Ο Αρης Κωνσταντινίδης δηλώνει αγροτοοικονομολόγος - αγρότης, είναι πτυχιούχος Χρηματοοικονομικών και Λογιστικής, απόφοιτος Liberal Studies του City, ενώ έχει και μεταπτυχιακό Αγροτικής Οικονομίας από το Πανεπιστήμιο Aberdeen της Σκοτίας.
Μαζί με τον αδελφό του Κώστα, 50 χρόνων, μαζί με τους γονείς τους, που επί δεκαετίες ήταν μεταξύ των παραδοσιακών καπνοκαλλιεργητών της περιοχής, κατάφεραν να στήσουν την πρώτη ελληνική βιοτεχνία παραγωγής πούρων. Hδη έχουν βγει στην ελληνική αγορά εξασφαλίζοντας ένα «καλό» εισόδημα και αξιοποιώντας μόλις δέκα στρέμματα χωραφιού στα οποία φυτεύουν την ποικιλία «μεγαλόφυλλα ανατολικού τύπου».
«Aπόσταγμα του ήλιου»
Η λέξη αυτή για ονομασία πούρων ίσως να μην αποδίδει την ταυτότητα του προϊόντος. Αν όμως η φράση αυτή μεταφραστεί στα ισπανικά, τότε γίνεται Vamma Del Sol και δείχνει όλη τη διαδρομή του καπνού από την Ισπανία ως την Ελλάδα, η γνώση της ιστορίας, αλλά και το ταξίδι δύο αδελφών από την Κρύα Βρύση της Πέλλας στον κόσμο μιας διαφορετικής παραγωγής που κερδίζει το μεγάλο στοίχημα εν μέσω κρίσης.
Ο Κώστας Κωνσταντινίδης είναι αγρότης και διετέλεσε πρόεδρος Νέων Αγροτών την περίοδο 1997-2003 και εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Οργάνωσης Νέων Αγροτών CEJA.
Και οι δύο μαζί είχαν όλες τις απαραίτητες γνώσεις για να δημιουργήσουν κάτι δικό τους. Η περιοχή τους καλλιεργούσε καπνά. Όταν σταμάτησαν οι επιδοτήσεις και τα καπνοχώραφα έμειναν χέρσα, σκέφτηκαν απλά: Η εποχή της γεωργίας της ποσότητας τελείωσε, ας περάσουμε στη γεωργία της ποιότητας, που παραμένει και το μεγάλο ζητούμενο για τη χώρα μας. Έτσι από τα πενήντα στρέμματα που καλλιεργούσαν παλιά, επέλεξαν δέκα, στα οποία φύτεψαν ποικιλίες καπνού τύπου Κούβας.
Ο Αρης έμαθε να κάνει πούρα στην Κούβα
Η αρχή για τα δύο αδέλφια από την Κρύα Βρύση είχε γίνει. Ο Αρης, ως πιο κοσμοπολίτης, ανέλαβε το δύσκολο κομμάτι της αναζήτησης των μυστικών για την παραγωγή των πούρων πηγαίνοντας στην Κούβα και μετά στις ΗΠΑ.
Μαζί με τα καπνόφυλλα, ωρίμαζε και το όλο σχέδιο για την ανάπτυξη της οικοτεχνίας. Βρέθηκε το όνομα, σχεδιάστηκε και το σήμα, που είναι ένα κεφάλι γυναίκας που αναδύεται μέσα από ένα άνθος καπνού, και σιγά σιγά άρχισε η παραγωγή. Μια παραγωγή που σήμερα κυμαίνεται από 20.000 έως 30.000 κομμάτια.
