Η συντηρητική αντιπολίτευση της Πορτογαλίας πέτυχε μια καθαρή νίκη στις βουλευτικές εκλογές της Κυριακής, τις οποίες επισκίασε η οικονομική κρίση που αντιμετωπίζει η χώρα, επί των Σοσιαλιστών του πρωθυπουργού Ζουζέ Σόκρατες.
Το PSD συγκέντρωσε 39% των ψήφων έναντι 28% των Σοσιαλιστών με πάνω από το 90% των ψήφων καταμετρημένο.
Ο Σόκρατες ανακοίνωσε την παραίτησή του από την ηγεσία του Σοσιαλιστικού Κόμματος λέγοντας ότι είναι καιρός το κόμμα να ανοίξει ένα «νέο κύκλο» και προσθέτοντας ότι θα παραμείνει απλό στέλεχός του.
Το PSD θα έχει απόλυτη πλειοψηφία στη βουλή εάν συμμαχήσει με το συντηρητικό-εθνικιστικό κόμμα CDS-PP, που συγκέντρωσε περίπου το 11% των ψήφων.
Είχαν υπάρξει εκκλήσεις από διάφορες πλευρές να αναδεχθεί μια ισχυρή κυβέρνηση ικανή να εφαρμόσει τους σκληρούς όρους του δανεισμού από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, που συμφώνησαν να δώσουν στην κυβέρνηση της Πορτογαλίας 78 δισεκατομμύρια ευρώ ώστε η Λισαβόνα να αποφύγει τον κίνδυνο οικονομικής κατάρρευσης.
Τέταρτη μεγαλύτερη δύναμη αναδείχθηκε η συμμαχία κομμουνιστών και πρασίνων, η οποία συγκέντρωσε το 7,7% των ψήφων, ενώ το Αριστερό Μπλοκ συγκέντρωσε το 5%.
Ο 46χρονος ηγέτης των συντηρητικών Πέδρου Πάσους Κοέλιου αναμενόταν να κερδίσει τον 53χρονο Σόκρατες, ο οποίος κυβέρνησε την Πορτογαλία από το 2005.
Ο Πάσους Κοέλιου έλαβε μια «καθαρή εντολή» για να εφαρμόσει τις μεταρρυθμίσεις τις οποίες χρειάζεται η Πορτογαλία σε «μια από τις πιο απαιτητικές εποχές στην ιστορία της», δήλωσε ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζουζέ Μανουέλ Μπαρόζο, πρώην πρωθυπουργός της Πορτογαλίας.
Τα αποτελέσματα αντανακλούν «μια σαφή θέληση για αλλαγή από μέρους των Πορτογάλων», δήλωσε ο Μιγκέλ Ρέλβας, βουλευτής του PSD.
Υπήρξαν αρκετές φωνές που εξέφρασαν ανησυχία για τη χαμηλή συμμετοχή, που σύμφωνα με τα προκαταρκτικά αποτελέσματα έφθασε το 60%--ήταν οριακά χαμηλότερη από τις εκλογές του 2009.
Αρκετές διαδηλώσεις για επιμέρους και τοπικά προβλήματα σημειώθηκαν την ημέρα των εκλογών, με κατοίκους να αποκλείουν τις εισόδους σε εκλογικά τμήματα ή να απέχουν από την διαδικασία για ζητήματα όπως το κλείσιμο σχολείων, η έλλειψη γιατρών κ.ά.
Στην Καμπρίλ, βορειοανατολικά της Λισαβόνας, διαδηλωτές άφησαν ελεύθερες μέλισσες μέσα σε ένα εκλογικό τμήμα σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την καθυστέρηση της επισκευής ενός δρόμου στην περιοχή.
Ο Σόκρατες είχε παραιτηθεί τον Μάρτιο, μετά από την απόρριψη στο κοινοβούλιο του τέταρτου πακέτου λιτότητας που εισηγήθηκε η κυβέρνησή του, αναγκάζοντας τον πρόεδρο Ανίμπαλ Καβάκου Σίλβα να προκηρύξει εκλογές δύο χρόνια πριν από την προγραμματισμένη διεξαγωγή τους.
Τα κόστη του δανεισμού της Πορτογαλίας έχουν φθάσει σε επίπεδα μη βιώσιμα, αναγκάζοντας τη χώρα να δεχθεί τη συμφωνία δανεισμού από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Ο Πάσους Κοέλιου έχει δεσμευτεί να εφαρμόσει τους όρους του δανεισμού από ΕΕ-ΔΝΤ και να εντείνει τις προσπάθειες να μειωθεί το έλλειμμα ύψους 9,1% στον προϋπολογισμό.
Η οικονομία της Πορτογαλίας αναμένεται να συρρικνωθεί κατά 2% το 2011 και το 2012, μετά την ανάπτυξή της με ρυθμό 1,4% του ΑΕΠ το 2010.
Η ανεργία έχει αυξηθεί στο 12,5%, ποσοστό που είναι το υψηλότερο της Ιστορίας στη χώρα, εντείνοντας τις ανησυχίες ότι ο δανεισμός από την ΕΕ και το ΔΝΤ πρόκειται να αυξήσει τη φτώχεια στην ήδη φτωχότερη χώρα της δυτικής Ευρώπης.
Συνδικάτα, κόμματα της άκρας αριστεράς και κινήματα πολιτών έχουν εξαγγείλει μια σειρά νέων κινητοποιήσεων εναντίον των μέτρων περικοπής των δημοσίων δαπανών τους επόμενους μήνες.