Όταν ένας ανυποψίαστος μεταπτυχιακός φοιτητής από το Μπρούκλιν, παρακινημένος από τη βαρεμάρα του, αποφάσισε ένα βράδυ να περιηγηθεί στο διαδίκτυο, δεν μπορούσε να πιστέψει με τίποτα τι θα ακολουθούσε.
Ότι θα κατέληγε να βρεθεί από το πουθενά μπλεγμένος σε ένα «παιχνίδι αναζήτησης» που θα τον παρέσυρε στους πιο σκοτεινούς διαδρόμους του διαδικτύου, στο λεγόμενο Βαθύ Ιστό (deep web) και θα του αποκάλυπτε την ύπαρξη ενός ολόκληρου μυστικού κόσμου που εκτείνεται σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη!
Αυτή είναι η πραγματική ιστορία του, που παρουσιάστηκε εκτενώς σε σχετικό άρθρο του Τζεντ Λιπίνσκι στο περιοδικό mental_floss πριν από περίπου ένα μήνα, μία συνοπτική εκδοχή της οποίας δημοσιεύουμε σήμερα στο iefimerida.
Ήταν γύρω στις 10:00 το βράδυ μιας Παρασκευής, όταν ο 32χρονος διδακτορικός φοιτητής Τζεφ Κίνκλ, μόνος στο διαμέρισμά του στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης, προσπαθούσε να γράψει μία εργασία με θέμα τη θεσμική μυστικότητα και τους κρατικούς μηχανισμούς εθνικής ασφάλειας.
Με το βλέμμα βαριεστημένο να κοιτάζει τον ορίζοντα που απλωνόταν έξω από το παράθυρό του φτάνοντας μέχρι το Μανχάταν, ο νεαρός ακαδημαϊκός, ο οποίος έβγαζε τα προς το ζην εργαζόμενος ως μεταφραστής και συγγραφέας, δεν είχε καμία έμπνευση.
Περιηγούμενος άσκοπα στο διαδίκτυο, έπεσε πάνω στη διαβόητη ιστοσελίδα διαμοιρασμού αρχείων και εικόνων «4chan» που προσελκύει καθημερινά 1.000.000 επισκέπτες. Καθώς ανοιγόκλεινε το ένα αρχείο μετά το άλλο, έπεσε ξαφνικά σε ένα παράξενο μήνυμα που προσέλκυσε την προσοχή του.
Στο παρελθόν είχε διαβάσει κάπου ότι η Υπηρεσία Εθνικής Ασφάλειας (NSA), η γνωστή πλέον κυβερνητική οργάνωση που δρα στη σκιά της CIA και εμπλέκεται σε επιθετικές και αμυντικές επιχειρήσεις στον κυβερνοχώρο, χρησιμοποιούσε συχνά το «4chan» με σκοπό την «αλίευση» ταλαντούχων χάκερς.
Εκεί κάπου, λοιπόν, ανάμεσα σε εκατοντάδες σχόλια και πεδία συζήτησης, κάποιοι επισκέπτες ανέφεραν ότι το παράξενο μήνυμα ενδεχομένως να ήταν κάποια άσκηση στρατολόγησης ταλέντων τοποθετημένο εκεί από την NSA. Με την περιέργειά του στα ύψη ο Κινκλ αποφάσισε να προχωρήσει βαθύτερα.
Όπως πολλοί άλλοι που έχουν την τάση να «σκαλίζουν» τις κρυφές γωνιές του διαδικτύου και τις υποκουλτούρες που ευδοκιμούν σ' αυτό, έτσι κι εκείνος γνώριζε καλά ότι ο Ιστός είναι σαν ένα παγόβουνο: το 95% των χρηστών που μπαίνουν καθημερινά στο διαδίκτυο ξέρουν μονάχα την κορυφή του, το μικρότερο και λιγότερο απειλητικό κομμάτι του. Αυτό όμως που απλώνεται από κάτω είναι ευρύτερο, βαθύτερο, απείρως πιο σκοτεινό και ασύλληπτο: ένας κόσμος σκιών όπου βρίσκουν κρυψώνα δεδομένα, χάκερς και εγκληματίες.
Στην πραγματικότητα, κάθε φορά που κάνουμε μία αναζήτηση στο διαδίκτυο μέσω κάποιας μηχανής είναι σαν να ρίχνουμε δίχτυα σε ορισμένα μονάχα μέτρα βάθος από την επιφάνεια, δηλαδή στο 10% σχεδόν του συνολικού βάθους του παγκόσμιου ιστού. Ο «Βαθύς Ιστός», όπως αποκαλείται, προσδιορίζει το υπόλοιπο ανεξερεύνητο 90% στο οποίο δεν μπορείς να εισέλθεις με το συμβατικό τρόπο. Ένας κόσμος ανωνυμίας, άπειρων προσωπείων, λαβυρινθώδης, όπου κανείς δεν μπορεί να εντοπίσει κανέναν και όπου όλα επιτρέπονται.
