Η Λένα Κιτσοπούλου είναι και συγγραφέας και σκηνοθέτης και ηθοποιός και ζωγραφίζει και τραγουδάει. Γιατί τα κάνει όλα αυτά μαζί; Απλά, γιατί μπορεί. Η τελευταία της συλλογή διηγημάτων «Μεγάλοι δρόμοι» δεν ήθελα να τελειώσει, το ίδιο και αυτή η συνέντευξη (που σε λίγο θα διαβάσετε), αλλά και η συνάντηση μαζί της. Αν ήταν άντρας θα την ερωτευόμουν παράφορα. Τώρα στέκομαι σε έναν δειλό σχεδόν παιδικό θαυμασμό και το μόνο που μπορώ να πω είναι: Μπράβο, Λένα. (Μακάρι να με κάνεις λίγη παρέα).ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ, ΦΩΤΟ: FREDDIE F. 
Ο Γιάννης Ξανθούλης έγραψε για την τελευταία σου σειρά διηγημάτων «Μεγάλοι δρόμοι» (εκδόσεις Μεταίχμιο), εγκωμιαστικά λόγια: '’Η σκληρή γλώσσα, ο ηλεκτρισμός της φωνής της. Είναι από τα βιβλία που με εντυπωσίασαν όσο λίγα τα τελευταία χρόνια. Πολύ προχωρημένο, με μια τελείως διαφορετική ματιά". Δεν είναι πολύ ενθαρρυντικό ένας τόσο καταξιωμένος συγγραφέας να εκφράζεται με τόσο ενθουσιώδη λόγια; Πώς δέχτηκες αυτή την κριτική, και κάθε κριτική που φτάνει σε σένα; Μία τέτοια κριτική, η οποία μοιάζει τόσο αυθόρμητη και ειλικρινής και προέρχεται από έναν άνθρωπο που εκτιμώ πολύ από τα γραπτά του, τον οποίο όμως ούτε καν γνωρίζω προσωπικά και άρα δεν έχει απολύτως κανένα λόγο να μου πει ''καλά'' λόγια, δεν μπορεί παρά να με χαροποιήσει. Ο συγκεκριμένος δε άνθρωπος, έμαθα εκ των υστέρων, ότι δεν εκφράζεται ποτέ με τέτοια λόγια, αν πραγματικά δεν τα εννοεί. Αυτή, λοιπόν, η κριτική με τιμά ιδιαίτερα. Οι κριτικές γενικότερα με αφορούν όταν προέρχονται από ανθρώπους που καταλαβαίνουν τι γράφουν και που έχουν επικοινωνήσει με την πρόθεσή μου. Δεν ξέρω αν ακούγεται εγωιστικό αυτό που θα πω, αλλά επειδή θεωρώ τον εαυτό μου τον καλύτερο κριτή του εαυτού μου, με ενδιαφέρουν οι κριτικές που έστω και κάπου ταυτίζονται με τη δική μου, είτε καλές είτε κακές.Είσαι η Λένα Κιτσοπούλου, έχεις φτάσει να κοιτάζεσαι στον καθρέφτη και να λες είμαι τελικά θεά; Πιστεύεις ότι «ψωνίστηκες» κάποια στιγμή;Το ψώνιο είναι ανασφάλεια. Είμαι όσο ψώνιο ήμουν πάντα. Δεν πιστεύω ότι ''ψωνίζεται'' κανένας. Απλώς ένας έντονος εξωτερικός παράγοντας, όπως είναι μία ξαφνική δημοσιότητα, ή η απόκτηση εξουσίας, μπορεί να κάνει πιο ορατό το χαρακτήρα σου. Αυτός νομίζω διαμορφώνεται κάπου στο νηπιαγωγείο.Είσαι περήφανη για τα πράγματα που έχεις κάνει μέχρι σήμερα; Αν σου έλεγα διάλεξε ένα πράγμα από ό,τι έχεις κάνει, που πραγματικά θεωρείς ότι ξεπέρασες τη Λένα, ποιο θα ήταν αυτό ;Είμαι χαρούμενη που η δουλειά μου είναι αυτό που αγαπάω. Οτιδήποτε έκανα ή ονειρευόμουν στο παιδικό μου δωμάτιο, το έκανα δουλειά. Αυτή είναι η μεγαλύτερή μου ικανοποίηση. Φτιάχτηκα, όμως, έτσι από τους γονείς μου, από πριν γεννηθώ ίσως, οπότε δεν ξέρω αν μπορώ να αισθάνομαι περήφανη, για το ότι κάποιοι άλλοι μου έδωσαν τη δύναμη να πιστεύω στην προσωπική μου ελευθερία και όχι π.