Οταν το κράτος «καπνίζει»
Η μύηση των αδελφών Κωνσταντινίδη στους δρόμους του καπνού δεν ήταν το πιο δύσκολο κομμάτι της προσπάθειας. Τα δύσκολα ήρθαν μετά, όταν έφθασε η ώρα της διάθεσης. Νομοθεσία για οικοτεχνία επεξεργασίας καπνού δεν υπήρχε. Το «τέρας της γραφειοκρατίας» (για να είμαστε και στο κλίμα) νικήθηκε, αλλά τι τέρας θα ήταν αν δεν είχε πολλά κεφάλια; Για παράδειγμα, σήμερα το μοναδικό οικογενειακό ελληνικό χειροποίητο πούρο δεν μπορεί να διατεθεί στα Duty Free, όταν από τα 3.000.000 κομμάτια που διατίθενται στην αγορά τα 1.800.000 πωλούνται στις εισόδους και τις εξόδους της χώρας, σε αυτά ακριβώς τα καταστήματα.
«Αυτό είναι το μεγάλο πρόβλημα. Το να μην μπορείς να πουλήσεις τα προϊόντα σου, όταν μάλιστα για αυτά πριν βγουν στην αγορά έχεις προπληρώσει φόρο της τάξεως του 52,7%. Κι αυτό γιατί υπάρχει νομικό κενό», δηλώνει ο Άρης Κωνσταντινίδης, οποίος δείχνει το δρόμο για την ανάπτυξη της ελληνικής υπαίθρου μέσα από καλλιέργειες που θεωρούνται παραδοσιακές και όχι από κάποιες άλλες με αμφιλεγόμενα αποτελέσματα.
Δεν τους αφήνουν να κάνουν εξαγωγές!
Αν ξεπεραστούν και τα νομικά εμπόδια, τότε μέσα από την κλασική καπνοκαλλιέργεια τα δύο αδέλφια θα έχουν δημιουργήσει ένα προϊόν το οποίο θα ταξιδέψει στις αραβικές χώρες, στο Χονγκ Κονγκ και τη Γερμανία. Προς το παρόν, κάποιος που θέλει να αγοράσει τα συγκεκριμένα πούρα θα τα βρει στην Αθήνα, στην Κρήτη, στη Θεσσαλονίκη, αλλά και γενικώς στις περισσότερες περιοχές της χώρας. Μόνο που πρέπει να τα αναζητήσει, γιατί σε πολλά καπνοπωλεία, επειδή είναι φθηνά σε σχέση με τα κουβανέζικα, δεν... προβάλλονται ιδιαίτερα, αφού ο πωλητής έχει μικρότερο κέρδος. Αυτή τη στιγμή τα πούρα Vamma Del Sol πωλούνται πέντε ευρώ το ένα τα Petit Corona και έξι ευρώ το Corona σε συσκευασία πεντάδας.
«Εμείς προσπαθούμε να κερδίσουμε την αγορά. Σχεδιάζουμε να αυξήσουμε την παραγωγή μας. Προσπαθούμε να αναδείξουμε ένα προϊόν το οποίο μπορεί να διεκδικήσει το δικό του χώρο στην ελληνική και τη διεθνή αγορά, χωρίς καμία έκπτωση στην ποιότητα. Αυτό, κατά τη γνώμη μας, είναι και το μεγάλο μυστικό της επιτυχίας, όχι μόνο για τα πούρα, αλλά για καθετί που παράγεται και είναι πρωτοποριακό». Αυτή είναι η θέση των αδελφών Κωνσταντινίδη, οι οποίοι έδωσαν, όπως λένε, υπεραξία σε ένα προϊόν, όπως τα καπνά, που εγκαταλείφθηκε αφήνοντας μετέωρους χιλιάδες αγρότες.
