Εκπροσωπεί τον «άλλο» τρόπο σκέψης. Εγραψε για τον «συνωστισμό» στην προκυμαία της Σμύρνης το 1922, δεν της αρέσει ο εκκλησιασμός στα σχολεία, δεν θέλει να γίνονται παρελάσεις. Προκαλεί, όσο κανείς πολιτικός ή πανεπιστημιακός, την Εκκλησία και τους ακραιφνείς πατριώτες. Την έχουν αποκαλέσει «πράκτορα των Τούρκων, της έχουν καταλογίσει ότι το συγγραφικό της έργο είναι «βλακώδες και αντιεπιστημονικό», ότι ασκεί «χοντροειδή προπαγάνδα», ότι αμφισβητεί την ηρωική ελληνική ιστορία, ότι αμφισβητεί τη γενοκτονία των Ποντίων, ότι είναι «φιλότουρκη».
Ο Μητροπολίτης Πειραιώς την ελεεινολογεί, ακόμη και ο διακριτικός Αριχεπίσκοπος Αθηνών Ιερώνυμος έκανε καυστικά σχόλια εναντίον της. Στο τουίτερ και στα μπλογκ την απειλούν :
«ΕΤΟΙΜΑΣΟΥ ΤΟΥΡΚΟΣΠΟΡΕ !!!!», «ΟΥΣΤ ΑΠΟ ΕΔΩ !!!», «ΘΑ ΣΟΥ ΓΔΑΡΩ ΤΟ ΚΕΦΑΛΙ» είναι μερικά από τα «ποστ» που διαβάζει η Μαρία Ρεπούση όταν ανοίγει το κομπιούτερ της.
Γιατί η βουλευτής της Δημοκρατικής Αριστεράς προκαλεί σε τέτοιο βαθμό και τι ακριβώς αντιπροσωπεύει ;
Πειραιώτισσα και Αριστερή
Η Μαρία Ρεπούση γεννήθηκε και μεγάλωσε στον Πειραιά. Σπούδασε στη Φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών από όπου πήρε το πτυχίο της. Συνέχισε τις μεταπτυχιακές της σπουδές στη Σορβόννη από όπου πήρε το διδακτορικό της στην ιστορία. Εργάστηκε στη συνέχεια στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και κατόπιν, από το 1993 μέχρι σήμερα στη τριτοβάθμια εκπαίδευση. Είναι σήμερα καθηγήτρια ιστορίας και ιστορικής εκπαίδευσης στην Παιδαγωγική Σχολή του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Από τα φοιτητικά της χρόνια, η Μαρία Ρεπούση στρατεύτηκε στην υπόθεση της ανανεωτικής αριστεράς. Οργανώθηκε στο Ρήγα Φεραίο και ήταν μέλος της Επιτροπής Πόλης του Πειραιά. Στη συνέχεια πέρασε στο ΚΚΕ εσωτερικού όπου και διατέλεσε μέλος της ΚΕ. Παρέμεινε στη συνέχεια ανένταχτη αριστερή μέχρι τη δημιουργία της ΔΗΜΑΡ.
Ο «συνωστισμός» στην καταστροφή της Σμύρνης
Εγινε γνωστή στο πανελλήνιο την άνοιξη του 2006 όταν επί υπουργίας της Μαριέττας Γιαννάκου εκλήθη να γράψει ένα σχολικό βιβλίο Ιστορίας «Στα νεότερα και σύγχρονα χρόνια», το οποίο επρόκειτο να διδαχτεί στα παιδιά της ΣΤ' Δημοτικού, με τους συνεργάτες της Χαρά Ανδρεάδη, Αριστείδη Πουταχίδη και Αρμόδιο Τσιβά.
Το επίμαχο απόσπασμα που προκάλεσε θύελλα στην Ελλάδα αναφέρεται στην Μικρασιατική Καταστροφή του 1922 και πιο συγκεκριμένα στην καταστροφή και το κάψιμο της Σμύρνης και περιγράφει την σφαγή δεκάδων χιλιάδων αμάχων Ελλήνων από τον τουρκικό στρατό και όχλο και τον ξεριζωμό πάνω από ενάμιση εκατομμυρίου Μικρασιατών Ελλήνων.
