Δεν τη λες ακριβώς θεατρική παράσταση, καθότι έχει περισσότερο το χαρακτήρα αναλογίου. Ούτε όμως και κινηματογραφική προβολή per se, καθότι οι μονταρισμένες κινηματογραφικές σεκάνς χρειάζονται τις live φωνές των ηθοποιών για να λειτουργήσουν.
Η πρωτοποριακή πολυμεσική (multimedia) παράσταση-performance του Φρεντερίκ Σοντάγκ, αριστοτεχνικά σκηνοθετημένη από τον σκηνοθέτη και ηθοποιό Λευτέρη Γιοβανίδη και άψογα εκτελεσμένη από τους ταλαντούχους ηθοποιούς του, χρησιμοποιεί ένα πλήθος αναπαραστατικών μέσων - θεατρικό αναλόγιο, κινηματογραφική προβολή, μουσική επένδυση - για να παράξει ένα φαινομενικά λιτό δρώμενο, ένα χώρο σκηνικής διάδρασης μεταξύ εικόνων και ηθοποιών, ο οποίος όμως από πίσω κρύβει έναν εξαιρετικής πολυπλοκότητας... ωρολογιακό μηχανισμό!
Κάτι να πάει στραβά στο συγχρονισμό των κινηματογραφικών σεκάνς και των ζωντανών φωνών των ηθοποιών και όλα κινδυνεύουν να τιναχθούν στον αέρα: στο μικρό αυτό αριστούργημα τα πάντα κυριολεκτικά κρίνονται στο επίπεδο της λεπτομέρειας!
Στην ουσία, πρόκειται για ένα μαγευτικό παιχνίδι επί σκηνής, που εκτυλίσσεται μεταξύ πέντε νέων ηθοποιών και της ταυτόχρονης προβολής ασπρόμαυρων ταινιών του αμερικανικού σινεμά της δεκαετίας του 1950 και το οποίο σημείωσε μεγάλη επιτυχία από την πρώτη του κιόλας παράσταση το 2010, ενθουσιάζοντας κοινό και κριτικούς στο Παρίσι και στην Αβινιόν.
Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή...
Ο Φρεντερίκ Σοντάγκ είναι ένας νέος ανερχόμενος θεατρικός συγγραφέας της Γαλλίας, αλλά και ενεργός σκηνοθέτης και ηθοποιός, που το 2001 αποφοίτησε από την Ανώτατη Εθνική Δραματική Σχολή (Conservatoire National Supérieur d'Art Dramatique). Έχει ιδρύσει την ομάδα θεάτρου AsaNisiMasa (η οποία πήρε το όνομά της από το 8 1/2 του Φελίνι) με την οποία ανεβάζει τα δικά του κείμενα.
Με την γραφή του, δημιουργεί παραστασιακές φόρμες στο μεταίχμιο θεάτρου και αφήγησης, συναυλίας και βίντεο-εγκατάστασης. Τα έργα του, που έχουν μεταφραστεί και παρουσιαστεί διεθνώς, είναι έντονα πολιτικοποιημένα, σχολιάζουν και παίρνουν θέση για ότι συμβαίνει σήμερα στην Ευρώπη.
Κινούμενο ανάμεσα στον κινηματογράφο και το θέατρο, το Atomic Alert (το οποίο δανείζεται τον τίτλο του από το ομότιτλο αμερικανικό φιλμ του 1951) είναι το πρώτο του έργο που παρουσιάζεται ολοκληρωμένα στην Ελλάδα και μάλιστα σε τόσο σύμφωνη με τη λογική και το πνεύμα του έργου σκηνοθεσία του Λευτέρη Γιοβανίδη.
Σε επίπεδο περιεχομένου το Atomic Alert διηγείται μία τυπική ιστορία αμερικανικής ψυχροπολεμικής ψύχωσης, με τρόπο όμως καθόλου τυπικό, αλλά τουναντίον πρωτότυπο και πολύ ευρηματικό:
H ιστορία ξεκινά ένα πρωινό, σε μία μικρή πόλη όπου βασιλεύει η τάξη και η ηρεμία, τουλάχιστον μέχρι να προκληθεί κατά λάθος μια... πυρηνική έκρηξη! Ποιός ευθύνεται; Πώς συγκαλύπτει το λάθος ο στρατός; Θα καταφέρει ο Δήμαρχος να καθησυχάσει τους πολίτες του; Τι ρόλο θα παίξουν τα ΜΜΕ; Πως θα δικαιολογήσουν την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων πυρηνικής «δηλητηρίασης»; Η νεαρή δημοσιογράφος θα καταφέρει να δημοσιοποιήσει τις αποκαλύψεις της; Ποιός προσπαθεί να κουκουλώσει την αλήθεια; Τα παιχνίδια εξουσίας ξεδιπλώνονται και η διαφθορά των πολιτικών αποκαλύπτεται σε όλο της το μεγαλείο, μέσα σε ένα ισορροπημένο πλαίσιο αφήγησης όπου ο έντονος πολιτικός σχολιασμός συμπλέκεται με το στοιχείο του κωμικού και της παρωδίας.
Κι αν όλα φαντάζουν απλά σε επίπεδο περιεχομένου, δεν ισχύει το ίδιο και στο επίπεδο της δομής και της σκηνικής απόδοσης:
Καθότι, ο Φρεντερίκ Σοντάνγκ έχει επιλέξει να ξανά-μοντάρει διάφορες σκηνές από επιτυχημένες αμερικάνικες ασπρόμαυρες ταινίες, με τους σταρ της δεκαετίας του '50, δημιουργώντας ένα νέο δικό του κινηματογραφικό έργο, που προβάλλεται στην οθόνη της παράστασης. Μπροστά από την οθόνη, πέντε ηθοποιοί ντουμπλάρουν τους διαλόγους της ταινίας, οι οποίοι «μετα–συγχρονίζονται» σε νέους διαλόγους που εφαρμόζονται απευθείας στις κινηματογραφικές εικόνες.
Έτσι, αυτό που εκτυλίσσεται μπροστά στα μάτια του θεατή είναι μία πολλαπλών επιπέδων ιστορία που συμπυκνώνει μέσα της ένα πλήθος αλληλοεπικαλυπτόμενων ιστορικών διαστρωματώσεων: την αμερικανική ποπ εικονοποιία των μέσων του 20ου αιώνα, την ψυχροπολεμική αισθητική του μεγάλου "κόκκινου κουμπιού" και της θερμοπυρηνικής καταστροφής, την πολιτική σάτιρα και τη διαφθορά των θεσμών, τέλος τη μεταχρονολογημένη μεταγραφή τους στο επίκαιρο συγκείμενο της τρέχουσας εκρηξιγενούς ελληνικής πραγματικότητας η οποία, εδώ και λίγα χρόνια, βιώνει το δικό της atomic alert, το δικό της φόβο κατάρρευσης...
(Οι παραστάσεις συνεχίζονται μέχρι της Κυριακή 30 Δεκεμβρίου 2012 στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης)