Οταν ο 17χρονος Ινγκβαρ Κάμπραντ έστηνε στην κουζίνα του σπιτιού της θείας του μία εταιρεία με το όνομα ΙΚΕΑ δεν μπορούσε να φανταστεί πως τα προϊόντα του θα έμπαιναν στα σπίτια όλου του κόσμου, ενώ η εταιρεία του θα δημιουργούσε αναταραχή στην Ελλάδα το 2012. Η απόφαση για ατομικές συμβάσεις εργασίας έφερε τις πρώτες κινητοποιήσεις στο ΙΚΕΑ Κηφισού.
Ο έφηβος πλανόδιος πωλητής σπίρτων
Ο γεννημένος στις 30 Μαρτίου του 1926, στο Έλμχαλτ της Σουηδίας, Ινγκβαρ Κάμπραντ και μετέπειτα Mr. IKEA έζησε και μεγάλωσε σε μία φάρμα, την Ελμτάριντ κοντά σε ένα μικρό χωριό, το Αγκουνάριντ. Το επιχειρηματικό και εμπορικό του δαιμόνιο φάνηκε από τα εφηβικά του χρόνια αφού σε ηλικία 15 ετών, ο Ίνγκβαρ Κάμπραντ έγινε πλανόδιος πωλητής σπίρτων. Έκανε αγορές χονδρικής από την Στοκχόλμη και στη συνέχεια πωλούσε το εμπόρευμα του σε γείτονές. Μάλιστα για να προλαβαίνει να κάνει πολλές επισκέψεις στα σπίτι, χρησιμοποιούσε το ποδήλατο.
Γρήγορα είδε πως με αυτόν τον τρόπο μπορεί να βγάλει ένα καλό χαρτζιλίκι, αλλά κυρίως κατάλαβε ότι ο δρόμος που θα ακολουθούσε στη ζωή του ήταν το εμπόριο κάτι που φρόντισε να γνωστοποιήσει και στους δικούς του δύο χρόνια αργότερα.
Το 1943 ο πατέρας του 17χρονου πλέον Ινγκβαρ Κάμπραντ του δίνει χρήματα για να σπουδάσει. Ωστόσο εκείνος είχε άλλα σχέδια. Ανοίγει τη δική του επιχείρηση ένα μικρό κατάστημα που πουλούσε τα πάντα. Ψάρια, στυλό, μικροαντικείμενα, διακοσμητικά και ότι άλλο μπορούσε να βρει και να πουλήσει σε καλή τιμή. Οι δουλείες πήγαιναν καλά, το ίδιο και η φαντασία, αλλά και η έμπνευση του Ινγκβαρ Κάμπραντ, ο οποίος αμέσως μετά τον πόλεμο πήρε μία πολύ σημαντική επιχειρηματική απόφαση, η οποία καθόρισε τη ζωή του και τον ακολουθεί μέχρι σήμερα. Αποφάσισε να διανέμει τα προϊόντα του μέσω καταλόγου αρχικά και αφού και εκεί θριάμβευσε, στις αρχές της δεκαετίας του 1950 μπήκε δυναμικά στην αγορά επίπλου, ιδρύοντας τα ΙΚΕΑ.
Ιδρυσε την εταιρεία ΙΚΕΑ στην κουζίνα της θείας του
Ο δαιμόνιος Ινγκβαρ Κάμπραντ είχε ετοιμάσει ένα μεγαλόπνοο επιχειρηματικό σχέδιο, το όποιο έστησε και ξεκίνησε στην κουζίνα της θείας του. Εκεί ίδρυσε την εταιρεία ΙΚΕΑ. Το όνομα της προήλθε από τα αρχικά Ι (Ingvar) K (Kamprad) E ((Ε lmtaryd, το αγρόκτημα που μεγάλωσε) και το Α προσδιορίζει το χωριό που μεγάλωσε, το Agunnaryd, στο Σάμλαντ στη Νότιο Σουηδία. Αργότερα ο ίδιος δήλωσε πως η επιλογή του στην ονομασία, αν και καθαρά από τύχη, ήταν πολύ επιτυχημένη αφού θύμιζε την ελληνική λέξη «οικία».