Αντί λοιπόν οι τέσσερις ιστορικοί να αποδώσουν την τραγικότητα και αγωνία των Ελλήνων να σωθούν συμπύκνωσαν την ιστορική στιγμή μέσα σε δυο γραμμές και την περιέγραψαν ως έναν απλό συνωστισμό στο λιμάνι.
«Χιλιάδες Έλληνες συνωστίζονται στο λιμάνι προσπαθώντας να μπουν στα πλοία και να φύγουν» γράφει το βιβλίο.
Μετά την δημοσιοποίηση του περιεχομένου του βιβλίου, οι αντιδράσεις ισχυρής μερίδας της εκπαιδευτικής και πανεπιστημιακής κοινότητας, αλλά κυρίως του κόσμου, είναι έντονες. Οι αντιδράσεις την άνοιξη του 2007 έρχονται πια από παντού. Το υπουργείο ζητά από την Ακαδημία Αθηνών να γνωμοδοτήσει για τυχόν αλλαγές που χρειάζονται να γίνουν στο βιβλίο. Η Ακαδημία καταθέτει ένα πόρισμα στην Υπουργό Παιδείας Μαριέτα Γιαννάκου, στο οποίο μιλά για σοβαρές παραλείψεις, λάθη και απροσεξίες.
Τελικά, αν και γίνονται κάποιες διορθώσεις, το βιβλίο αποσύρεται από την εκπαίδευση στα τέλη του 2007, από τον μετέπειτα Υπουργό Παιδείας Ευριπίδη Στυλιανίδη, τον οποίο η κυρία Ρεπούση κατηγόρησε για...ανευθυνότητα.
«Το διάβασα. Και τότε εξαγριώθηκα, γιατί δεν ήταν μόνο αντιεπιστημονικό, δεν ήταν μόνο βλακώδες, διότι ήταν πολύ χοντρή η προπαγάνδα, ήταν μια φοβερή διαστροφή» δήλωσε -ενδεικτικά- για το εγχειρίδιο ιστορίας ο πρώην υπουργός Γιάννης Καψής.
Η σιγή ενός λεπτού και οι Πόντιοι
Νέος σάλος προκλήθηκε όταν πρόσφατα η Μαρία Ρεπούση κατηγορήθηκε ότι έφυγε από την ολομέλεια της Βουλής όταν ο πρόεδρος του κοινοβουλίου ζήτησε να τηρηθεί ενός λεπτού σιγή για τα θύματα της Ποντιακής γενοκτονίας.
Η ΔΗΜΑΡ αναγκάστηκε να εκδώσει ανακοίνωση και να αναφέρει ότι «σύσσωμη η κοινοβουλευτική ομάδα της ΔΗΜΑΡ τίμησε με «ενός λεπτού σιγή» τη μνήμη του Ποντιακού Ελληνισμού. Η απουσία κάποιων από τους βουλευτές της οφείλεται σε καθαρά πρακτικούς λόγους» και συμπληρώνει πως «Η βουλευτής Α' Πειραιά, Μαρία Ρεπούση, με αφορμή τα όσα κακόβουλα λέγονται και γράφονται δήλωσε τα εξής: «Ο σεβασμός μου στη μνήμη του Ποντιακού Ελληνισμού είναι δεδομένος και δεν επιτρέπω σε κανέναν να τον αμφισβητεί».
Ενδεικτική είναι η εμπρηστική δήλωση του Πόντιου Χάρρυ Κλυνν :
«Ντροπή να είναι στη Βουλή η Μαρία Ρεπούση» λέει, μεταξύ άλλων, ο Χάρρυ Κλυνν με ανάρτησή του στο προσωπικό του ιστολόγιο, το οποίο συνοδεύει με βίντεο, όπου η κ. Ρεπούση αναφέρεται στα γεγονότα της Μικράς Ασίας.