Θεσμικό πλαίσιο... από την αρχή
Όπως αναφέρει και το www.in2life.gr το «κατ' εξαίρεση» προϋπάρχον θεσμικό πλαίσιο δυσκόλεψε αρκετά τα δύο αδέρφια. «Θεσμικό πλαίσιο δεν υπήρχε και η μοναδική εταιρεία που παρήγε τότε πούρα, ο συνεταιρισμός της Ελασσόνας, είχε πάρει άδεια κατ' εξαίρεση. Το θεωρήσαμε άδικο, παλέψαμε και καταφέραμε να δημιουργηθεί ένα ξεκάθαρο θεσμικό πλαίσιο για όλους τους επίδοξους παραγωγούς. Θέλαμε να επανατοποθετήσουμε την καπνοπαραγωγή στην ελληνική ύπαιθρο σε συνθήκες αγοράς. Αν μείνουμε μόνοι μας σε αυτό, θα κάνουμε κάποια sticks και θα τελειώσει εκεί. Δεν πρέπει να τελειώσει η καπνοπαραγωγή στην Ελλάδα», τονίζει.
Κάπως έτσι, οι αδερφοί Κωνσταντινίδη κατάφεραν να τροποποιηθεί ο σχετικός νόμος 39/43 31/3/2011 με το άρθρο 100, δίνοντας τη δυνατότητα σε όποιον ενδιαφέρεται να δημιουργήσει μικρές μονάδες παραγωγής προϊόντων καπνού.
Τα πούρα
«Φιλοδοξούμε να βγάλουμε και ένα ωραίο ρομπουστάκι και ενδεχομένως μια μικρή ή κοντή Corona. Αναλόγως με τι ζήτηση υπάρχει κάθε περίοδο. Θα δούμε τι τύπους ζητάει η αγορά και αναλόγως θα πράξουμε. Φέτος η αγορά του πούρου έχει τεράστιους κλυδωνισμούς, είμαστε σε μια διαδικασία ξεκαθαρίσματος. Είμαστε από πέρσι τον Μάιο στην αγορά με μία εξαετία πολλής δουλειάς, χωρίς επιδότηση, χωρίς δανειοδότηση και μέχρι στιγμής δεν έχουμε καμία απόσβεση. Αντίθετα, ακόμα βάζουμε χρήματα», καταλήγει ο κ. Κωνσταντινίδης για το παρόν και το μέλλον του φιλόδοξου αυτού εγχειρήματος.
Τα πούρα Vamma del Sol θα τα βρείτε σε κεντρικά καπνοπωλεία της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, ενώ μπορείτε και να τα παραγγείλετε ύστερα από επικοινωνία με την οικοτεχνία.
Τα έκαναν όλα αβοήθητοι
«Το ταξίδι μας λοιπόν στην παραγωγή του πούρου ξεκινάει το 2006 με ένα project που μοιάζει αρκετά με... διπλωματική εργασία και τρέχει σε τέσσερα επίπεδα. Αρχικά έπρεπε να ελέγξουμε την πρωτογενή παραγωγή. Με ποια φύλλα καπνού παράγονται τα πούρα; Μέσα από έρευνα διαπιστώσαμε ότι αυτές οι ποικιλίες φύλλων λέγονται μεγαλόφυλλα ανατολικού τύπου. Παράλληλα τρέξαμε και μια έρευνα μεταποίησης. Πώς γίνεται δηλαδή ένα πούρο; Η κατασκευή του κρύβει πολλά μυστικά και πολλά ψέματα», εξηγεί ο κ. Κωσταντινίδης.
Τα δύο αδέρφια άλλαξαν τις καλλιεργητικές μεθόδους στα χωράφια τους, έφεραν καινούργιες ποικιλίες καπνού και το αποτέλεσμα τους εξέπληξε ευχάριστα. «Στείλαμε τα καπνά στις ΗΠΑ για να τα εξετάσουν και εκπλαγήκαμε με το γεγονός ότι χωρίς καμία προσθήκη χημικών, το πούρο έδινε πολύ ιδιαίτερα χαρακτηριστικά σε γεύση και άρωμα», εξηγεί ο κ. Κωσταντινίδης, «παράλληλα πήγα στην Κούβα και 'ξεσήκωσα' κάποια χαρακτηριστικά, μύρισα, είδα πράγματα. Πήγα στο εργοστάσιο που βγάζει τα Partagas, είδα τις ποικιλίες και κατάλαβα ποιες έπρεπε να χρησιμοποιήσω».