Και ο Κινκλ ήταν ένα βήμα πριν «βουτήξει» μέσα του και βυθιστεί στα σκοτεινά νερά του.
Κοίταζε με επιμονή το μήνυμα, προσπαθώντας να κατανοήσει το νόημά του, όταν ένα σχολιαστής υπέδειξε να ανοιχτεί η εικόνα με το πρόγραμμα επεξεργασίας απλού-κειμένου WordPad. Ο Κινκλ δεν κατάφερε να συγκρατηθεί και ακολούθησε την υπόδειξη. Στο κάτω μέρος του κειμένου, βρήκε το ακόλουθο μήνυμα:
ο TIBERIVS CLAVDIVS CAESAR λέει "lxxt>33m2mqkyv2gsq3q=w]O2ntk."
Αμέσως βάλθηκε να σπάσει τον κώδικα.
Αρχικά, αναγνώρισε ότι το κρυπτογραφημένο κείμενο είχε κωδικοποιηθεί βάσει του «Κώδικα του Καίσαρα», μία από τις απλούστερες και πιο γνωστές τεχνικές κωδικοποίησης στην κρυπτογραφία. Πρόκειται για κώδικα αντικατάστασης στον οποίο κάθε γράμμα του κειμένου αντικαθίσταται από κάποιο άλλο γράμμα με σταθερή απόσταση κάθε φορά στο αλφάβητο. Για παράδειγμα, με μετατόπιση 3, το Α αντικαθίσταται από το Δ, το Β από το Ε, και ούτω καθεξής. Η μέθοδος πήρε το όνομά της από τον Ιούλιο Καίσαρα, ο οποίος την χρησιμοποιούσε στην προσωπική του αλληλογραφία.
Κι εφόσον ο Τιβέριος Κλαύδιος ήταν ο 4ος Ρωμαίος Αυτοκράτορας, ο Κινκλ υπέθεσε – και σωστά – ότι το κείμενο έπρεπε να μετατοπιστεί κατά 4 γράμματα του αλφάβητου προς τα πίσω. Το πείραμα έπιασε και το κείμενο αποκάλυψε μία διεύθυνση URL. Όταν όμως πάτησε πάνω στη διεύθυνση, η σελίδα που εμφανίστηκε περιείχε την εικόνα μιας πλαστικής πάπιας και τις λέξεις:
«Αυτό είναι απλό δόλωμα. Φαίνεται πως δεν μπορείς να μαντέψεις [guess] πώς να ξετρυπώσεις [out] το μήνυμα».
Η φράση προβλημάτισε αρκετά τον Κινκλ και τους συνοδοιπόρους του στο αινιγματικό παιχνίδι, έως ότου κατάλαβαν ότι οι λέξεις «μαντέψεις» [«guess»] και «ξετρυπώσεις» [«out»] σχετίζονταν με το λογισμικό αποκρυπτογράφησης OutGuess!
Τρέχοντας την εικόνα με το πρόγραμμα OutGuess ανακάλυψαν ένα link που οδηγούσε σε ένα πίνακα μέσα στον ιστότοπο κοινωνικής δικτύωσης reddit. Όταν ο Κινκλ κλίκαρε το link είδε τις τρίχες του να σηκώνονται: μπροστά στα μάτια του έκανε την εμφάνισή της η μυστήρια εικόνα μιας αράδας αριθμητικών στοιχείων των Μάγια, αρκετές γραμμές δυσνόητων γραμμάτων και δύο εικόνες με τις ετικέτες «welcome» και «problems?».
Εκείνη ακριβώς τη στιγμή κάποιος πόσταρε ένα link σε ένα ανώνυμο «δωμάτιο συζήτησης» στην ιστοσελίδα τσατ Mibbit.com. Η ανησυχία του Κινκλ είχε αρχίσει να εντείνεται. Είχε αποκλείσει το ενδεχόμενο όλο αυτό να ήταν αποτέλεσμα «τρολαρίσματος». Αυτοί που «τρολάρουν» δεν συνηθίζουν να τραβάνε σε τόσο μάκρος τις πλάκες τους. Κάτι πιο σοβαρό κρυβόταν από πίσω.
