Τις τελευταίες δεκαετίες η διατήρηση της βιοποικιλότητας έχει αναδειχθεί σε κεντρικό ζήτημα, τόσο σε εθνικό, ευρωπαϊκό και ενωσιακό επίπεδο στοχεύοντας στην ανάσχεση της απώλειας της βιοποικιλότητας και στην διατήρηση του φυσικού κεφαλαίου,όσο και για τις συνεχώς αυξανόμενες ευκαιρίες για εργασία που παρουσιάζουν τα αντίστοιχα προγράμματα.
Περισσότερο από το ένα τέταρτο της έκτασης της Ελλάδας βρίσκεται υπό το ευρωπαϊκό καθεστώς προστατευόμενων περιοχών με κύριο στόχο την προστασία της βιοποικιλότητας είτε με την διατήρηση των τύπων οικοτόπων όπως έχουν οριστεί από την Ευρωπαϊκή Οδηγία 92/43/ΕΚ είτε με την διατήρηση των ειδών ορνιθοπανίδας όπως ορίζονται στην Ευρωπαϊκή Οδηγία 2009/147/ΕΚ (πρώην 79/409/ΕΚ).
Μέχρι το 1995 οι προστατευόμενες περιοχές κάλυπταν το 3% της ελληνικής επικράτειας, ωστόσο, μετά την ένταξη του προγράμματος Natura 2000 το ποσοστό εκτινάχθηκε στο 27%.
Η γενική παρατήρηση, ωστόσο, είναι ότι το 30% των οικοτόπων και το 80% των θαλάσσιων οικοτόπων βρίσκονται σε μη ικανοποιητική/ανεπαρκή κατάσταση διατήρησης.
Παρά το γεγονός ότι στη χώρα λειτουργούν 29 φορείς διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών με περίπου τριακόσια άτομα προσωπικό και χρηματοδότηση αποκλειστικά από την Ευρωπαϊκή Ενωση, το πρόγραμμα δεν λειτουργεί με σωστό τρόπο, ενώ οι ελλείψεις εξακολουθούν να είναι πολύ μεγάλες.
Η πρόεδρος της Επιτροπής Natura 2000, Δέσποινα Βώκου, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου τονίζοντας ότι δεν υπάρχει σοβαρή ανταπόκριση για τα επείγοντα θέματα που αφορούν στις προστατευόμενες περιοχές, ενώ για την πλειονότητα των περιοχών δεν έχουν εκδοθεί τα αναγκαία προεδρικά διατάγματα ούτε έχει αποσαφηνιστεί το καθεστώς της προστασίας τους.
«Η βελτίωση της οργάνωσης των Φορέων Διαχείρισης μέσα από έναν ουσιαστικό διάλογο θα μπορούσε να βοηθήσει την καλύτερη προετοιμασία των τοπικών κοινωνιών για την αξιοποίηση πόρων που θα υπάρχουν τόσο στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό ταμείο Κοινωνικής Συνοχής, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας κι Αλιείας και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης όσο και σε επιμέρους χρηματοδοτικά εργαλεία» επισήμανε χαρακτηριστικά.
Βιοποικιλότητα και απασχόληση
Οι συνδυαστικές λύσεις για την αντιμετώπιση του προβλήματος έχουν προκαλέσει μια διαφορετικού τύπου «έκρηξη» στην αγορά εργασίας.
Χαρακτηριστικό είναι ότι περίπου το 35% (927 εκατ. δουλειές) των θέσεων εργασίας στις αναπτυσσόμενες χώρες και το 7% (14,6 εκατ. δουλειές) των θέσεων στην ΕΕ να εξαρτώνται από τις υπηρεσίες των οικοσυστημάτων, σύμφωνα με έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Επιπλέον, οι περιοχές δικτύου Natura προσελκύουν εκατομμύρια τουρίστες κάθε χρόνο δίνοντας μεγάλες οικονομικές δυνατότητες με οφέλη που εκτιμώνται στα 5 – 9 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με την ίδια μελέτη, τα οφέλη από τις θαλάσσιες περιοχές Natura 2000 εκτιμώνται στα 1.4-1.5 εκ. / έτος, ποσό που μπορεί να ανέβει στα 6-6.5 εκ. εφόσον το 20% των περιοχών αυτών προστατευθεί αποτελεσματικά.
Σε πρόσφατη μελέτη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σημειώνεται ότι το κόστος της μη εφαρμογής της υπάρχουσας νομοθεσίας για το περιβάλλον και των μελλοντικών στόχων της βιοποικιλότητας είναι 50 δισ./ έτος.