Η διάσημη φωτογράφος της νύχτας, της μόδας, του ερωτισμού, του περιθωρίου, του σκληρού ρομαντισμού Ναν Γκόλντιν φέρνει στην Ελλάδα τις φωτογραφίες που δημιούργησε αφού έζησε για πολλά βράδια μέσα στο Μουσείο του Λούβρου.
Ασθμαίνοντας χιλιάδες άνθρωποι από ολόκληρο τον κόσμο συνέρρευσαν στο Μουσείο του Λούβρου το 2010 για να δουν τις φωτογραφίες της Ναν Γκόλντιν, που επί οκτώ εβδομάδες ζούσε στο μουσείο αντλώντας έμπνευση από τα συγκλονιστικά έργα τέχνης που την περιστοίχιζαν. Η έκθεση αυτή από σήμερα έρχεται στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στο πλαίσιο της διοργάνωσης «Έργα Τέχνης από το Λούβρο στη Θεσσαλονίκη». Ουσιαστικά με αυτό τον τρόπο το κορυφαίο μουσείο στέλνει αντίδωρα στη Θεσσαλονίκη για την έκθεση για τον Μεγάλο Αλέξανδρο που πραγματοποιήθηκε πέρυσι στο Παρίσι.
Ανάμεσα στους πρώτους που είδαν τότε την έκθεση Scopophilia της Νάν Γκόλντιν στο Παρίσι ήταν ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Ντένης Ζαχαρόπουλος. Ενθουσιάστηκε από τη δυναμική που είχε το διάρκειας 30 λεπτών slideshow με φωτογραφίες που δημιούργησε η Γκόλντιν τις οκτώ εβδομάδες που πέρασε κλεισμένη μέσα στο μουσείο, βράδια Τρίτης να τριγυρνά ξυπόλητη και να εμπνέεται από τα έργα του Λούβρου. «Ο καθένας δικαιούται 15 λεπτά δημοσιότητας» έλεγε ο Γουόρχολ. Στη Ναν Γκόλντιν, λειτουργεί κάπως ανάποδα: ο καθένας δικαιούται μια στιγμή εσωτερικότητας.» λέει ο Ντένης Ζαχαρόπουλος.Το εκπληκτικό slideshow μαζί με ένα μεγάλο έργο κολλάζ 11 μέτρων όπου έχει συνθέσει φωτογραφίες γυναικών με αφετηρία και τέλος τη Μόνα Λιζα, από σήμερα αποκαλύπτονται στη Θεσσαλονίκη.
Όχι πρόστυχα, αλλά με δέος
Scopophilia: έτσι ονόμασε η αιρετική Ναν Γκόλντιν την έκθεση που δημιούργησε κατόπιν πρόσκλησης του Μουσείου του Λούβρου που επιδιώκει να φέρνει σύγχρονους δημιουργούς μέσα στις αίθουσές του προκειμένου να εμπνευστούν από τα μόνιμα εκθέματα και να δημιουργήσουν κάτι νέο. Σκοποφιλία σημαίνει η αγάπη να κοιτάζω κάτι, αλλά εκφράζει και τη σεξουαλική ηδονή που μπορεί να προέλθει από την εικόνα γυμνών σωμάτων. Θέμα που γνωρίζει άριστα η φωτογράφος του σκληρού ρεαλισμού, αφού έχει φωτογραφήσει με τόλμη ήρωες της καθημερινότητα μας που φέρουν συνήθως τον τίτλο «περιθωριακοί» όπως θύματα του AIDS, χρήστες ναρκωτικών, παρενδυτικούς, έντονα σεξουαλικά θέματα. Δεν είναι τυχαίο ότι τα έργα της λογοκρίθηκαν στη Βραζιλία. Ο σκληρός ρεαλισμός των φωτογραφιών της που ξεγυμνώνει όμως τα συναισθήματα των θεμάτων της, δοκιμάστηκε πέρυσι και στη βιομηχανία της μόδας, αφού έκανε τη φωτογραφική καμπάνια της γνωστής φίρμας υποδημάτων Jimmy Choo. Η σεξουαλικότητα ήταν το κεντρικό ζητούμενο, αλλά μέσα από ένα νέο λαμπερό πρίσμα, αυτό της πολυτέλειας και του lifestyle.