Δεν χρειάστηκε να περιμένει πολύ για να δει τους κόπους του να αποδίδουν. Το πρώτο κατάστημα IKEA άνοιξε και λειτούργησε στην Στοκχόλμη και στη συνέχεια η φήμη και τα υποκαταστήματα του έγιναν γνωστά και στην υπόλοιπη Ευρώπη με πρώτους σταθμούς τη Νορβηγία, την Ελβετία και τη Γερμανία.
Η φιλοσοφία του Κάμπραντ ήταν και η συνταγή της επιτυχίας
Η μεγάλη επιτυχία που σημείωναν και εξακολουθούν να έχουν τα καταστήματα των ΙΚΕΑ προέρχεται από τη φιλοσοφία που πέρασε ο ίδιος ο Κάμπραντ. Ο πελάτης έχει τη δυνατότητα να δει το προϊόν που τον ενδιαφέρει, μπορεί να το δοκιμάσει και αν του αρέσει, το παραλαμβάνει επί τόπου, το μεταφέρει μόνος του στο σπίτι, έχει τη χαρά της δημιουργίας που του προσφέρει η συναρμολόγηση και όλα φτάνουν φέρνουν το τελικό αποτέλεσμα που δεν είναι άλλο από τη μείωση του κόστους και συνεπώς τις χαμηλές τιμές για τον καταναλωτή.
Κατάφερε λοιπόν να οδηγήσει την εταιρία στα ύψη και πλέον να διαθέτει περισσότερα από 250 καταστήματα σε 40 χώρες σε Ευρώπη, Αμερική, Μέση Ανατολή και Καραϊβική. Απασχολεί περίπου 130.000 υπαλλήλους, ενώ οι ετήσιοι κατάλογοι των ΙΚΕΑ είναι τα πιο πολυδιαβασμένα βιβλία του κόσμου, αφού κάθε χρόνο εκδίδονται και μοιράζονται δωρεάν στους καταναλωτές περισσότερα από 200 εκατομμύρια αντίτυπα.
Ωστόσο υπάρχουν και οι σκιές σε όλο αυτό το μεγαλείο, αφού σύμφωνα με ρεπορτάζ της σουηδικής τηλεόρασης τα ΙΚΕΑ φέρονται πως απασχολούν ανήλικα παιδιά στα εργοστάσια των Φιλιππίνων και του Βιετνάμ, ενώ η πολιτική της εταιρείας απέναντι στους εργαζομένους της είναι πολύ σκληρή, κάτι που συμβαίνει και στην Ελλάδα.
Ο Σκρούτζ της Σουηδίας
Μπορεί ο ιδρυτής του ΙΚΕΑ να μην ξέρει τι έχει από χρήματα και περιουσία, αυτό όμως που τον χαρακτηρίζει είναι η τσιγκουνιά του. Χαρακτηριστικό είναι πως ταξιδεύει πάντα στην οικονομική θέση, ενώ μέχρι πρότινος για της μετακινήσει του χρησιμοποιούσε ένα Volvo 15ετιας. Πηγαίνει για φαγητό σε φθηνά εστιατόρια, ενώ τα ψώνια του τα κάνει αποκλειστικά σε καταστήματα με προσφορές.
Φυσικά το σπίτι του είναι επιπλωμένο αποκλειστικά με είδη ΙΚΕΑ, στην εταιρεία υπάρχει η φήμη πως τα έπιπλα τα έχει συναρμολογήσει μόνος του ώστε να μην πληρώσει συνεργείο.
Χαρακτηριστικό της τσιγκουνιάς του είναι το γεγονός ότι συμβούλευε τους εργαζόμενους του να γράφουν και στην πίσω πλευρά του χαρτιού και ότι ανακύκλωνε ακόμη και τα ανοιγμένα φακελάκια με αλάτι και πιπέρι που δίνουν στα εστιατόρια.
Ο ίδιος στο βιβλίο του η «Διαθήκη ενός πωλητή επίπλων» που έγραψε το 1976 υποστηρίζει πως δεν χρειαζόμαστε πολυτελή αυτοκίνητα, εντυπωσιακούς τίτλους, ακριβά ντυσίματα ή οτιδήποτε άλλο, διότι βασιζόμαστε στις δυνάμεις και την θέληση μας.