χ. σε ομάδες, σε κόμματα, σε θρησκείες. Με αυτή την έννοια δεν πιστεύω ότι έχω ξεπεράσει ποτέ τον εαυτό μου, γιατί ο εαυτός μου έμαθε να είμαι ασφαλής στην κατάσταση του ''μηδέν'', άρα να έχει πάντα την προοπτική και την πιθανότητα του άλματος.Στο Εθνικό Θέατρο υποδύεσαι τη Ρωξάνη στο έργο «Συρανό Ντε Μπερζεράκ». Πόσο δύσκολο ήταν να φτάσεις και να βρεις τη Ρωξάνη. Πόσο δύσκολο είναι να την αφήσεις τώρα που τη βρήκες;Οι ρόλοι είμαστε εμείς. Οι ρόλοι είναι λέξεις και φράσεις που θα ξεστομίσουμε εμείς. Η Ρωξάνη είναι ένα πλάσμα μέσα στις σελίδες. Τα πόδια της, τα χέρια της και η φωνή της είμαι εγώ. Εμένα δουλειά μου είναι να εννοώ αυτά που λέω και να κάνω την ιστορία όσο πιο πειστική γίνεται. Αν ο συγγραφέας είναι καλός, όπως συμβαίνει στη συγκεκριμένη περίπτωση του Ροστάν (και φυσικά και της μετάφρασης), αυτό ήδη σε έχει γλιτώσει από το μισό ψάξιμο. Γιατί ο καλός συγγραφέας χτίζει σωστά το χαρακτήρα, δεν του αφήνει κενά, κρατάει τη συνέπειά του, οπότε εσύ καλείσαι απλώς να πεις τα λόγια. Τι να κάνεις στη φράση '' δεν ζω όταν είσαι μακριά, δεν ζω, μόνο υποφέρω''; Δεν έχεις να κάνεις τίποτα. Παρά μόνο να την εννοήσεις. Τους ρόλους αναγκαστικά τους αφήνεις πίσω και πας παρά κάτω. Σε μαθαίνουν κάτι για το μετά. Είναι σαν σκαλοπάτια.Και συγγραφέας και σκηνοθέτης και ηθοποιός και τραγουδάς ρεμπέτικα και ζωγραφίζεις. Εν αρχή το ταλέντο ή η αναζήτηση. Τι είναι αυτό που σε κάνει να καταπιάνεσαι με τα πολλά;Δεν ξέρω τι είναι, ούτε το έχω σκεφτεί, πάντως είναι μία η ώθηση και ένας ο λόγος που ασχολούμαι με όλα αυτά. Το να σκιτσάρω ένα ανθρωπάκι, το να γράψω ένα κείμενο, το να πω ένα τραγούδι, είναι η ανημπόρια μου να εξηγήσω και να αναλύσω αυτό που με απασχολεί και με συγκινεί. Το ίδιο κάνει και η σκηνοθεσία. Όλα αυτά είναι μεταποιήσεις του προσωπικού μου υλικού. Απλώς, κάποιος μπορεί να είναι ειδικός στις μεταποιήσεις κουρτινών, εγώ τυχαίνει να μεταποιώ και παπούτσια και φουστάνια και παντελόνια. Κοντινά μεταξύ τους πράγματα. Δεν είμαι, ας πούμε, πυρηνικός φυσικός.Τι απαντάς στη λαϊκή ρήση «αυτός που πάει για τα πολλά χάνει και τα λίγα»;Μάθε τέχνη κι άστηνα.Αν έπρεπε να διαλέξεις μόνο μια ιδιότητα, ποια θα ήταν αυτή; Με ένα όπλο στον κρόταφο σου έλεγαν ή σκηνοθέτης, ή ηθοποιός, ή συγγραφέας... Θα έλεγα '' πάτα τη σκανδάλη καλέ μου άνθρωπε''. Ο Χριστιανόπουλος έλεγε "μικρό ταλέντο κουράζεται, μεγάλο επιμένει". Συμφωνείς μ' αυτό ; Και τέλος πάντων πιστεύεις στο "ταλέντο";Ναι, αλλά πιστεύω ότι το ταλέντο δεν είναι ένα πράγμα. Δεν είναι μόνο μια συγκεκριμένη ικανότητα ή ευκολία σε κάτι. Ταλέντο είναι κυρίως τρόπος ζωής, αντίληψη και επιλογές. Κάποιος που έχει από τη φύση του ωραία φωνή π.χ. μπορεί να τραγουδάει φριχτές μαλακίες και να είναι πολύ αντιπαθητικός. Το ταλέντο είναι πολλά πράγματα: πού το διοχετεύεις, πώς, με τι μέτρο, με τι δοσολογία, με τι γούστο. Όλα αυτά είναι θέμα μυαλού. Με αυτή την έννοια συμφωνώ με τον Χριστιανόπουλο.Στα δύσκολα τι κάνεις ; Πώς διαχειρίζεσαι τις κρίσεις σου;Όπως όλοι νομίζω. Μαυρίλα, ματαιότητα, κανένα φως. Το κομμάτι της δημιουργίας με σώζει νομίζω από το να κάνω κακό στον εαυτό μου, να είμαι π.