Σοκαριστικά είναι τα ποσοστά των αναλφάβητων στην Ελλάδα, αφού σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία ένας στους δέκα Έλληνες δεν έχει τελειώσει ούτε το δημοτικό σχολείο. Ο κύριος λόγος που συμβαίνει αυτό είναι ότι πολλές οικογένειες ζουν στα όρια της φτώχειας και τα παιδιά αναγκάζονται απο νωρίς να αφήσουν τις σπουδές και να ψάξουν για μεροκάματο.
Όπως αναφέρεται σε σχετικό ρεπορτάζ της εφημερίδας Τα Νέα, σύμφωνα με τη σχετική έρευνα του Χρήστου Κατσίκα, περίπου 5.000 με 7.000 παιδιά εγκαταλείπουν κάθε χρόνο το σχολείο τους, και ενώ οι πτυχιούχοι στην Ελλάδα ανέρχονται σε 1.265.168, ο αριθμός εκείνων που εγκαταλείπουν το σχολείο χωρίς να πάρουν απολυτήριο γυμνασίου ή δημοτικού φτάνει τα 3,8 εκατομμύρια!
Τα υψηλότερα ποσοστά παιδιών που εγκαταλείπουν το σχολείο εμφανίζονται στις περιοχές των Νομών Ροδόπης και Ευρυτανίας με 67,4% και 64,6% αντίστοιχα, ενώ μεγάλα ποσοστά εμφανίζονται και στον Νομό Ρεθύμνου, όπου το ποσοστό των ατόμων μεταξύ 15-29 ετών που έχουν μόνο απολυτήριο γυμνασίου ή ούτε καν δημοτικού, φτάνει το 43,5%
Επίσης ένας από τους πέντε Νομούς με τα υψηλότερα ποσοστά κατοίκων που δεν έχουν ολοκληρώσει την υποχρεωτική εκπαίδευση, είναι ο Νομός Καρδίτσας, ο οποίος ωστόσο παρουσιάζει μία ιδιομορφία: Παρόλο που ως αγροτικός νομός με πολλές δυσκολίες πρόσβασης των παιδιών στα σχολεία παρουσιάζει μεγάλα ποσοστά εγκατάλειψης της υποχρεωτικής εκπαίδευσης, παρουσιάζει επίσης και πολύ μεγάλα ποσοστά επιτυχίας στις πανελλαδικές εξετάσεις όπου κατέλαβε την τρίτη θέση Πανελλαδικά, και τα μεγαλύτερα ποσοστά επιτυχίας προέρχονται από την Θετική κατεύθυνση.
Μεγάλο ρόλο στην αύξηση των ποσοστών εγκατάλειψης του σχολείου παίζει η κρίση, χωρίς ωστόσο να ευθύνεται αποκλειστικά, αλλά και το γεγονός ότι οι σπουδαστές και οι πτυχιούχοι δε βλέπουν τους κόπους τους να ανταμείβονται. Ωστόσο, όπως υποστηρίζει η γραμματέας της ΕΛΜΕ Ρεθύμνου, Δήμητρα Ντρέκη «Είναι λάθος να κρίνουμε την εκπαίδευση ανάλογα με το αν ένα παιδί με απολυτήριο και πτυχία βρίσκει δουλειά. Το σχολείο προετοιμάζει πρωτίστως τους μαθητές να γίνουν καλοί πολίτες»
Δεν είναι όμως μόνο η Ελλάδα που αντιμετωπίζει το πρόβλημα αυτό, αφού όπως αναφέρει η εφημερίδα Τα Νέα, σύμφωνα με σχετικά στοιχεία της Eurostat, είμαστε μόλις 8οι στις 27 χώρες της Ευρώπης που παρουσιάζουν το φαινόμενο εγκατάλειψης του σχολείου. Την πρωτιά κατέχει η Μάλτα όπου 4 στους 10 μαθητές εγκατέλειψαν το σχολείο το 2010 και ακολουθούν η Πορτογαλία και η Ισπανία αντίστοιχα με ποσοστό 28,7% και 28,4% αντίστοιχα, ενώ μεγάλα ποσοστά παρουσιάζει και η Ιταλία με 2 στους 10 μαθητές να αφήνουν τα θρανία. Το μικρότερο ποσοστό «διαρροής» μαθητών ωστόσο το κατέχει Σλοβακία με μόνο 4,7%
Παρολαυτά είναι πολύ ενθαρρυντικό το γεγονός ότι αρκετοί από εκείνους που αναγκάστηκαν ή επέλεξαν να εγκαταλείψουν το σχολείο, έχουν μία δεύτερη ευκαιρία, αφού με το θεσμό των Σχολείων Δεύτερης Ευκαιρίας, όσοι ενδιαφέρονται μπορούν να παρακολουθήσουν ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα διάρκειας δύο ετών και να αποκτήσουν ένα απολυτήριο αντίστοιχο του γυμνασίου.