Η νύχτα τον βρήκε να λύνει μία σειρά από ενδείξεις που είχαν να κάνουν με κώδικες βιβλίων, τον Βασιλιά Αρθούρο και την αναζήτηση του Ιερού Δισκοπότηρου, για να ανακαλύψει τελικά το ακόλουθο μήνυμα: «κάλεσέ μας στον αριθμό 2143...».
Αμέσως ειδοποίησε τους φίλους του στο chat room ότι του δίνουν έναν αριθμό τηλεφώνου. Κανείς όμως δεν φαινόταν να τον πιστεύει. Ξαφνικά, δέχτηκε το ακόλουθο προσωπικό μήνυμα: «προπορεύεσαι κατά πολύ των άλλων», καθώς και μία πρόσκληση σε ένα άλλο μικρότερο δωμάτιο συζήτησης μέσα στο ίδιο δίκτυο. Μπαίνοντας εκεί άρχισε να σχηματίζει τον τηλεφωνικό αριθμό μέσω του Google Voice. Μία προηχογραφημένη φωνή τον καλωσόρισε: «Πολύ καλά. Τα πήγες περίφημα. Υπάρχουν 3 πρώτοι αριθμοί που σχετίζονται με την αρχική εικόνα jpg. Ο 3301 είναι ένας από αυτούς. Θα πρέπει να βρεις τους άλλους δύο. Πολλαπλασίασε και τους τρεις από αυτούς τους αριθμούς μαζί και πρόσθεσε μία προέκταση .com για να ανακαλύψεις το επόμενο βήμα. Καλή τύχη».
Οι ψηφιακές διαστάσεις της ηλεκτρονικής εικόνας ήταν 509 και 503, αμφότεροι πρώτοι αριθμοί. Εν συνεχεία πολλαπλασίασε τους αριθμούς και έβγαλε «λαβράκι»: μία νέα διεύθυνση URL. Στην οθόνη του εμφανίστηκε η εικόνα ενός τζιτζικιού και από κάτω ένα ρολόι αντίστροφης μέτρησης που επρόκειτο να λήξει σε 3 μέρες. Τέλος, ανοίγοντας την εικόνα του τζίτζικα με το OutGuess ανακάλυψε άλλο ένα περίεργο μήνυμα: «Κατάφερες να φτάσεις μέχρι εδώ, Η υπομονή είναι αρετή. Τσέκαρε πάλι στις 5:00 το απόγευμα της Δευτέρας 9/1/2012. UTC».
O Κινκλ είχε αρχίσει πλέον να πανικοβάλλεται. Όλο αυτό ξεπερνούσε τα όρια του απλού παιχνιδιού και άρχιζε να λαμβάνει πραγματικές διαστάσεις.
Είχε έρθει η Δευτέρα 9/1/2012. η ώρα ήταν 4:59 και ο Κινκλ με το συγκάτοικό του είχαν καρφωμένο το βλέμμα τους στην οθόνη. Η αντίστροφη μέτρηση είχε φτάσει στο μηδέν και τότε... τότε η ιστοσελίδα επαναφορτώθηκε εμφανίζοντας 14 συντεταγμένες GPS, καθώς και τις τοποθεσίες στις οποίες αυτές παρέπεμπαν σε όλο τον πλανήτη: Βαρσοβία, Σεούλ, Παρίσι, Σίδνεϊ, Χαβάη, Μαϊάμι, Νέα Ορλεάνη, Σιάτλ.
Τι μπορεί να σήμαιναν αυτά τα μέρη; Tις εβδομάδες που ακολούθησαν χρήστες επισκέφτηκαν τις διευθύνσεις στο Παρίσι, τη Βαρσοβία, το Μαϊάμι και το Σίδνεϊ και πόσταραν στο δωμάτιο συζήτησης εικόνες των ευρημάτων τους: λευκά φύλλα χαρτιού κολλημένα σε φανάρια κυκλοφορίας, τα οποία περιείχαν το καθένα και ένα διαφορετικό κώδικα QR και μία κόκκινη εικόνα ενός τζίτζικα. Οι κωδικοί οδηγούσαν σε διευθύνσεις URL, οι οποίες όταν ανοίχτηκαν με το OutGuess αποκάλυψαν δύο νέα μηνύματα.
Ο Κινκλ αδυνατούσε να καταλάβει σε τι αναφέρονταν. Κάποιος άλλος όμως τα κατάφερε: ένα ποίημα 300 στροφών γραμμένο από τον πασίγνωστο συγγραφέα επιστημονικής φαντασίας Ουίλιαμ Γκίμπσον με τίτλο «Αγρίππας (Βίβλος των Νεκρών)».