«Έλληνες του Πειραιά, Πόντιοι του Πειραιά ο φαρμακογλυκομίλητος Φώτης Κουβέλης έχει υπεύθυνη παιδείας στο κόμμα του και υποψήφια βουλευτή Πειραιά και νήσων την υμνήτρια του σφαγέα Κεμάλ, Μαρία Ρεπούση, που δε δέχεται ότι.....υπήρξαν Έλληνες θύματα στη Μικρά Ασία και στον Πόντο...
Οι 353.000 αδελφοί μας, κυρίως γυναικόπαιδα και γέροντες (οι νέοι ήταν αντάρτες στα βουνά του Πόντου) που βασανίστηκαν και σφαγιάστηκαν με τρόπο ανατριχιαστικό, υπάρχουν μόνο στα αρρωστημένα μυαλά ημών των Ποντίων... Και όλα αυτά τα τραγικά, τα απάνθρωπα, για ομαδικές εκτελέσεις, βιασμούς, κρεμάλες, αποκεφαλισμούς, θανάτους στη φωτιά, παλουκώματα, που άκουσα από το στόμα της μητέρας και του πατέρα μου, όλα τα ανήκουστα και φοβερά που μου διηγήθηκαν με δάκρυα στα μάτια ο παππούς μου και η γιαγιά μου, ήταν ψέματα!!! Γιατί το λέει το υποκείμενο που λέγεται Μαρία Ρεπούση...
Ούτε μία ψήφος στους αρνητές της γενοκτονίας των Ελλήνων της Μ. Ασίας... Μολύνει με την παρουσία τη Βουλή η ανεκδιήγητη Μαρία Ρεπούση. Αδέρφια του Πειραιά, θα είναι ντροπή να σας εκπροσωπεί στη Βουλή μια Μαρία Ρεπούση».
Νέο χτύπημα με τον υποχρεωτικό εκκλησιασμό
Σε αυτά ήρθε πρόσφατα να προστεθεί η πρόταση της Μαρίας Ρεπούση στον υπουργό Παιδείας ότι ο υποχρεωτικός εκκλησιασμός δεν έχει καμία θέση στο σύγχρονο ελληνικό- ευρωπαϊκό σχολείο. Η πρόταση της κυρίας Ρεπούση φαίνεται ότι συζητήθηκε και εγκρίθηκε και μόλις διατυπωθεί πλήρως, πρόκειται, εάν δεν φέρει αντίρρηση η ΝΔ ή το ΠαΣοΚ, να κατατεθεί στη Βουλή.
Οξύτατες ήταν οι αντιδράσεις της Εκκλησίας. Ο Μητροπολίτης Κορίνθου εξέδωσε ανακοίνωση λέγοντας : «Όταν εδώ χανόμαστε και αυτή η κυρία ψάχνει να βρει τον τρόπο να μας αφελληνίσει; Να κάτσει εκεί που κάθεται και να παραιτηθεί!» ενώ και ο Αρχιεπίσκοπος εκφράστηκε με πρωτοφανώς σκληρούς όρους. Υπονοώντας την πρόταση της κυρίας Ρεπούση να καταργηθεί ο εκκλησιασμός στα σχολεία ο Αρχιεπίσκοπος ανέφερε, μεταξύ άλλων:
«Κυρά μου τα παιδιά είναι δικά μου, τα παιδιά είναι δικά μας. Ποια είσαι εσύ που θα βγάλεις εγκύκλιο χωρίς να ρωτήσεις αυτούς που πάλεψαν και παλεύουν σε αυτό τον τόπο για αυτό το χώρο; Ποιό είναι το δικαίωμα σου που εσύ θα αποφασίζεις ότι δεν θα εκκλησιάζονται τα παιδιά;. Τους ρώτησες τους γονείς;». Ο Αρχιεπίσκοπος σημείωσε πως υπάρχει μία ηττοπάθεια στην Ελλάδα να μην γίνεται αναφορά στο έργο και την προσφορά της Εκκλησίας και υπάρχει πρόβλημα από μερικούς «που λένε ότι στη Μικρά Ασία συνωστίζονταν οι Έλληνες σαν να ήταν στο λεωφορείο για να μπούνε να φύγουν».
