Η τεράστια οικονομική κρίση που επηρεάζει το σύνολο των χωρών της Ευρώπης και η συνεχής μείωση του ΑΕΠ έχει ως αποτέλεσμα η καταναλωτική δαπάνη να σημειώνει μεγάλη πτώση. Το φαινόμενο αυτό, βέβαια, εμφανίζεται σε μεγαλύτερο βαθμό στις χώρες που βρίσκονται στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους.
Σε έρευνα που πραγματοποίησε η εταιρεία Visa Europe καταγράφεται μείωση της καταναλωτικής δαπάνης στην Ευρώπη κατά 1,6% το τρίτο τρίμηνο του 2012 σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο.
Τα υψηλότερα ποσοστά μείωσης καταγράφονται στην Πορτογαλία, την Ιρλανδία και την Ελλάδα, τις χώρες που έχουν χτυπηθεί περισσότερο από την οικονομική κρίση και βρίσκονται εντός μνημονίων.
Το Ευρωπαϊκό Βαρόμετρο Καταναλωτικής Δαπάνης της Visa Europe χρησιμοποιεί προσαρμοσμένα στοιχεία συναλλαγών με κάρτες Visa και έτσι αποτελεί ένα δείκτη της συνολικής καταναλωτικής δαπάνης με όλους τους τρόπους πληρωμών. Δεδομένου ότι 1 ευρώ στα 7 ευρώ δαπάνης στην Ευρώπη πραγματοποιείται με κάρτες Visa, το Βαρόμετρο αποτελεί έναν από τους πιο αξιόπιστους δείκτες καταναλωτικής δαπάνης.
Παρά τη γενικότερη μείωση της καταναλωτικής δαπάνης, τα στοιχεία του Βαρόμετρου δείχνουν ότι στο τρίτο τρίμηνο, 16 χώρες σημείωσαν αύξηση της δαπάνης σε ετήσια βάση, ενώ στο δεύτερο τρίμηνο οι χώρες αυτές ήταν 12. Σε αυτές περιλαμβάνεται και η Γερμανία, η μεγαλύτερη οικονομία της ΕΕ, όπου η δαπάνη αυξήθηκε 0,8% κατά το τρίτο τρίμηνο, μετά από αύξηση 0,4% που είχε σημειωθεί το δεύτερο τρίμηνο.
Αντίθετα, σε άλλες μεγάλες οικονομίες της ΕΕ η καταναλωτική δαπάνη κινήθηκε αρνητικά, όπως στην Ισπανία (-5,3%), την Ιταλία (-4,6%) και τη Μεγάλη Βρετανία (-3,3%). Στη Γαλλία η μείωση ήταν μικρότερη, αγγίζοντας το 0,6% σε σχέση με την περασμένη χρονιά.
Η συνολική μείωση της δαπάνης των νοικοκυριών, όπως αποτυπώνεται στο Ευρωπαϊκό Βαρόμετρο Καταναλωτικής Δαπάνης της Visa Europe τα τελευταία χρόνια, συμβαδίζει με την αντίστοιχη τάση μείωσης του Ευρωπαϊκού ΑΕΠ που καταγράφεται από την Eurostat. Τα αρχικά στοιχεία για το τρίτο τρίμηνο του 2012 δείχνουν ότι το ΑΕΠ μειώνεται κατά 0,4% ετησίως.