Ο πρόεδρος της Σερβίας, Μπόρις Τάντιτς, επιβεβαίωσε, σε έκτακτη συνέντευξη Τύπου που παραχωρεί αυτή την ώρα, ότι το άτομο που συνελήφθη νωρίτερα σήμερα, από τις σερβικές δυνάμεις ασφαλείας είναι ο καταζητούμενος από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ) για την πρώην Γιουγκοσλαβία, πρώην επικεφαλής των δυνάμεων των Σέρβων της Βοσνίας, Ράτκο Μλάντιτς.
Ο Σέρβος πρόεδρος συνεχάρη την υπηρεσία εθνικής ασφάλειας για τις προσπάθειες που κατέβαλε για τη σύλληψη του Μλάντιτς και είπε πως αποδεικνύεται με την εξέλιξη αυτή πως η Σερβία πάντα προσπαθούσε να ολοκληρώσει τη συνεργασία με το Δικαστήριο της Χάγης.
Σημείωσε ακόμη ότι η διαδικασία έκδοσής του στη Χάγη είναι σε εξέλιξη.
Η διεθνής κοινότητα είχε διαμηνύσει στη Σερβία εδώ και καιρό πως θα πρέπει να συλλάβει τους εναπομείναντες καταζητούμενους για εγκλήματα πολέμου, δηλαδή τον Ράτκο Μλάντιτς και τον Γκόραν Χάτζιτς, προκειμένου να έχει επιτυχή κατάληξη η ευρωπαϊκή της πορεία.
Ο Μλάντιτς διέφευγε τη σύλληψη από το 1995, όταν και του απευθύνθηκαν κατηγορίες για τα γεγονότα της σφαγής της Σρεμπρένιτσα, της χειρότερης θηριωδίας στην Ευρώπη μετά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η επικεφαλής της διπλωματίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης Κάθριν Άστον καλωσόρισε τη σύλληψη του φυγόδικου καταζητούμενου για εγκλήματα πολέμου Ράτκο Μλάντιτς και πρόσθεσε ότι πρέπει να εκδοθεί στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για εγκλήματα πολέμου στην Πρώην Γιουγκοσλαβία χωρίς καθυστέρηση. «Αυτό είναι ένα σημαντικό βήμα προς τα εμπρός για τη Σερβία και για τη διεθνή δικαιοσύνη», ανέφερε η Άστον σε ανακοινωθέν της σήμερα. «Αναμένουμε ο Ράτκο Μλάντιτς να μεταφερθεί στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την πρώην Γιουγκοσλαβία χωρίς καθυστέρηση. Η πλήρης συνεργασία με το ΔΠΔ παραμένει ουσιώδης (προϋπόθεση) στον δρόμο της Σερβίας προς την πλήρη ένταξή της στην ΕΕ», πρόσθεσε.
Από την πλευρά του ο υπουργός Εξωτερικών της Ιταλίας Φράνκο Φρατίνι χαρακτήρισε τη σύλληψη του Μλάντιτς εξέλιξη η οποία θα συμβάλει στην «περαιτέρω πρόοδο της Σερβίας στην προσπάθειά της να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση». Η κυβέρνηση της Βρετανίας ανέφερε ότι η σύλληψη του Μλάντιτς κλείνει ένα «πολύ άσχημο κεφάλαιο» για τη Σερβία.
Με τη σύλληψη του κατηγορούμενου για εγκλήματα πολέμου, το σερβικό κράτος απαλλάσσεται από ένα σημαντικό οικονομικό βάρος, καθώς διέθετε 10-12 εκ. ευρώ για τις έρευνες με στόχο τον εντοπισμό του. Ταυτόχρονα, η Σερβία θα μπορέσει να επιταχύνει το ρυθμό προσέγγισης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), κάτι που θα επιφέρει πρόσθετο οικονομικό όφελος, αναφέρεται σε σχόλιο του ραδιοτηλεοπτικού σταθμού του Βελιγραδίου B92.
Σύμφωνα με δηλώσεις Σέρβων αξιωματούχων, κάθε πολίτης της Σερβίας μηνιαίως έχανε 159 ευρώ, επειδή ο πρώην στρατιωτικός διοικητής των Σέρβων της Βοσνίας παρέμενε ασύλληπτος και δεν είχε εκδοθεί στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο της Χάγης για την πρώην Γιουγκοσλαβία (ICTY). Συγκεκριμένα, η σερβική ηγεσία σε δηλώσεις της στο παρελθόν είχε τονίσει ότι ετησίως το κράτος δαπανούσε 1,2 δισ. ευρώ, επειδή λόγω του καταζητούμενου για εγκλήματα πολέμου, προβάλλονταν εμπόδια στην ένταξη της Σερβίας στην ΕΕ.