Τα νηπιαγωγεία της μουσουλμανικής μειονότητας
Οι αντιδράσεις εναντίον της Μαρίας Ρεπούση κορυφώθηκαν όταν πρόσφατα κατέθεσε ερώτηση στη βουλή για τα παράνομα νηπιαγωγεία των μουσουλμάνων της Θράκης.
Ο Σύλλογος Κωνσταντινουπολιτών με ανακοίνωση που εξέδωσε στις 10 Οκτωβρίου 2012 σχολιάζει καυστικά «την επιλεκτική ανησυχία της βουλευτού Μαρίας Ρεπούση για λεπτά εθνικά θέματα για τα οποία δεν διστάζει σε «ύποπτο χρόνο» να καταθέτει επερώτηση στην Βουλή και μάλιστα με λανθασμένα «επιχειρήματα». Και καταλήγει :
«Μήπως όμως δεν φταίει τόσο η κυρία αυτή, όσο φταίμε εμείς που με την ψήφο μας στέλνουμε στο Ελληνικό Κοινοβούλιο κάθε καρυδιάς καρύδι – από Μαυρογιαλούρους κάθε χρωματικής απόχρωσης, μέχρι πειθήνια γιουσουφάκια του νέο-οθωμανισμού;»
Το Corpus Christi
H Μαρία Ρεπούση προ ημερών εξέδωσε ανακοίνωση και για τα γεγονότα που έγιναν από χρυσαυγίτες μπροστά στο θέατρο Χυτήριο που ανέβασε την παράσταση Corpus Christi και στήριξε τους συντελεστές της παράστασης. H Νεολαία τη Ανεξάρτητων Ελλήνων εξέδωσε ανακοίνωση :
«Η γνωστή πλέον σε όλους κ. Ρεπούση συνεχίζει να προκαλεί. Τελευταίο της χτύπημα η δημόσια δήλωση συμπαράστασης προς τους συντελεστές της άθλιας και αναίσχυντης θεατρικής παράστασης Corpus Christi, στην οποία μιλάει για θρησκευτικό φανατισμό που φέρεται εναντίον της ελευθερίας του λόγου και στρέφεται κατά της δημοκρατίας. Για όσους δεν γνωρίζουν, η συγκεκριμένη παράσταση πραγματεύεται την ιστορία του Ιησού και των Αποστόλων ως μια ιστορία ενηλικίωσης μιας ομάδας ομοφυλόφιλων που ζουν στο σημερινό Τέξας! Κυρία Ρεπούση, αν δεν σας αρέσει η Ελλάδα και η Ορθόδοξη Εκκλησία μπορείτε ελεύθερα να μετακομίσετε σε οποιαδήποτε άλλη χώρα σας αρέσει. Εμείς προσφερόμαστε να σας καλύψουμε και τα εισιτήρια»!
Τι απαντά
Η Μαρία Ρεπούση δεν το βάζει κάτω. Υπέρμαχος της άποψης που υπάρχει ευρέως στην Αριστερά για ανεξιθρησκεία και ανοχή πιστεύει στον διαχωρισμό Εκκλησίας και Κράτους, εκτιμά ότι οι έννοιες, Πατρίδα, έθνος, εθνική ταυτότητα, ιστορία απαιτούν κριτικές προσεγγίσεις και όχι κολακείες και απαντά σε όσους την κατηγορούν για συνωμοσία, για προσπάθεια να ξαναγράψει την ιστορία με τον δικό της τρόπο, ή της καταλογίζουν προσπάθεια αφελληνισμού :
«Όταν διαβάσει κανείς την ιστορία , θα διαπιστώσει ότι πάντα οι προσπάθειες για κάτι νέο, για να αλλάξουν τα πράγματα συνδέονταν με κάποια "κέντρα" κυρίως του εξωτερικού και με κάποιες θεωρίες συνωμοσίας, που βέβαια δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα.
