Αμερικανοί επιστήμονες ανέπτυξαν για πρώτη φορά σε ανθρώπους μία νέα μέθοδο τεχνικής εξωσωματικής γονιμοποίησης, που επιτρέπει τη δημιουργία εμβρύων από το γενετικό υλικό τριών διαφορετικών ατόμων.
Πριν τρία χρόνια είχαν γίνει επιτυχημένες δοκιμές σε πειραματόζωα και οι μαϊμούδες που γεννήθηκαν έτσι, αυτή τη στιγμή είναι ηλικίας τριών ετών και χαίρουν άκρας υγείας. Τα ανθρώπινα έμβρυα, που για πρώτη φορά αναπτύχθηκαν στο εργαστήριο, φαίνονται εκ πρώτης όψεως επίσης υγιή. Οι επιστήμονες είναι αισιόδοξοι, ότι αυτή η πρωτότυπη γονιδιακή μέθοδος θα μπορέσει να αξιοποιηθεί κλινικά στο μέλλον.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον αναπαραγωγικό βιολόγο Σουκράτ Μιταλίποφ του Πανεπιστημίου του Πόρτλαντ των ΗΠΑ, ανέλυσαν τη μέθοδό τους και παραδέχτηκαν ότι ναι μεν είναι λειτουργική σε εργαστηριακές συνθήκες, αλλά ακόμα δεν είναι απολύτως βέβαιο ότι μπορεί να οδηγήσει στη γέννηση ενός υγιούς παιδιού.
Η νέα μέθοδος αναπτύχθηκε με σκοπό να εμποδίσει την εμφάνιση σπάνιων και συχνά θανατηφόρων «μιτοχονδριακών» παθήσεων, δηλαδή νόσων που οφείλονται σε σφάλματα στο μιτοχονδριακό DNA της μητέρας, το οποίο μεταβιβάζεται στο παιδί με πιθανώς μοιραίες συνέπειες.
Η καινοτομική τεχνική εξωσωματικής γονιμοποίησης χρησιμοποιεί ως συνήθως το DNA του πατέρα και της μητέρας, αλλά προσθέτει ένα ακόμα θηλυκό DNA μιας ακόμα δότριας, το οποίο περιέχει υγιή μιτοχόνδρια. Χρησιμοποιώντας ωάρια από δύο θηλυκούς δότες, η νέα μέθοδος αποσκοπεί στο να μεταφέρει υγιή γονίδια στο έμβρυο και έτσι να εξουδετερώσει αυτές τις κληρονομικές μιτοχονδριακές μεταλλάξεις.
Για τη δημιουργία παιδιών με δύο μητέρες κι ένα πατέρα, υπάρχουν δύο μέθοδοι. Η
πρώτη (που εφαρμόζεται και στην προκείμενη περίπτωση) αφαιρεί τον πυρήνα του ωαρίου της μητέρας με τα ελαττωματικά μιτοχόνδρια και τον τοποθετεί στο ωάριο μιας δότριας με υγιή μιτοχόνδρια, αντικαθιστώντας τον δικό της πυρήνα. Το νέο αυτό μικτό ωάριο στη συνέχεια γονιμοποιείται από το σπέρμα του πατέρα.
Η δεύτερη τεχνική, που δοκιμάστηκε για πρώτη φορά το 2010 από ερευνητές του Πανεπιστημίου του Νιούκαστλ στη Βρετανία, γονιμοποιεί πρώτα το ωάριο της μητέρας με το σπέρμα του πατέρα και στη συνέχεια αφαιρεί τον πυρήνα του γονιμοποιημένου ωαρίου και τον τοποθετεί στο ωάριο της δότριας με τα υγιή μιτοχόνδρια.
Προτού όμως εφαρμοστεί κλινικά οποιαδήποτε από τις δύο εναλλακτικές τεχνικές εξωσωματικής γονιμοποίησης με τρεις γονείς, θα πρέπει να δοθούν οι κατάλληλες κυβερνητικές εγκρίσεις στις χώρες όπου τέτοιες μέθοδοι θα εφαρμοστούν (κατ' αρχήν του FDA στις ΗΠΑ).
Ωστόσο ο δημιουργός της μεθόδου Δρ Μουταλίποφ (που έχει καταθέσει ήδη αίτηση για τη σχετική εμπορική πατέντα) δήλωσε ότι η τεχνική είναι σχεδόν έτοιμη για κλινική εφαρμογή, κάτι με το οποίο άλλοι επιστήμονες διαφωνούν, ενώ εκτίμησε ότι σε τρία χρόνια το πολύ θα έχει γεννηθεί το πρώτο υγιές παιδί με τρεις γονείς. Όπως είπε, έχει ήδη αποδειχτεί ότι η τεχνική δουλεύει και με ωάρια της μητέρας που έχουν καταψυχθεί προ καιρού, κάτι που θα διευκολύνει το έργο των κλινικών γονιμότητας.