Γκραντ, Αϊζενχάουερ, Πάουελ, Πετρέους... ονόματα-ορόσημα ολόκληρων εποχών και πολιτικών νοοτροπιών. Γιατί οι ΗΠΑ τρέφουν τόσο μεγάλη εκτίμηση για τους ανώτατους στρατιωτικούς διοικητές τους; Και τι συνέπειες έχει μια τέτοια στάση; Η πτώση του εν αποστρατεία στρατηγού Πετρέους, ενός από τους πλέον διακεκριμένους στρατιωτικούς της μετά την 11η Σεπτεμβρίου εποχής, αναδεικνύει τις λανθάνουσες διαστάσεις της ιστορίας και της ψυχολογίας ενός ολόκληρου έθνους...
«Οι στρατηγοί έχουν διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στη διαμόρφωση της Αμερικανικής πολιτικής. Η λατρεία προς το πρόσωπο του στρατηγού πηγαίνει πολύ πίσω χρονολογικά. Ανάγεται στην εποχή του Τζορτζ Ουάσινγκτον και του Ηπειρωτικού Στρατού», εξηγεί σε σημερινό δημοσίευμα του BBC News ο βιογράφος του Ουάσινγκτον, Ρον Τσέρνοου. «Στη Βρετανία τους χρίζουν ιππότες. Στις ΗΠΑ τους ανταμείβουμε με υψηλά ιστάμενες πολιτικές θέσεις».
Το θέμα της παραδοσιακής αντιμετώπισης των στρατηγών στις ΗΠΑ εγείρεται ακόμη πιο επιτακτικά επ' ευκαιρία της γνωστής εδώ και ημέρες υπόθεσης Πετρέους, ενός από τους πιο εξέχοντες στρατιωτικούς ηγέτες της γενιάς του, που έφτασε στη θέση του επικεφαλής της CIA με πολλούς μάλιστα να «βλέπουν» μέχρι και μελλοντική διεκδίκηση της προεδρίας της χώρας.
Ο διασυρμός του Στρατηγού Πετρέους – ο οποίος δεν μοιάζει να σχετίζεται κατά κανένα τρόπο με τις επιδόσεις του ως στρατιωτικού διοικητή – ανοίγει το δρόμο για τη διεξαγωγή ενός δημόσιου διαλόγου, που φαντάζει επιτακτικότερος από ποτέ άλλοτε. Ο εκθρονισμός και η πτώση του γεννούν μία σειρά από σοβαρά ερωτήματα σχετικά με τους λόγους για τους οποίους οι στρατιωτικές επεμβάσεις στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν δεν απέδωσαν τους αναμενόμενους καρπούς.
Η λατρεία των Αμερικανών για τους στρατηγούς τους ανάγεται στα πρώτα χρόνια εγκαθίδρυσης των ΗΠΑ, όταν οι στρατιωτικοί υπερασπίζονταν τη χώρα από την – κατ' εκείνους – διπλή απειλή των Ευρωπαίων εισβολέων και των φυλών ιθαγενών.
Ο πρώτος πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζορτζ Ουάσινγκτον, υπήρξε ο πρώτος που χάρισε στους Αμερικανούς μία αίσθηση εθνικής ταυτότητας. Μέχρι τότε οι τελευταίοι θεωρούσαν τον εαυτό τους πρωτίστως πολίτη της πολιτείας από την οποία προέρχονταν.
Ο στρατός του Ουάσινγκτον υπήρξε ένας από τους πρώτους εθνικούς θεσμούς, του οποίου ενσάρκωση ήταν ο ίδιος ο πρόεδρος. Έκτοτε, οι στρατηγοί αποτελούν τυπικό παράδειγμα εκείνου του στοιχείου το οποίο λατρεύουν όλοι οι Αμερικανοί ανεξαιρέτως: του στοιχείου της ανέλιξης, μέσω της προσπάθειας και της σκληρής δουλειάς, από τις χαμηλές τάξεις προς τις υψηλότερες.
Αυτή η λατρεία των Αμερικανών προς το στρατοκρατικό μοντέλο ύπαρξης θα πρέπει να συνδυαστεί και με τον έντονο κυνισμό που επιδεικνύουν προς την πολιτική, η οποία είναι συνώνυμη των δοσοληψιών-πίσω-από-την-πλάτη και της πανουργίας.
Γενικά, οι στρατηγοί θεωρούνται περισσότερο αγνοί και αδιάφθοροι απ' ό,τι οι πολιτικοί, ενώ στα μάτια του λαού διαθέτουν το πολύ ισχυρό πλεονέκτημα της ικανότητάς τους να ηγούνται, της ρεαλιστικής διαχείρισης, αλλά και του στοιχείου της αυτοθυσίας και του αλτρουισμού που χαρακτηρίζει τη δουλειά τους.
Και, πηγαίνοντας πίσω, σε μία εποχή όπου δεν υπήρχαν ακόμη πραγματικά μαζικά μέσα ενημέρωσης, ποιος άλλος θα μπορούσε να απολαμβάνει μία τόσο ευρεία φήμη και αναγνώριση, αν όχι ο στρατηγός, με το πρόσωπο του οποίου ταυτίζονταν όλοι;
Η αποδεδειγμένη λατρεία, όμως, των ΗΠΑ για τους στρατηγούς μεταφράζεται και σε αριθμούς: 10 εκ των προέδρων τους είχαν υπηρετήσει ως στρατηγοί, τη στιγμή που στην ιστορία της Μεγάλης Βρετανίας μόνο ένας στρατηγός κατάφερε να γίνει πρωθυπουργός, ο Δούκας του Ουέλινγκτον.
Πηγή: BBC News