H τόλμη της Μarie-Laure Bernadac, επιμελήτριας εκθέσεων στο Μουσείου του Λούβρου να καλέσει την Γκόλντιν ήταν προφανώς μεγάλη. Το αποτέλεσμα όμως υπήρξε εντυπωσιακό. Ακόμη πιο εντυπωσιακό είναι ότι εν μέσω της βαθιάς οικονομικής κρίσης το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης φέρνει την συγκεκριμένη έκθεση στη Θεσσαλονίκη από τις 12 Οκτωβρίου ως τις 27 Ιανουαρίου. Ο Ντένης Ζαχαρόπουλος δεν κρύβει τη χαρά του για την έκθεση αυτή που πραγματοποιείται παρά τις τεράστιες αντιξοότητες. Δεν αντέχει όμως να μη σχολιάσει πως για να έρθει από το Παρίσι στη Θεσσαλονίκη η Γκόλντιν θα είναι σα να ταξιδεύει για τη Νέα Υόρκη- τόσες ώρες περίπου χρειάζονται καθώς δεν υπάρχουν πλέον απευθείας πτήσεις ανάμεσα στις δυο πόλεις. Καθώς η Θεσσαλονίκη προσπαθεί να γίνει προορισμός δημιουργώντας διεθνούς ενδιαφέροντος πολιτιστικά γεγονότα, οι υποδομές εξακολουθούν να είναι ανίκανες να ακολουθήσουν τον ρυθμό ανάπτυξης.
Η Ναν Γκόλντιν έφτασε στη Θεσσαλονίκη τελικά σήμερα (Παρασκευή) τα ξημερώματα. Είναι άραγε ενήμερη για την κατάσταση στην Ελλάδα, για το περιβάλλον όπου θα εκθέσει το έργο της; «Δεν την νοιάζει η εξωτερική κοινωνία τη Ναν» σχολιάζει ο Ντένης Ζαχαρόπουλος. «Την ενδιαφέρει η εσωτερική κοινωνία, πως επιβιώνει ένας άνθρωπος μέσα στη διαφορετικότητά του». Η ζωή της ήταν απολύτως σκληρή από την εφηβεία της: η αδελφή της αυτοκτόνησε, η ίδια δραπέτευσε από το οικογενειακό περιβάλλον, βγήκε μόνη στη μεγάλη πόλη. Ομοφυλόφιλη, εβραία, καλλιτέχνης του περιθωρίου έμαθε να συνδιαλέγεται με τα πιο μύχια του σύγχρονου ανθρώπου.
Όταν της πρότειναν να δημιουργήσει μια σειρά έργων με εκκίνηση το Μουσείου του Λούβρου αιφνιδιάστηκε. «Δεν πίστευα ότι είχα τα απαραίτητα προσόντα για να είμαι εκεί μέσα. Δεν είμαι ιστορικός τέχνης και δεν τέλειωσα καν το σχολείο – το παράτησα στο Λύκειο. Πήγα βέβαια σε μια σχολή Καλών Τεχνών αλλά στην εποχή μου αυτό σήμαινε να κάθεσαι έξω από το μάθημα, στο αυτοκίνητο και να μαστουρώνεις» δήλωνε η ίδια στους New York Times. Έχοντας ζήσει μήνες σε γκέτο, έχοντας φωτογραφήσει τις πιο τολμηρές σεξουαλικές στιγμές, δεν περίμενε αυτό που ένιωσε όταν άρχισε να περιφέρεται με το βοηθό της στο μουσείο. Βίωσε κάτι που η ίδια περιγράφει ως την πιο αισθησιακή εμπειρία της ζωής της. Εκεί ανάμεσα στα γυμνά αγάλματα και τις σάρκινες φιγούρες στους πίνακες.
«Το κεφάλι μου έγειρε πίσω, άφησα το βλέμμα μου να σταθεί στην οροφή. Ένιωσα το βαθύτερο συναίσθημα έκστασης που είχα γνωρίσει ποτέ. Είχα φτάσει στο υψηλότερο επίπεδο της ευαισθησίας, όπου τα θεία σχέδια της τέχνης αναμειγνύονται με την παθιασμένη αίσθηση της συγκίνησης. Ανάμεσά τους και εγώ, τηλεπάθεια, ανταλλαγές, μαντεία. Βεβαιωθείτε για αυτό που είναι ορατό, χωρίς εσάς ενδέχεται να μην είναι για πάντα.» Αυτό το συναίσθημα μοιράζεται με το θεατή της. Ο Ντένης Ζαχαρόπουλος μας εξηγεί: «Επέλεξε να κάνει τις φωτογραφίες της ένα slideshow ουσιαστικά για να μη σου αφήσει το χρόνο να σταματήσεις εκεί που θέλεις, στην εικόνα που θέλεις. Σε παίρνει από το χέρι και σε πηγαίνει από το ένα στο άλλο, σου δείχνει πώς κοιτάζει. Και πιστέψτε με, δεν κοιτάζει πρόστυχα, αλλά με θαυμασμό και δέος».