Τριάντα χρόνια αργότερα επιμένοντας σε αυτή τη θέση είχε πει: «Αν αρχίσω να αποκτώ πολυτελή πράγματα, τότε αυτό θα συμπαρασύρει πολλούς να ακολουθήσουν το παράδειγμά μου. Είναι πολύ σημαντικό οι ηγέτες να δίνουν το παράδειγμα».
Οι σχέσεις με τους Ναζί
Το προφίλ του Mr IKEA ήρθε να τσαλακώσει ένα βιβλίο που κυκλοφόρησε στη Σουηδία στο οποίο η Ελίζαμπεθ Άσμπρινγκ, η συγγραφέας, υποστηρίζει πως πέρα από την ενασχόλησή του με την στρατολόγηση νέων ανδρών για τον Σουηδικό σύνδεσμό των Ναζί κατά τη διάρκεια του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου, κάτι που είχε παραδεχθεί και ο ίδιος, είχε ενεργή συμμετοχή σε αυτόν για πολύ καιρό από τη στιγμή που τελείωσε ο πόλεμος.
Όπως αναφέρεται στο βιβλίο, το 1943, χρονιά που ίδρυσε και τα ΙΚΕΑ, η δράση του 17χρονου τότε Ίνγκβαρ απασχόλησε και τις Σουηδικές Αρχές οι οποίες άρχισαν να ασχολούνται μαζί του και να συλλέγουν στοιχεία εναντίον του.
Τα στοιχεία αυτά έρχονται σε αντίθεση με όσα είχε παραδεχθεί ο ίδιος σε βιβλίο για τη ζωή του. Οπως αναφέρει εκεί ήταν στενός φίλος με ένα γνωστό ναζιστή ακτιβιστή και πως την περίοδο 1942-1945 συμμετείχε σε οργάνωση που είχε ιδρύσει. Τις πράξεις του αυτές μάλιστα χαρακτήρισε ως «νεανικές ανοησίες» ενώ παραδεχόταν πως ήταν το μεγαλύτερο λάθος που έκανε στη ζωή του.
Σύμφωνα όμως με το νέο βιβλίο ο ιδρυτής των ΙΚΕΑ μόνο μετανιωμένος δεν φαίνεται να είναι από το ναζιστικό παρελθόν του, αφού σύμφωνα με την συγγραφέα, ο Ίνγκβαρ της είχε αναφέρει πως ο «φίλος» του Περ Ένγκταλ, είναι ένας από τους σπουδαιότερος ανθρώπους που έχει γνωρίσει και πως ποτέ δεν θα αλλάξει αυτό. Όπως μάλιστα αναφέρει και άλλη μια Σουηδή ειδικός σε θέματα ακροδεξιού εξτρεμισμού, το αφεντικό των ΙΚΕΑ συμμετείχε και σε άλλη μια ναζιστική οργάνωση, στην οποία, όπως λέει, δεν χωρά η παραμικρή αμφιβολία η ενεργός συμμετοχή του, χωρίς να δώσει για την ώρα περισσότερα στοιχεία
Μετά τις τελευταίες αποκαλύψεις ο ζάμπλουτος επιχειρηματίας, παραδέχεται ξανά το νεανικό του «φλερτ» με το ναζισμό, λέγοντας όμως πως πλέον δεν έχει τέτοιες σκέψεις.
Η αποχώρηση από την εταιρεία και η σκυτάλη στους γιους
Τα ηνία της εταιρείας δεν τα έχει πλέον ο Ινγκβαρ Κάμπραντ, αφού τα έχει παραδώσει στους γιους του Πέτερ, Γιόνας και Ματίας. Ο τελευταίος θεωρείται αστέρι στα οικονομικά και έχει αναλάβει τον έλεγχο του ομίλου. Ο Γιόνας είναι σχεδιαστής και υπεύθυνος της ανάπτυξης προϊόντων, ενώ ο Ματίας φέρεται να είναι ο διάδοχος αφού χαρακτηρίζεται ως το επιχειρηματικό δαιμόνιο της οικογένειας και του ομίλου.