Τα άμεσα έξοδα ήταν οι μισθοί για τα 10.000 άτομα που συμμετείχαν καθημερινά στις επιχειρήσεις εντοπισμού του κατηγορούμενου για γενοκτονία και εγκλήματα πολέμου στη Βοσνία- Ερζεγοβίνη. Το Εθνικό Συμβούλιο για τη συνεργασία με το ICTY, δεν έχει συγκεκριμένα στοιχεία για το πόσο κοστίζει ο Μλάντιτς από οικονομική άποψη, αλλά σίγουρα η ζημία είναι τεράστια, είχε δηλώσει πριν από τη σύλληψη ο πρόεδρός του, Ρασίμ Λιάγιτς. «Το κόστος για τους αστυνομικούς ανέρχεται σε 15.000 - 30.000 ευρώ ημερησίως, δηλαδή 10-12 εκ. ευρώ ετησίως», είχε αναφέρει ο ειδικός εισαγγελέας της Σερβίας για τα εγκλήματα πολέμου, Μπρούνο Βέκαριτς. «Η έμμεση οικονομική ζημία αφορά τη μη υλοποίηση στόχων της εξωτερικής πολιτικής της Σερβίας, κυρίως την προσχώρηση στην ΕΕ», είχε τονίσει σε παλαιότερες δηλώσεις του. «Η Σερβία δεν έχει λάβει καθεστώς υποψήφιας προς ένταξης χώρας εξαιτίας των Μλάντιτς και Χάτζιτς. Αν είχαν οδηγηθεί στη Χάγη, η χώρα θα είχε πρόσβαση σε πόρους της ΕΕ», είχε επισημάνει. «Όσο είμαστε αποκλεισμένοι και δεν λαμβάνουμε υποψηφιότητα, βασιζόμαστε στο ΔΝΤ και άλλες λιγότερο ευνοϊκές συμφωνίες, το ποσοστό του πληθωρισμού ξεπερνά το ποσοστό ανάπτυξης. Επιπλέον, αναβάλλονται ξένες επενδύσεις, καθώς οι ξένοι επενδυτές κοιτούν πρώτα πού έχει φθάσει η χώρα στην πορεία ένταξης στην ΕΕ και ποια είναι η πιστοληπτική της ικανότητα στους διεθνείς οργανισμούς. Με βάση αυτές τις παραμέτρους, μπορούμε να υπολογίζουμε ότι ο Μλάντιτς κοστίζει ετησίως πάνω από 1 δισ. ευρώ», είχε υπογραμμίσει ο κ. Βέκαριτς.
Το γεγονός αυτό έρχεται την ίδια ημέρα που ήλθε στη δημοσιότητα μια έκθεση του εισαγγελέα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου για την πρώην Γιουγκοσλαβία Σερζ Μπράμερτζ, η οποία χαρακτήριζε "ανεπαρκείς" τις προσπάθειες της Σερβίας για τη σύλληψη του πρώην στρατιωτικού ηγέτη των Σέρβων της Βοσνίας.
"Η σύλληψή του είναι η πιο σημαντική υποχρέωση της Σερβίας. Μέχρι σήμερα, οι προσπάθειες της Σερβίας για τη σύλληψη φυγόδικων δεν είναι επαρκείς", τονίζει ο Μπράμερτζ στην έκθεσή του, η οποία θα υποβλήθηκε στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και αποσπάσματα της οποίας δημοσιεύει σήμερα η ιστοσελίδα EUObserver.
Η έκθεση αυτή θα συζητηθεί στο Συμβούλιο Ασφαλείας την 6η Ιουνίου.
Η πορεία του Μλάντιτς
Ο Ράτκο Μλάντιτς γεννήθηκε το 1942 στο Καλίνοβικ της Βοσνίας (στην τότε ενιαία Γιουγκοσλαβία). Ο πατέρας του ήταν στρατιωτικός ηγέτης των Σέρβων της Βοσνίας και σκοτώθηκε το 1945, στη διάρκεια επίθεσης των Παρτιζάνων κατά της γενέτειρας του αρχηγού των Κροατών ουστάσι (που συνεργάστηκαν με τους Ναζί), Άντε Πάβελιτς.
Μεγάλωσε στη Γιουγκοσλαβία του Τίτο και έγινε αξιωματικός του Λαϊκού Στρατού. Όταν η χώρα άρχισε να διαλύεται το 1991, τοποθετήθηκε αρχηγός του 9ου Σώματος του γιουγκοσλαβικού Στρατού, στις επιχειρήσεις κατά των Κροατικών δυνάμεων στο Κνιν. Αργότερα ανέλαβε τη διοίκηση της Δεύτερης Στρατιωτικής Περιφέρειας του γιουγκοσλαβικού στρατού, με έδρα το Σεράγεβο.