χ. πρεζόνι, ή αλκοολική, ή βίαιη ή δολοφονική. Κάποια στιγμή το οτιδήποτε κακό γίνεται μία πηγή ενέργειας που τελικά με κάνει να ευχαριστιέμαι τη ζωή, ακόμα και την αρνητική της πλευρά.Όταν ήσουν παιδί τι ήθελες να γίνεις όταν μεγαλώσεις;Από μικρή ασχολιόμουν με τη μουσική, τραγουδούσα, ζωγράφιζα, διάβαζα πολύ λογοτεχνία. Από σχετικά νωρίς ήξερα ότι δεν θέλω να δώσω πανελλαδικές, δεν θέλω να μπω σε πανεπιστήμιο, ήθελα κάτι πρακτικό και όχι θεωρητικό. Στο Λύκειο αποφάσισα ότι θέλω να ασχοληθώ με το θέατρο.Είσαι ακόμα «συνδεδεμένη» με τα παιδικά σου χρόνια ή κάπου στη πορεία εγκατέλειψες το παιδί; Είμαι πολύ συνδεδεμένη με αυτή την ηλικία. Είχα μία πολύ στενή σχέση με τον πατέρα μου, τον οποίο έχασα σχετικά νωρίς, δεν ξέρω αν αυτό παίζει κάποιο ρόλο. Είμαι πάντα η κόρη του, αυτή είναι η πιο έντονη ταυτότητά μου. Θα ήθελες να αποκτήσεις δική σου οικογένεια;Ναι πολύ.Μέσα στα διηγήματά σου, ο "Μουνής" είναι ένα διήγημα που εκτυλίσσεται στην επαρχία, μια επαρχία που αναπνέει ολοζώντανη. Αυτό το πρώτο διήγημα είναι μια εξαιρετική ιστορία που το δράμα ισορροπεί εξαίσια με το κωμικό. Πώς προέκυψε αυτή η ιστορία; Η γλώσσα σου τολμώ να πω έχει κάτι το μεταΠαπαδιαμαντικό. Ό,τι και αν αυτό μπορεί να σημαίνει;Αυτό που μου λες με χαροποιεί. Ο Παπαδιαμάντης είναι ο Θεός μου. Η ιστορία αυτή προέκυψε πάρα πολύ απλά. Κυλούσε μπροστά στα μάτια μου κι εγώ απλώς την κατέγραφα. Ήταν μία εμπειρία ζωντανή.Προσωπικά στεναχωρήθηκα όταν έλαβε τέλος αυτό το διήγημα. Θα ήθελα να είχες γράψει και άλλο. Να είχε απλώσει να είχε γίνει μυθιστόρημα... Δεν σκέφτηκες ούτε μια στιγμή να το απλώσεις;Και για μένα ήταν ίσως η πρώτη φορά που περπατούσα προς το μυθιστόρημα χωρίς πίεση. Από μόνο του δεν τελείωνε. Όπως είπα και πριν αυτό το διήγημα το παρακολουθούσα κι εγώ γράφοντάς το. Το άφηνα να με πηγαίνει. Έβγαζε συνεχώς κλαδιά και παρακλάδια με μία απίστευτη φυσικότητα, χωρίς να το προκαλώ εγώ. Κάποια στιγμή μπήκε η τελεία από μόνη της και δεν αναρωτήθηκα για τίποτα. Δεν ξέρω τι θα είχε γίνει αν είχα επιμείνει κι άλλο.Αισθάνεσαι τυχερή στη ζωή σου; Από τη πρώτη σου σειρά διηγημάτων «Νυχτερίδες» απέσπασες το βραβείο του «Διαβάζω». Το θεατρικό σου έργο «Μ.Α.Ι. Ρ. Ο.Υ .Λ. Α» ανέβηκε στο Εθνικό Θέατρο, λίγο αργότερα σκηνοθέτησες τη «Γυναίκα της Πάτρας» του Χρονά. Όλα αυτά είναι για σένα απλά τυχερές συναντήσεις ή ένα ταλέντο που αναγνωρίζεται;Πιστεύω ότι έχω κοπιάσει για αυτά που έχω φτιάξει. Τους έδωσα χρόνο και αφοσίωση. Σε ό,τι έδωσα το μάξιμουμ της δύναμής μου και της πίστης μου μού ανταποδώθηκε. Ασχολήθηκα όμως με πράγματα που κατ' αρχάς ικανοποιούσαν εμένα, όχι κάποιους άλλους, ούτε αυτό που θα ήθελα να είμαι σε κάποια φαντασίωσή μου. Δεν ξύπνησα μια μέρα και μου έκατσε το λόττο. Δουλεύω σχεδόν 20 χρόνια. Φυσικά όμως και είναι μαγική η στιγμή που ένας θεατής ή ένας αναγνώστης συγκινείται από κάτι δικό σου. Ή σε