Χρησιμοποιώντας το ποίημα για να αποκωδικοποιήσουν το περιεχόμενο των μηνυμάτων, οι συμμετέχοντες στο «παιχνίδι» έβγαλαν μία διεύθυνση Tor. Ο όρος Tor, συντομογραφία του Onion Router, είναι ένα σκοτεινό δίκτυο που αποκρύπτει τη διεύθυνση IP του χρήστη, ανακατευθύνοντας την διαδικτυακή κυκλοφορία μέσω proxies. Στην πραγματικότητα, το Tor επιτρέπει στους χρήστες να περιηγούνται ανώνυμα στο διαδίκτυο – ακόμη και στις πιο σκοτεινές γωνιές του – χωρίς να διατρέχουν τον κίνδυνο να εντοπιστούν. Μέσα σε αυτούς τους μυστικούς, βαθιά θαμμένους στο Βαθύ Ιστό, χώρους βρίσκονταν τα εναπομείναντα στοιχεία που θα παρείχαν τη λύση στο αίνιγμα.
Ο Κινκλ «κατέβασε» το λογισμικό Tor και επισκέφτηκε τη διεύθυνση, η οποία τον καθοδήγησε να δημιουργήσει έναν ανώνυμο λογαριασμό στην υπηρεσία Hotmail. Μερικά λεπτά αργότερα, έλαβε ένα μέιλ. Περιείχε ένα γρίφο που ο Κινκλ έπρεπε να λύσει μόνος του.
Ήταν όμως αδύνατον, καθώς χρειαζόταν να χρησιμοποιήσει ένα σωρό περίπλοκα λογισμικά αποκρυπτογράφησης. Οι προγραμματιστές φίλοι του δεν μπορούσαν ούτε κι αυτοί να βοηθήσουν.
Δέκα μέρες μετά την έναρξη της περιπέτειάς του ήταν αποφασισμένος να τα εγκαταλείψει.
«Δεν ξανάκουσα τίποτα», παραδέχεται ο Κινκλ.
Ωστόσο, μερικές εβδομάδες αφότου είχε εγκαταλείψει την προσπάθεια, με το μυστήριο να του «τριβελίζει» το μυαλό, γκούγκλαρε τη λέξη «cicada» [«τζιτζίκι»] και τον αριθμό 3301, για να ανακαλύψει μία νέα εξέλιξη στο αίνιγμα:
Ένα άλλο μυστήριο μήνυμα είχε δημοσιευτεί το Φεβρουάριο του 2012 στον ίδιο πίνακα του σάιτ 4chan, το οποίο έλεγε:
«Βρήκαμε τα άτομα που αναζητούσαμε. Εδώ, λοιπόν, τελειώνει το μακρύ ταξίδι μας».
Επιπλέον, την επόμενη ακριβώς μέρα, άλλο ένα παράξενο σημείωμα εμφανίστηκε σε ένα ιστότοπο προσωρινής αποθήκευσης κειμένων ονόματι Pastebin. Έμοιαζε με επιστολή συγχαρητηρίων στους νικητές του παζλ, το οποίο είχε ανα-δημοσιευτεί από κάποιο μέλος των Anonymous:
«ΜΗΝ ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ – Δίχως αμφιβολία, αναρωτιέστε τι είναι αυτό που κάνουμε. Είμαστε κάτι σαν «δεξαμενή σκέψης» [«think tank»]. Πρωταρχικός στόχος μας είναι η έρευνα και η ανάπτυξη τεχνικών υποστήριξης των ιδεών μας. Ελευθερία, ιδιωτικότητα, ασφάλεια».
Το μήνυμα πρόσφερε στους νικητές ελεύθερη συνδρομή μέλους στην ομάδα, εάν και εφόσον απαντούσαν σε μερικές ερωτήσεις του τύπου: «πιστεύετε πως η διακίνηση των πληροφοριών θα έπρεπε να είναι ελεύθερη;».
Ο Κινκλ δεν μπορούσε να πιστέψει με τίποτα ότι αυτό ήταν το τέλος όλου αυτού του κρυπτικού παιχνιδιού. Μέσα σε 10 μέρες ταξίδεψε τόσο στον παγκόσμιο ιστό όσο δεν έχουν ταξιδέψει άλλοι σε ολόκληρη τη ζωή τους.
Μέχρι σήμερα διατηρεί τον Tor περιηγητή του και τις κεραίες του τεντωμένες, περιηγούμενος στα τρίσβαθα του διαδικτύου, με την ελπίδα ότι μπορεί κάποτε να πέσει πάνω στην αληθινή απάντηση στο αίνιγμα.