Το Μάιο του 1992, όταν η Εθνοσυνέλευση των Σέρβων της Βοσνίας, αποφάσισε τη δημιουργία του σερβοβοσνιακού στρατού, επελέγη ο Μλάντις ως επικεφαλής του.
Ο στρατηγός Μλάντιτς ήταν ο αρχηγός του στρατού των Σερβοβοσνίων επί προεδρίας Ράντοβαν Κάραζιτς και καθ' όλη τη διάρκεια του πολέμου στη Βοσνία.
Ο Ράτκο Μλάντιτς κατηγορείται για γενοκτονία, εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και παραβίαση του εθιμικού δικαίου του πολέμου. Η πλέον "βαριά" κατηγορία εναντίον του θεωρείται η σφαγή της Σρεμπρένιτσα, όπου εκτιμάται ότι έχασαν τη ζωή τους 8.000 άμαχοι μουσουλμάνοι- άνδρες και νεαρά αγόρια- το 1995.
Έζησε για ένα διάστημα ελεύθερος στο Βελιγράδι, αλλά τα ίχνη του χάθηκαν μετά τη σύλληψη του πρώην προέδρου της Γιουγκοσλαβίας, Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, το 2001.
Από τον Οκτώβριο του 2004, πρώην συνεργάτες του στρατηγού Μλάντιτς άρχισαν να παραδίδονται στο δικαστήριο, καθώς το Βελιγράδι δεχόταν έντονες πιέσεις για να συνεργαστεί.
Μεταξύ των παραδοθέντων ήταν ο Ραντίβοε Μίλετιτς και ο Μίλαν Γκβέρο, κατηγορούμενοι για επιχειρήσεις εθνικής καθαρότητας.
Σε βάρος του Ράτκο Μλάντιτς έχει εκδοθεί ένταλμα σύλληψης από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ) της Χάγης για τα εγκλήματα πολέμου στην πρώην Γιουγκοσλαβία.
Εκτιμάται πως ο Μλάντιτς υπήρξε εκ των πρωτεργατών της πολιορκίας του Σαράγεβο και ότι το 1995 ηγήθηκε της σερβικής επίθεσης στον -κατόπιν απόφασης του ΟΗΕ- ασφαλή θύλακα της Σρεμπρένιτσα, όπου είχαν καταφύγει δεκάδες χιλιάδες άμαχοι, μετά τις προηγούμενες επιχειρήσεις των Σέρβων στη βορειοανατολική Βοσνία.
Η σφαγή στη Σρεμπρένιτσα
Οι σερβικές δυνάμεις πολιόρκησαν την πόλη και την βομβάρδιζαν επί πέντε μέρες, προτού μπει σε αυτήν ο στρατηγός Μλάντιτς συνοδεία σερβικών τηλεοπτικών συνεργείων.
Την επόμενη μέρα, πούλμαν μετέφεραν τις γυναίκες και τα παιδιά σε μουσουλμανικές περιοχές ενώ οι άντρες και τα αγόρια από 12 ως 77 ετών κρατήθηκαν για ανάκριση.
Στις επόμενες πέντε μέρες από την πτώση της Σρεμπρένιτσα σκοτώθηκαν τουλάχιστον 8.000 άμαχοι μουσουλμάνοι άντρες και αγόρια, σε μια θηριωδία που θεωρείται ως η χειρότερη από το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.
Τα μετά τον πόλεμο βήματά του
Μετά το τέλος του πολέμου στη Βοσνία, ο Μλάντιτς επέστρεψε στο Βελιγράδι και λέγεται ότι κυκλοφορούσε ελεύθερα στην πόλη κι εμφανιζόταν σε δημόσιους χώρους, έτρωγε σε εστιατόρια κι ακόμα πήγαινε στο γήπεδο.
Μετά τη σύλληψη του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς πιστεύεται πως είχε καταφύγει στο καταφύγιο που είχε την περίοδο του πολέμου, στο Χαν Πιέσακ, κοντά στο Σεράγεβο ή στο Μαυροβούνιο.
Σύμφωνα με άλλες πληροφορίες παρέμεινε στο Βελιγράδι, ή κάπου κοντά εκεί.
Η εισαγγελέας του ειδικού δικαστηρίου, Κάρλα ντελ Πόντε, υποστήριξε πως και ο Ράτκο Μλάντιτς και ο Ράντοβαν Κάραζιτς βρισκόταν στο Βελιγράδι το Φεβρουάριο του 2004, ενώ τον Απρίλιο του 2005, ο υπουργός Εξωτερικών της Σερβίας, Βουκ Ντράσκοβιτς, είπε ότι οι σερβικές μυστικές υπηρεσίες γνώριζαν πού βρίσκεται ο Ράτκο Μλάντις.