πλησιάζει και σου λέει ευχαριστώ. Είναι μεγάλη ανταμοιβή, δεν πληρώνεται με χρήματα αυτό το πράγμα. Είσαι τελικά της μικρής φόρμας. Γιατί δεν έχεις επιχειρήσει να γράψεις μυθιστόρημα;Δεν βάζω τέτοιους στόχους, δεν στοχεύω σε αποτέλεσμα. Θέλω να ζήσω τη διαδικασία του γραψίματος. Μπορεί κάτι να ολοκληρωθεί σε μία σελίδα, μπορεί σε δέκα, μπορεί σε εκατό. Δεν θέλω να το προκαθορίσω αυτό, μου φαίνεται ανελευθερία. Θέλω να πω αυτό που έχω να πω. Μέχρι στιγμής, αυτό μου έχει βγει σε πιο μικρή φόρμα. Ο "Μουνής" μπορεί να θεωρηθεί νουβέλα. Ίσως κάποια στιγμή μου προκύψει μεγαλύτερη φόρμα. Δεν ξέρω.Ποιοι συγγραφείς θεωρείς ότι σε έχουν επηρεάσει ;Νομίζω με έχουν επηρεάσει οι μεγάλοι κλασικοί συγγραφείς, ο Ντοστογιέφσκι, ο Τσέχωφ, ο Σαίξπηρ, οι Αρχαίοι Τραγικοί. Όλοι αυτοί που το έργο τους συμπυκνώνει όλη την ιστορία της ύπαρξης, χωρίς να λείπει τίποτα. Αυτό που έχω θαυμάσει ως ολοκληρωμένο έργο τέχνης, αυτό είναι και το κίνητρό μου να γράφω.Ποιο βιβλίο διαβάζεις ξανά και ξανά;Μπορώ να διαβάζω και να ξαναδιαβάζω τον Παπαδιαμάντη.Θα ήθελες να είχες γράψει κάποιο βιβλίο που σου αρέσει;Όχι, δεν έχω τέτοιες φαντασιώσεις. Μου αρκεί που τα μεγάλα βιβλία υπάρχουν και μπορώ να τα διαβάσω.Το λογοτεχνικό σινάφι πώς σου φαίνεται; Σε περίμεναν στη γωνία ή σε καλοδέχτηκαν;Όλα τα σινάφια είναι ίδια. Σε όλους τους ''χώρους'' υπάρχουν άνθρωποι αξιολόγοι, έξυπνοι, βλάκες. Αυτούς γενικά που περιμένουν σε διάφορες γωνίες, δεν τους πολυβλέπω, δεν με απασχολούν. Σε νοιάζει τι λένε και σκέφτονται άνθρωποι που δεν σε ξέρουν;Κάνω μία δουλειά που απευθύνεται σε ανθρώπους που δεν με ξέρουν, οπότε σίγουρα με απασχολεί το πώς προσλαμβάνουν αυτά που φτιάχνω. 
Στο facebook ένα group ανθρώπων έχει συναντηθεί και λέει για σένα διάφορες γελοιότητες. Τα παρακολουθείς όλα αυτά; Σε εξοργίζουν; Πώς τα διαχειρίζεσαι;Δεν ασχολούμαι με το facebook καθόλου, δεν ξέρω ούτε καν τι λένε για μένα. Τώρα, πάντως, που μου το λες χαίρομαι που αυτοί οι άνθρωποι με θεωρούν γελοία. Το τρομαχτικό θα ήτανε να με θεωρούν σαν κι αυτούς. Υποθέτω ότι είναι πολύ υψηλού επιπέδου άνθρωποι για να με θεωρούν αντίθετη από αυτούς. Μπράβο τους!Είσαι εξοικειωμένη με τα τεχνολογικά επιτεύγματα; Σε γοητεύει ή σε απωθεί η τεχνολογία;Δεν έχω πολύ σχέση με όλα αυτά, κάνω όμως και μία δουλειά που δεν χρησιμοποιεί άμεσα την τεχνολογία. Πέρα από το ότι γράφω σε κομπιούτερ και χρησιμοποιώ πού και πού το ίντερνετ για ενημέρωση και έχω κι ένα απλό κινητό, δεν έχω καμία τρομερή σχέση με την τεχνολογία. Θεωρώ ότι έχει τα συν και τα πλην αυτή η ραγδαία εξέλιξη. Σίγουρα έχει βοηθήσει σε πολλά. Στην επιστήμη, στην έρευνα. Και σε κάποιες μορφές τέχνης. Υπάρχουν επαγγέλματα στα οποία η τεχνολογία είναι πολύ χρήσιμη.στο facebook, στο twitter μπαίνεις; Τι γνώμη έχεις για αυτή την καινούργια νεύρωση-τάση; Δεν μπαίνεις Αυτά δεν τα μπορώ καθόλου. Με απωθούν και μου φαίνονται και λίγο άχρηστα. Αλλά μπορεί να είναι τέτοιος ο χαρακτήρας μου. Έχω τάσεις εξαφάνισης και ανωνυμίας.