Στην άμεση ανάγκη μείωσης του ελληνικού χρέους, καθώς και στη στάση των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης εστιάζει σε άρθρο του στους Financial Times ο Μοχάμεντ Ελ-Εριάν, διευθύνων σύμβουλος της μεγαλύτερης εταιρείας παγκοσμίως στις αγορές ομολόγων, Pimco.
«Το τελευταίο πακέτο στήριξης είχε στόχο να βελτιώσει την κατάσταση: διοχετεύοντας περισσότερα κεφάλαια (σε μία οικονομία που βρίθει ανεξόφλητων υποχρεώσεων, όπου πρακτικά δεν υπάρχει καμία δυνατότητα χρηματοδότησης ούτε καν για κεφάλαια κίνησης, πόσο μάλλον για νέες επενδύσεις και εξοπλισμό) και στηρίζοντας αυτή την προσωρινή στήριξη με μέτρα που θα έφερναν υπό έλεγχο τον προϋπολογισμό, θα ανακεφαλαιοποιούσαν τις τράπεζες και θα στήριζαν την ανάπτυξη.
Οι προθέσεις ήταν καλές, αλλά και αυτό το πακέτο στήριξης πιθανότατα θα αποτύχει εάν δεν υπάρξει λύση σε ένα βασικό σημείο τριβής: η Ελλάδα χρειάζεται μία ακόμη σημαντική μείωση του χρέους της. Σε αντίθετη περίπτωση, η χώρα θα μείνει εγκλωβισμένη στην ύφεση που έχει ρημάξει την ελληνική οικονομία εδώ και μία τετραετία. Η ανεργία στους νέους, που ήδη ξεπερνά το 50%, θα ριζώσει βαθιά και τα κοινωνικά προβλήματα θα συνεχιστούν, με ιδιαίτερα καταστροφικές συνέπειες στα ευάλωτα τμήματα του πληθυσμού.
Αντιμέτωποι με μία ακόμη αποτυχία, οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα κουνήσουν και πάλι το δάχτυλο στην ελληνική κυβέρνηση, επιρρίπτοντάς της την ευθύνη για τη μη πλήρη εφαρμογή του προγράμματος. Η Ελλάδα από την πλευρά της θα επιρρίψει τις ευθύνες στον σχεδιασμό του προγράμματος. Και όλοι θα παραπονιούνται για το δύσκολο περιβάλλον στην ευρωπαϊκή περιφέρεια όπως επίσης και για την έλλειψη ικανών θεσμικών μηχανισμών.
Το ΔΝΤ είχε την προθυμία να μιλήσει και τώρα υπάρχει ένα νέο στοιχείο που κανείς δεν μπορεί να αγνοήσει: Η επαναλαμβανόμενη επιθυμία των Ευρωπαίων αξιωματούχων να κρύβουν το πρόβλημα του ευρωπαϊκού χρέους κάτω από το χαλί.
Η επιμονή του ΔΝΤ – που έχει εξαγριώσει κάποιους από τους μεγαλύτερους χρηματοδότες του – στηρίζεται σε ακλόνητη θεωρία και εμπειρία. Σκεφτείτε τι συμβαίνει όταν ένα μεγάλο μαύρο σύννεφο βρίσκεται πάνω από ένα σπίτι: Οι κάτοικοί του θα αναβάλλουν όσο μπορούν οποιαδήποτε εξωτερική δραστηριότητα μέχρις ότου περάσει το σύννεφο.
Το ίδιο συμβαίνει εάν υπάρχει ένα μεγάλο και μη διατηρήσιμο κρατικό χρέος: Δεν περιορίζονται μόνο οι πόροι του κράτους, αλλά αποθαρρύνονται παράλληλα οι εισροές νέων κεφαλαίων που είναι απαραίτητες για να ολοκληρωθούν τα τέσσερα βασικά «Α» της κρίσης χρέους: Aνακεφαλαιοποίηση, Aποκατάσταση, Aναδιάρθρωση και Aνάκαμψη.
Οι Ευρωπαίοι τα καταλαβαίνουν όλα αυτά, βαθιά μέσα τους. Πριν από δύο χρόνια άλλωστε, χρηματοδότησαν ένα σημαντικό κούρεμα στα ελληνικά ομόλογα που έγινε στους ιδιώτες επενδυτές. Σήμερα, ορισμένοι εκτιμούν ότι θα μπορούσε να γίνει ένας ακόμη γύρος του αποκαλούμενου PSI. Το πρόβλημα όμως, δεν βρίσκεται στα χέρια του ιδιωτικού τομέα.
Το καταστροφικά μεγάλο χρέος βρίσκεται πλέον στα χέρια των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων και θεσμών όπως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Το μόνο που φαίνεται διατεθειμένη να συζητήσει η Ευρώπη τώρα είναι η παράταση της λήξης και η μείωση των επιτοκίων. Η εμπλοκή του επίσημου τομέα σε μία αναδιάρθρωση, φαίνεται πως δεν βρίσκεται επί τάπητος.
Με την άρνησή τους να προχωρήσουν σε ουσιαστικό νέο κούρεμα, οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι πιστεύουν ότι αποτρέπουν τη δημιουργία προηγούμενου που θα ήταν όχι μόνο πολιτικά επικίνδυνο, αλλά που θα μπορούσε επίσης να πυροδοτήσει επικίνδυνη μετάδοση στην ευρύτερη περιοχή. Ακόμη κι αν κριθεί ότι έχουν δίκιο – και αυτό χωράει συζήτηση – τότε θα κερδίζουν μία μικρή μάχη αλλά θα αυξάνουν την πιθανότητα να χάσουν τον πόλεμο.
Μέχρι πρότινος, πολλοί Ευρωπαίοι αξιωματούχοι πεισματικά επέμεναν ότι οι «προηγμένες χώρες» - και ειδικότερα εκείνες που μετέχουν σε ένα τόσο προνομιακό κλαμπ όπως η ευρωζώνη – θα ήταν δομικά αλώβητες από «την κρίση χρέους των αναπτυσσόμενων χωρών». Αυτή η ξεπερασμένη αντίληψη επηρέασε την πολιτική αντίδρασης στην κρίση, οδηγώντας σε σπατάλη δισεκατομμυρίων ευρώ και υπονομεύοντας τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων.
Την Τρίτη απέφυγαν και πάλι την απόφαση για σημαντική μείωση του χρέους που βρίσκεται στα χέρια του επίσημου τομέα και έδειξαν ότι ακόμη δεν αντιλαμβάνονται την πραγματικότητα.
Το ΔΝΤ έχει δίκιο. Η Ελλάδα χρειάζεται άμεσα νέο κούρεμα του χρέους που βρίσκεται στον επίσημο τομέα. Όσο περισσότερο αντιστέκεται η Ευρώπη, τόσο μεγαλύτεροι γίνονται οι κίνδυνοι για την ακεραιότητα της Ελλάδας και για την αξιοπιστία της πολιτικής της ευρωζώνης. Ας ελπίσουμε ότι θα επικρατήσει η λογική στη συνάντηση των Ευρωπαίων αξιωματούχων την επόμενη εβδομάδα».
Πηγή: Financial Times, Euro2today