Συγκριτικά πλεονεκτήματα
Το ήπιο μεσογειακό κλίμα της Ελλάδας -πιο συγκεκριμένα της περιοχής της Κρύας Βρύσης- αποτελεί για την οικοτεχνία τον μεγαλύτερο αρωγό στην παραγωγή χειροποίητων πούρων. Το ιδανικό μικροκλίμα της περιοχής (αυξημένη ηλιοφάνεια και υγρασία) αποτελούν εγγύηση για ένα εξαιρετικό προϊόν με υψηλών προδιαγραφών χαρακτηριστικά.
Σε μια χώρα σαν την Ελλάδα, με τόσο μεγάλη παράδοση στην παραγωγή υψηλής ποιότητας καπνών, το αυτονόητο έπρεπε να εφευρεθεί, έστω και σε εποχή οικονομικής κρίσης, ύφεσης και εσωστρέφειας. Τα δύο αδέλφια δεν πτοήθηκαν, παρότι ο περίγυρος τους είχε προδικάσει πως κάτω από αυτές τις συνθήκες το εγχείρημα θα αποτύγχανε παταγωδώς. Συνέταξαν οικονομοτεχνικές μελέτες, προετοίμασαν τα χωράφια τους, εξασφάλισαν τις απαραίτητες άδειες λειτουργίας - πιστοποιήσεις και ταξίδεψαν για επιπλέον επιμόρφωση σε χώρες με μακρά κουλτούρα και γνώση του αντικειμένου.
Από το χωράφι μέχρι τα ράφια των καπνοπωλείων
Η ιδέα της δημιουργίας της Vamma del Sol «γεννήθηκε πριν από περίπου πέντε χρόνια. Σήμερα είναι μια πλήρως αυτόνομη κάθετη μονάδα παραγωγής (βιολογική καλλιέργεια, επεξεργασία, τυποποίηση, διανομή). «Βασική διαφορά του προϊόντος μας, σε σχέση με είδη πούρων με προέλευση τον Αγιο Δομίνικο, τη Νικαράγουα ή την Κούβα, είναι ότι παράγεται εξ ολοκλήρου στην ίδια ακριβώς περιοχή. Από το σπόρο στη γη μέχρι την τελική του μορφή, το προϊόν βρίσκεται υπό την πλήρη ευθύνη, εποπτεία και μεταποίησή του από εμάς», υπογραμμίζει ο Άρης Κωνσταντινίδης.
Αξίζει να σημειωθεί, ότι τα Vamma Del Sol είναι τα πρώτα, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, χειροποίητα Premium πούρα. Η οικοτεχνία εγγυάται την ποιότητα και παράλληλα είναι ανοικτή σε οποιοδήποτε θα ήθελε να γνωρίσει από κοντά και να υιοθετήσει - οικειοποιηθεί τη νέα αυτή ελληνική προοπτική. «Προσωπικά, θα νιώσω ότι έχω ως ένα βαθμό αποτύχει εάν ο μόχθος μας δεν βρει μιμητές», είπε ο Κ. Κωνσταντινίδης.
Λόγω της φύσης της επιχείρησης, η ετήσια παραγωγή δεν αναμένεται να ξεπεράσει τα 20-30.000 πούρα. «Αυτή τη στιγμή τα πούρα μας πωλούνται σε επιλεγμένα-κεντρικά σημεία της Θεσσαλονίκης, της Αθήνας μέχρι και την Κρήτη. Ακόμα, όποιος ενδιαφέρεται μπορεί να τα αγοράσει και μέσω της ιστοσελίδας μας. Με συγκίνησε το γεγονός πως όλοι ανεξαιρέτως οι καταστηματάρχες με τους οποίους επικοινωνήσαμε, δέχθηκαν με μεγάλη χαρά να εμπορευτούν τα πούρα μας», είπε ο Άρης Κωνσταντινίδης.