Θα σε πείραζε σε λίγο χρόνια να εκδίδονται μόνο e-books (ψηφιακά βιβλία);Είμαι λίγο παλιάς κοπής, και λόγω ηλικίας ίσως. Δεν είμαι 20 χρονών, δεν ξέρω πώς θα ήταν αν μάθαινα έτσι εξαρχής. Το βιβλίο ως αντικείμενο έχει παίξει πολύ μεγάλο ρόλο στη ζωή μου. Η αφή του, η μυρωδιά του. Φυλάω ακόμα και τα παιδικά μου βιβλία, ακόμα και τα βιβλία του παππού μου και των γονιών μου.Τι σε κάνει χαρούμενη αυτό το διάστημα;Η ίδια η ζωή με κάνει χαρούμενη. Έχω όρεξη να φτιάξω μία χειροτεχνία, να κάτσω μπροστά από μία θάλασσα, να γράψω, να τραγουδήσω. Όλα τα θέλω.Ο έρωτας τι ρόλο παίζει στη ζωή σου. Μήπως είναι υπερβολικά υπερτιμημένος;Ο έρωτας νομίζω είναι μία κατάσταση μέθης, στην οποία όλοι οι άνθρωποι θέλουν να βρίσκονται για να φύγουν από την πραγματικότητα. Είναι μία προσωπική ανάγκη του καθένα μας να βρεθεί εκτός εαυτού. Είναι η ίδια ανάγκη που σε ωθεί να κάνεις μία τέχνη, η ίδια ανάγκη που πάντα ωθούσε τους ανθρώπους στα ναρκωτικά ή στο αλκοόλ, στο γλέντι, ή η ίδια ανάγκη που έκανε τον άνθρωπο να κατασκευάσει το αεροπλάνο και να πετάξει. Χρειαζόμαστε μία άχρονη πραγματικότητα, γιατί δεν αντέχουμε την ιδέα του θανάτου. Αυτό προσφέρει ο έρωτας, αλλά επειδή είμαστε μικροί άνθρωποι, ακόμα κι αυτόν θέλουμε να τον καλουπώσουμε, να του δώσουμε μορφή, όνομα, να είναι χειροπιαστός, γι' αυτό και συνήθως τον προσωποποιούμε και προσδίδουμε ιδιότητες "Θεού" σε ένα άλλο πρόσωπο, το οποίο ξαφνικά επωμίζεται όλο το βάρος του να μας κάνει αθάνατους. Μία, δύο, τρεις, κάποια στιγμή φανερώνεται η αλήθεια, ότι δηλ. το άτομο απέναντί μας, δεν ήτανε το τζίνι από το λυχνάρι, οπότε γι' αυτό και ο έρωτας πεθαίνει και κλαίμε και λέμε δεν υπάρχει έρωτας, δεν υπάρχει τίποτα. Εγώ νομίζω ότι μπορεί να υπάρξει σχέση ανάμεσα σε δύο ανθρώπους, σχέση συγγένειας, σχέση εγκεφαλική, μοίρασμα μιας κοινής αντίληψης για την ύπαρξη και τη ματαιότητά της και αυτό μπορεί να φέρει και την καύλα. Να γελάμε με το ίδιο πράγμα. Όχι να σωθούμε. Αλλά να μοιραστούμε το γεγονός ότι δεν μας σώζει τίποτα. Ο Μπρύκνερ μιλώντας για τον έρωτα λέει ότι είναι μια ευφορική οδύνη. Πώς σχολιάζεις;
Μπράβο Μπρύκνερ.Στον έρωτα έχεις υπάρξει τυχερή. Και τι σημαίνει τυχερή;
Επειδή ο έρωτας είναι κάτι το σπάνιο, όπως ακριβώς και η φιλία, πιστεύω ότι πράγματι χρειάζεται μία τύχη. Πιστεύω ότι υπάρχει ο άνθρωπος που μου ταιριάζει απόλυτα, αλλά μπορεί αυτός να ζει σ' ένα μέρος που εγώ δεν θα πάω ποτέ, ή μπορεί να έζησε πριν χίλια χρόνια, ή μπορεί να γεννηθεί σήμερα οπότε δύσκολα θα συναντηθούμε. Από αυτή την άποψη δεν θεωρώ τον εαυτό μου από τους τυχερούς σε αυτό τον τομέα. Δεν ολοκληρώθηκα πουθενά γι' αυτό και πάντα επέστρεφα στη μοναξιά. Γιατί εγώ δεν θέλω συντροφικότητα, δεν θέλω μια παρεούλα, ούτε κάποιον να μου κουβαλάει τα ψώνια του σούπερ μάρκετ, εγώ θέλω κάτι σαν θαύμα, πώς είναι τα αβγά που τα ανοίγεις κι έχουν μέσα δύο, κάπως έτσι. Αλλιώς, εντάξει, κάνεις τις φάσεις, έχεις κανένα γκόμενο, μετά μεγαλώνεις λίγο και ησυχάζεις επιτέλους κι από την ανάγκη του έρωτα και μετά μπορείς νομίζω μια χαρά μόνος σου. Δεν είναι και τρομερό. Δεν κρατάει και πολύ αυτή η ζωή. Άλλωστε πάντα κάτι λείπει. Και σε αυτούς που είναι μαζί και σ’ αυτούς που είναι μόνοι.Υπάρχουν κάποια σημεία στην πόλη που αγαπάς ιδιαίτερα;
