Ο θάνατος του συγγραφέα Παύλου Μάτεσι χθες αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες απώλειες όχι μονο στο χώρο των ελληνικών γραμμάτων, αλλά και του μοναδικού ελληνικού πνεύματος. Ευθύς, ευφυής, με βαθιά γνώση της ιστορίας, χωρίς αγκυλώσεις και με ανεπανάληπτο τρόπο γραφής αποτελεί έναν από τους θεμελιωτές της σύγχρονης ελληνικής γραφής.
«Έχω δυο αναπηρίες: δεν ζηλεύω και δεν θαυμάζω», έλεγε ο Παύλος Μάτεσις. Ο συγγραφέας της Ραραού στη «Μητέρα του Σκύλου», αλλά και των «Ο Παλαιός των Ημερών», «Πάντα καλά», «Περιποιητής φυτών», «Υλη δάσους» και πολλών άλλων, καθώς και πλήθους μεταφράσεων των σημαντικότερων της παγκόσμιας λογοτεχνίας: Σέξπηρ, Πίντερ, Μολιέρο, Τενεσί Ουίλιαμς, Μάμετ, αλλά και Αριστοφάνη.
Ο Παύλος Μάτεσις σφράγισε την ελληνική λογοτεχνία αλλά και το ελληνικό θέατρο, με το οποίο είχε μια σχέση βαθιά ερωτική αλλά και ανατρεπτική ως θεατρικός συγγραφέας (αν και είχε εμφανιστεί ως ηθοποιός σε δυο παραστάσεις). Άλλωστε δήλωνε στην Ελευθεροτυπία ότι είναι «λαθρεπιβάτης στην πρόζα. Τι κάνω, μυρίζει θέατρο», δείχνοντας πως το θέατρο είναι ο παράφορος έρωτάς του. Έπαθε εγκεφαλικό κατά τη διάρκεια παράστασης στο Θέατρο Τέχνης τον Απρίλιο του 2011, ενώ λίγα χρόνια πριν δήλωνε ότι το θέατρο είναι ... ανθυγιεινό. Λίγο πριν είχε δει την πρεμιέρα του έργου του «Προς Ελευσίνα» στο Εθνικό Θέατρο, απαρνήθηκε το έργο του και δήλωσε εξοργισμένος «Περιφρονώ βαθύτατα το ελληνικό θέατρο. Η ατμόσφαιρά του είναι ανθυγιεινή». Χθες, στις 8 το πρωί άφησε την τελευταία του πνοή στο θεραπευτήριο όπου νοσηλευόταν, σε ηλικία 80 ετών. Ήταν δυο χρόνια μαρτυρικά, αφού αν και είχε πλήρη συνείδηση, δεν μπορούσε να μιλήσει. Αυτός, που ο λόγος του ήταν καθοριστικός, εκρηκτικός, γόνιμος και μαζί εξοργιστικός.
Ο Παύλος Μάτεσις πήρε πολλές διακρίσεις, και σε Ελλάδα και και εξωτερικό: Διάκριση στο διαγωνισμό μονόπρακτων του θεατρικού οργανισμού «12 Αυλαία» (1964) για το μονόπρακτο «Ο σταθμός». Κρατικό βραβείο θεάτρου 1966 για το έργο «Η τελετή». Έπαθλο «Κάρολος Κουν"-Πόλις των Αθηνών 1989 για το καλύτερο ελληνικό έργο της χρονιάς ("Περιποιητής φυτών"). Βραβείο Ελληνόφωνων Κάτω Ιταλίας (1998) για το μυθιστόρημα του «Η μητέρα του σκύλου». Μέγα Βραβείο Κριτικών θεάτρου έτους 2000. Βραβείο Acerbi (2002) για το μυθιστόρημα «Η μητέρα του σκύλου».
Το 2010 έλεγε στην Ελευθεροτυπία: «Όταν θα φύγω, θα προτιμούσαν να έχουν καεί όλα τα βιβλία μου. Με ενδιαφέρουν τα έργα μου όσο ζω εδώ. Όταν δεν θα υπάρχω, θα προτιμούσα να μην υπάρχουν, να καούν». Αύριο, στις 4 το απόγευμα, στο Νεκροταφείο Παπάγου θα γίνει η κηδεία του.
Μερικά λόγια του Παύλου Μάτεσι
«Η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει αλλά και ποτέ δεν ανασταίνεται»
«Υπάρχει φθορά στο ήθος του Έλληνα πολίτη»
«Υπάρχει πνευματική τρομοκρατία. Τα μεγάλα ονόματα, ή οι μεγάλες φίρμες ασκούν ένα είδος τρομοκρατίας. Όταν ένα όνομα είναι πολύ μεγάλο, ο κοινός αναγνώστης ή κοινός ακροατής διστάζει να σχηματίσει γνώμη»
«Η πολιτική στη χώρα μας χαρακτηρίζεται από αθλιότητα και δουλοφροσύνη. Επίσης από απουσία ηγετών. Τα κόμματα δεν κινούνται για το συμφέρον της χώρας αλλά για τα δικά του, το καθένα, συμφέροντα. Η πολιτική πάσχει από τον καρκίνο της οικογενειοκρατίας η οποία μετά τη βασιλεία πέρασε στους κομματάρχες...»
«Σήμερα η Παιδεία ευνουχίζει επειδή έχει μεταβληθεί. Κάποτε η βάση της Παιδείας ήταν ο έρως προς τη γνώση. Σήμερα ο στόχος είναι κάποιος να διοριστεί και να βρει επαγγελματικούς προσανατολισμούς. Δεν υπάρχει έρως προς τη γνώση.»