Η προσπάθεια με το βιβλίο ήταν μια προσπάθεια να ανανεωθεί ο τρόπος με τον οποίο διδάσκεται η ιστορία στο σχολείο. Και φυσικά σε αυτή την προσπάθεια δεν έχουν χώρο οι μύθοι ως πραγματικότητες. Έχουν χώρο ως μύθοι. Θέλαμε λοιπόν τα παιδιά να ξαναδούν την ιστορία μέσα από έναν πιο ενεργητικό, πιο κριτικό τρόπο.
Αυτό που συνέβη στην Ελλάδα δεν είναι ανεξάρτητο από αυτό που συνέβη στα Βαλκάνια, στην Ευρώπη και στον κόσμο όλο. Δεν μπορεί τα δικά μας τα παιδιά να διδάσκονται μόνο ελληνική ιστορία. Πρέπει να βλέπουν την ελληνική ιστορία σε σχέση με αυτό που συμβαίνει γύρω μας. Πολίτες του κόσμου θα γίνουν, Ελληνες πολίτες και πολίτες του κόσμου».
Οταν ερωτάται αν αμφισβητεί ότι υπάρχει εθνική ταυτότητα απαντά :
«Την εθνική ταυτότητα κανένας δεν την αμφισβητεί. Αλλά, δεν υπάρχει μια απαράλλακτη, κλειστή και φοβική εθνική ταυτότητα. Αλλάζει μέσα στο χρόνο και έχει να κάνει με τις ανάγκες, τα ενδιαφέροντα των ανθρώπων. Δεν μπορεί η εθνική ταυτότητα του σήμερα να είναι ίδια με αυτή του 19ου αιώνα. Εμείς θέλουμε μια ταυτότητα ανοιχτή, που δεν θα απαγορεύει την ταυτότητα του πολίτη, που δεν θα βλέπει το δικαίωμα των μεταναστών δεύτερης γενιάς να αποκτήσουν ιθαγένεια ως κίνδυνο για τη δική τους ταυτότητα. Που δεν θα χρειάζεται να μισεί τους άλλους για να αισθάνεται εθνικά σωστά.
Αυτά είναι τα νέα ζητούμενα. Δεν μιλάει κανείς για κατάργηση της εθνικής ταυτότητας. Η εθνική ταυτότητα είναι υπαρκτή, αλλά δεν πρέπει να στέκεται εμπόδιο στον ουσιαστικό και ελεύθερο διάλογο, στα ζητήματα του παρόντος. Όσοι αγαπάμε την πατρίδα μας, πρέπει να συζητήσουμε με νηφαλιότητα, αλλά και με πάθος αν θέλετε, για αυτά που ματώνουν το σύγχρονο πολιτισμό μας.
Αυτό που γίνεται σήμερα δεν είναι διάλογος. Διάλογος σημαίνει να ακούς την άποψη του άλλου και να στηρίζεσαι σε αυτή για να απαντήσεις».
Εχει και υποστηρικτές
Οσοι την υποστηρίζουν εκτιμούν ότι η Αριστερά έπρεπε να στηρίξει περισσότερο τις ιδέες της και την Μαρία Ρεπούση ώστε να σταματήσει η εκλογική άνοδος των ακραίων και πατριδοκάπηλων.
«Η στάση που θα κρατήσουν τα κόμματα απέναντι στο φαινόμενο έχει ουσιαστική σημασία: Αν η στάση της κεντροδεξιάς ήταν διαφορετική την εποχή των πρώτων επιθέσεων στη Μαρία Ρεπούση και στο βιβλίο, αν είχε δηλαδή δείξει υπευθυνότητα όπως η κ. Γιαννάκου, αντί να παραδώσει "γη και ύδωρ" στον ΛΑ.Ο.Σ. και στους νεοναζί (που τότε δε διακρίναμε), είμαι σίγουρος ότι τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά. Δε θα είχε κατασκευαστεί μια εθνική συναίνεση σαν μπετόν αρμέ να παρέχει ηθική και πολιτική νομιμοποίηση σε φασιστικές και σεξιστικές επιθέσεις» γράφει ένα φιλικό μπλογκ στην Μαρία Ρεπούση.