Σ’ αυτήν την πόλη αγαπώ την οικειότητα που έχω με τους δρόμους της και τα κτίριά της και όχι την αντικειμενική της ομορφιά, ή οποία μάλλον είναι ανύπαρκτη. Αγαπώ τα σημεία που μου θυμίζουν κάτι, τη λεωφόρο Κηφισίας προς τα βόρεια, επειδή εκεί ήταν το σχολείο μου, τα Εξάρχεια που ήταν αργότερα η σχολή του θεάτρου, η λεωφόρος Αλεξάνδρας, τα θερινά σινεμά, οι πλατείες. Τα πιο έντονα συναισθήματα, έρωτες, απώλειες, κλάματα, επιτυχίες, όνειρα, τα πάντα τα έχω βιώσει σε κάποιον απ' όλους αυτούς τους βρόμικους δρόμους αυτής της πόλης. Αυτό ώρες-ώρες φέρνει μέσα μου μία ζεστασιά που δεν μπορώ να τη νιώσω σε καμία άλλη πόλη του κόσμου.Γιατί εξακολουθείς να ζεις στην Ελλάδα; Αν θυμάμαι καλά έχεις φύγει δυο φορές στη Γερμανία. Γιατί επέστρεψες;Έζησα ένα χειμώνα στο Βερολίνο, έπαιξα στο θέατρο εκεί, είδα πολλά και έκανα και πολύ καλούς φίλους. Κατάλαβα όμως ότι για να δουλεύω χρειάζομαι τη γλώσσα μου και επίσης να καταλαβαίνω τη σωματική γλώσσα των ανθρώπινων χαρακτήρων. Χρειάζομαι το παρελθόν μου και τις μνήμες. Χρειάζομαι να έχω λόγους να βρίσω, χρειάζομαι πολύ οικεία υλικά για να μπορέσω να μιλήσω για κάτι. Αλλιώς υπολειτουργώ. Στο εξωτερικό νιώθω πάντα φιλοξενούμενη κι αυτό με κάνει προσεκτική, ευγνώμων και υπόχρεη. Αυτά τα στοιχεία στέκονται εμπόδια στην ελευθερία της έκφρασης. Πάντα όμως μου αρέσει να πηγαίνω, να ταξιδεύω, να παίρνω όλα τους τα καλά και να επιστρέφω. Θα μπορούσα άνετα να περάσω πάλι ένα χρόνο στο Βερολίνο, αλλά όχι να ζήσω εκεί.Ζεις τη ζωή που θα ήθελες να ζεις;
Πάνω κάτω, ναι. Κάνω ό, τι καλύτερο μπορώ. Προσπαθώ να ικανοποιούμαι με αυτά που έχω και να μη μου λείπει τίποτα. Κι αν καταλάβω ότι κάτι μου λείπει, πηγαίνω να το βρω. Δεν θέλω να έχω κενά.Έχεις δώσει μια ικανοποιητική απάντηση (στον εαυτό ) σου για το τι είναι η ζωή και πώς ακριβώς θέλεις να την περάσεις;Η μόνη ικανοποιητική απάντηση που έχω μέχρι στιγμής για τη ζωή είναι το γνωστό "εν οίδα ότι ουδέν οίδα". Επίσης κάτι που έμαθα τελευταία από την Παλατινή Ανθολογία που έχει μεταφράσει ο Βολανάκης, το οποίο λέει, "Απ' το ουδέν οδεύεις στο μηδέν. Στη διαδρομή θα δεις τον ήλιο". Η ζωή είναι τόσο σημαντική όσο είναι και μάταιη, εμείς οι άνθρωποι ζούμε σε αυτό το ανάμεσα, στη χαράδρα. Μου φαίνονται όλα ωραία και όλα σκατά ταυτόχρονα. Όσο μπορώ θέλω αυτά που σκέφτομαι να τα κάνω πράξη, να ξυπνάω ήρεμα, να μη νιώθω μέσα μου πίεση. Αυτά.Αν υπήρχε ένας άνθρωπος που θα σου έλεγε εγγυημένα το μέλλον θα ήθελες να ξέρεις τι θα σου συμβεί;Όχι, με τίποτα.Η Σαντορίνη είναι ένας τόπος που αγαπάς ιδιαίτερα. Έχεις ένα σπίτι εκεί και επιστέφεις συχνά για να γράψεις να απομονωθείς να μαζέψεις ενέργεια. Θα εγκατέλειπες ποτέ την Αθήνα για να ζήσεις εκεί;Δεν ξέρω αν θα επέλεγα τη Σαντορίνη ή κάποιο άλλο νησί της Ελλάδας, πάντως ευχαρίστως θα εγκατέλειπα την Αθήνα. Η ποιότητα της καθημερινότητας είναι ίσως το σημαντικότερο πράγμα στη ζωή. Ο τρόπος που ξυπνάω στη Σαντορίνη είναι εκατό φορές καλύτερος απ' ό,τι εδώ. Όταν η πρώτη εικόνα της ημέρας είναι τα βράχια, η θάλασσα, το ηφαίστειο, μια κατσίκα που σε κοιτάζει και ένας απέραντος ουρανός πάνω από το κεφάλι σου πρέπει να είσαι βλάκας για να λες "προτιμώ να ξυπνήσω στο Βύρωνα, χωμένη μέσα σε πολυκατοικίες με τα σκουπίδια να φτάνουν μέχρι το μπαλκόνι μου''. Έχουμε συνηθίσει την Αθήνα σαν μία καταδίκη που πρέπει να την περάσουμε, σαν αυτομαστίγωμα. Είμαι κι εγώ θύμα αυτής της κατάστασης, θα ’θελα να λυτρωθώ από την ανάγκη μου να τυπώνεται το όνομά μου στο "Αθηνόραμα".Κάνεις μακροπρόθεσμα σχέδια. Ας πούμε πλάνο πενταετίας;
Όχι, ποτέ. Κι αυτή είναι η μεγαλύτερη πολυτέλεια που προσφέρω στον εαυτό μου.Γράφεις κάτι αυτή την εποχή; Συνήθως πόσο καιρό σου παίρνει να ολοκληρώσεις μια συλλογή διηγημάτων σου;
Δεν έχω αρχίσει ακόμα να γράφω. Έχω σχέδια, έχω ιδέες, απλώς χρειάζομαι το χώρο και το χρόνο για να αφοσιωθώ απόλυτα σε αυτό. Από το τέλος Απριλίου θα εξαφανιστώ, θα τελειώσει το θέατρο, θα φύγω να πάω εκεί που απομονώνομαι, στη Σαντορίνη ή στην Πάρο ή στην Κρήτη. Θα λείψω σίγουρα ένα εξάμηνο. Το τελευταίο βιβλίο, "Μεγάλοι Δρόμοι" μου πήρε περίπου τρία χρόνια, το δούλευα όμως κατά περιόδους, όχι συνεχόμενα.Είσαι άθεη. Αν όχι σε ποιο Θεό πιστεύεις;
Πιστεύω στα χιλιάδες αστέρια τις νύχτες, στο σύμπαν, στη μαύρη τρύπα, στον ανθρώπινο οργανισμό, στη μουσική, στην ποίηση, στη φύση. Ο Θεός είναι παντού, μέσα σε ένα βιβλίο, μέσα σε μία χειρονομία, σε ένα σκυλί που γαβγίζει τη νύχτα. Ο Θεός βρίσκεται εκεί όπου όλα τα στοιχεία εναρμονίζονται, είτε αυτό είναι ένα ρόδι που το ανοίγουμε, είτε είναι η Ακρόπολη,είτε είναι μία μουσική του Μπαχ. H πολιτική σε αφορά; Ενημερώνεσαι για τις πολιτικές εξελίξεις; Πόση συμμετοχή έχεις στις εξελίξεις αυτές.Σιχαίνομαι να ανοίγω την τηλεόραση. Διαβάζω λίγο εφημερίδα, ίσα-ίσα ξέρω ποιος είναι ο πρωθυπουργός μας. Μέχρι εκεί. Έχω την άποψη ότι αν έχεις μάθει για έναν φόνο που έχει συμβεί, π.χ. ότι ένας γιος σκότωσε τον πατέρα, δεν χρειάζεται κάθε μέρα να βλέπεις πόσα εκατομμύρια γιοι σκότωσαν τους πατεράδες τους. Επίσης αν ένας φασίστας σκοτώνει το λαό του, δεν χρειάζεται να δεις εκατό χιλιάδες φασίστες να σκοτώνουν ανθρώπους. Γιατί να με αφορά αυτού του είδους η πολιτική; Γιατί να δω για εκατομμυριοστή φορά ότι η εξουσία είναι ένα ανθρώπινο τέρας που σκοτώνει; Γιατί, από τη στιγμή που έχω διαβάσει τον Όμηρο ή τον Αισχύλο ή τον Καβάφη, πρέπει να ανοίξω την τηλεόραση για να δω τη φάτσα του Μπους ή του Χίτλερ; Είναι δεδομένο για μένα ότι καμία πολιτική εξουσία δεν θέλει το καλό κανενός και αυτό το έχει αποδείξει η ανθρώπινη ιστορία. Είναι δεδομένο για μένα ότι όλα τα καθεστώτα είναι φασιστικά, είναι δεδομένη για μένα η αδικία και η εκμετάλλευση. Βλέπουμε τέτοια παραδείγματα στα πολύ μικρά συστήματα, αυτά της οικογένειας, του μικρού επαγγελματικού μας κόσμου. Βλέπουμε σε όλη την ιστορία, χώρες και λαούς ολόκληρους να μην έχουν ούτε νερό να πιούνε και κάποιοι από πάνω να παίζουν play station. Εγώ τι να κάνω; Να βγω στο Σύνταγμα να διαμαρτυρηθώ για το δώρο τον Χριστουγέννων; Αν μία επανάσταση είχε καταφέρει να αλλάξει τον κόσμο δεν θα το ξέραμε; Και ο κόσμος δεν θα είχε αλλάξει; Συμμετέχω λοιπόν πολύ ενεργά στην πολιτική, με το να μην θεωρώ πολιτική αυτό που έχουμε ονομάσει πολιτική, συμμετέχω ενεργά επιλέγοντας αντί να δω τις ειδήσεις, να δω μία ταινία του Μπέργκμαν.Οι Έλληνες θεωρείς ότι είμαστε ένας λαός με... παιδεία;Όχι βέβαια. Από πού να την έχουμε την παιδεία; Δεν φταίμε, δεν μας κατηγορώ, αλλά δεν την έχουμε.Ποια πράγματα στην πόλη σε εξοργίζουν;
Το πάρκινγκ, η ασχήμια, τα νεύρα των ανθρώπων, τα άσχημα κτίρια, η αγένεια, η έλλειψη οξυγόνου, η έλλειψη ορίζοντα, η κακογουστιά, η ηχορρύπανση, η αδιαφορία για όλους αυτούς τους ξένους και για όλες αυτές τις περιοχές του κέντρου στις οποίες επίτηδες πετάνε την πρέζα, την πορνεία και το έγκλημα, όλος αυτός ο καθημερινός παραλογισμός.Πώς διαχειρίζεσαι την οικονομική κρίση; Ανήκω μέχρι στιγμής στην πιο τυχερή κατηγορία, η οποία είναι αυτή η οποία πάντα ήταν σε κρίση. Ζω με ό,τι βγάζω. Κι έτσι θα συνεχίσω. Έχεις κάποιους φόβους που αφορούν στο μέλλον;
Την αρρώστια, τον καρκίνο, τα εγκεφαλικά, δεν θα ήθελα να τα ζήσω όλα αυτά.Πώς σ' αρέσει να περνάς τον ελεύθερο χρόνο σου;
Νομίζω πως δεν έχω ελεύθερο χρόνο, ή μάλλον προσπαθώ όλη μου η ζωή να είναι σαν ελεύθερος χρόνος. Θέλω να ξυπνάω ό,τι ώρα θέλω, να κάνω ό,τι θέλω, να γράφω, να πηγαίνω σε πρόβες που να μου αρέσουν, να μην αισθάνομαι πουθενά καταπίεση ή υποχρέωση. Να είμαι ολόκληρη εκεί που είμαι.Τι μουσική ακούς; Δεν ακούω πολύ μουσική, μόνο αν έχω λόγο να ακούσω κάτι. Δεν παίζει ποτέ μία μουσική στο σπίτι μου. Θα βάλω να ακούσω μουσική όπως θα διαβάσω ένα βιβλίο. Επειδή θέλω να την προσέξω και να την ψάξω. Αυτή την εποχή το κάνω αυτό με τα ρεμπέτικα. Ποιο πράγμα είπες δεν θα κάνω ποτέ και το ξανάκανες;
Δεν λέω ποτέ ''ποτέ'', γιατί κάτι που έχεις κάνει έστω και μία φορά, έχεις λόγο βαθύ που το έχεις κάνει, οπότε υπάρχουν πιθανότητες να το ξανακάνεις.Ποια είναι πιστεύεις η πιο οδυνηρή στιγμή στη ζωή ενός ανθρώπου;Το να χάσει το παιδί του.Θυμάσαι τη μέρα που αποχαιρέτησες οριστικά την αθωότητα;Νομίζω ήταν η μέρα που θάψαμε τον πατέρα μου.Ποια νεύρωσή σου (ελάττωμα) θα ήθελες να μην είχες;Τα ελαττώματά μου κάνουν καλύτερα τα προτερήματά μου, οπότε τα θέλω.Τι εύχεσαι στον εαυτό σου;
Να 'ναι πάντα καλά και να μην με ξεχνάει. Να παίρνει πού και πού κανένα τηλέφωνο.Η Λένα Κιτσοπούλου πρωταγωνιστεί στο "Συρανό ντε Μπερζεράκ" στο Εθνικό Θέατρο. , Η νέα συλλογή διηγημάτων της «Μεγάλοι δρόμοι» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.