Είναι ο αρχιτέκτονας που καθόρισε την έννοια της μοντερνικότητας. Ο ρομαντικός του αστικού περιβάλλοντος. Το έργο του καθόρισε την αρχιτεκτονική όπως την ξέρουμε σήμερα, τα κτήριά του αποτελούν σύγχρονα μνημεία. Τον ξαναθυμόμαστε καθώς συμπληρώνονται 125 χρόνια από τη γέννησή του.
Η Αθήνα δεν έχει δημιουργίες του – διαθέτει όμως κτήρια με σαφή την επιρροή του, όπως οι μεγαλύτερες πόλεις του κόσμου. Κι όμως, δυο επισκέψεις του στην Αθήνα σε δυο εντελώς διαφορετικές φάσεις της ζωής του ήταν αρκετές για να εγγράψει στον αρχιτεκτονικό του τρόπο έννοιες και αξίες που εισέπραξε κατά τις επισκέψεις του. «Όταν πήγα στην Ακρόπολη, πέρασα επτά εβδομάδες μπροστά στον Παρθενώνα, είδα ότι οι Έλληνες είχαν κάνει κάτι συναρπαστικά παράδοξο: αυτό ήταν μάρμαρο σμιλεμένα σαν ζάχαρη», δήλωνε ο Le Corbusier λίγο πριν το θάνατό του. «Ένα φανταστικό κατασκεύασμα που από ξύλινες κολόνες είχε γίνει μαρμάρινο με τα τρίγλυφα και όλες αυτές τις λεπτομέρειες είχε γίνει με τόση τέχνη που μπορούσες μόνο να βγάλεις το καπέλο σου. Μπορεί να πει κανείς ότι ο Παρθενώνας δεν είναι λειτουργικός, αλλά αυτό δείχνει πόσο περιοριστική είναι η έννοια του λειτουργικού. Και ο Παρθενώνας είναι σίγουρα ένα από μεγαλύτερα έργα της ανθρωπότητας».
Γεννήθηκε το 1887 στην Ελβετία και το όνομά του ήταν Charles Edouart Jeanneret. Υπήρξε αρχιτέκτονας, σχεδιαστής, πολεοδόμος, συγγραφέας, πρωτοπόρος, αφοσιωμένος στη δημιουργία των συνθηκών που θα έκαναν ευκολότερη και ποιοτικότερη τη ζωή των κατοίκων στις συνωστισμένες μεγαλουπόλεις από την Ευρώπη ως την Ασία. Το 1920 άρχισε να χρησιμοποιεί το ψευδώνυμο Le Corbusier αποδεικνύοντας μια βαθειά του πεποίθηση: ο καθένας δικαιούται και μπορεί να επανεφεύρει τον εαυτό του.
Έχοντας απορρίψει από νωρίς τον κυβισμό ως υπερβολικά ρομαντικό και παράλογο, άρχισε να τον ενδιαφέρει το κίνημα του πουρισμού. Είναι χαρακτηριστικό ό,τι από το 1918 ως το 1922 δεν έχτισε τίποτα καθώς τον είχε απορροφήσει η ανάπτυξη της συγκεκριμένης θεωρίας, αλλά και η δημιουργία σχεδίων. Θεωρία που εφάρμοσε στη συνέχεια σε αρκετές ιδιωτικές κατοικίες αν και εξαρχής κεντρική έγνοια του ήταν η δημιουργία μιας μοντέρνας πολεοδομίας που θα επέτρεπε στις μεγαλουπόλεις να μην δημιουργούν συνθήκες ασφυξίας για τους κατοίκους τους.
Ο ίδιος περιέγραψε το πρώτο κτήριο που έφτιαξε σε συνέντευξή του στο περιοδικό «Modulus» της Virginia School of Architecture» ένα μήνα πριν το θάνατό του: «Το πρώτο μου κτήριο ήταν στον δρόμο για το Βουκροσόν, για έναν πελάτη που μου είπε: "Διάβασα μερικά από τα άρθρα σου και μου άρεσαν πολύ. Θα θέλαμε να φτιάξουμε ένα σπίτι εδώ, αλλά δεν έχουμε πολλά χρήματα". Του είπα "εντάξει, θα το κάνω για σας" και το κτίσαμε. Την ίδια χρονιά έκανα ένα σπίτι για τον Οζενφάν και σχεδίαζα μια κατοικία για τον Ραούλ Λα Ρος, ο οποίος έγινε μεγάλος συλλέκτης κυβιστικών πινάκων... Γύρισα και είπα σε αυτόν τον νέο που ήταν φίλος μου: "Θα σου κάνω κάτι φανταστικό... Είσαι εργένης, μπορεί να έχεις πίνακες εκεί, γιατί σου αρέσει η ζωγραφική. Θα σου κάνω λοιπόν έναν τρομερό αρχιτεκτονικό περίπατο" και αυτό έγινε».
Μέχρι το τέλος της καριέρας του είχε χτίσει δεκάδες υψηλής κλίμακας κτήρια, σχεδίασε ολόκληρες πόλεις, ήταν ο πρώτος τολμηρός της αρχιτεκτονικής που οραματίστηκε τεράστιους ουρανοξύστες. Στα έργα του περιλαμβάνονται φημισμένες ιδιωτικές βίλες όπως η Citrohan που έφτιαξε για να στεγάσει την οικογένεια του ιδιοκτήτη της αυτοκινητοβιομηχανίας Citroen, η εκκλησία της Ronchamp, το μοναστήρι της La Tourette, η πολυκατοικία στη Marseille. Όμως για τον εαυτό του, τού αρκούσε μια καλύβα τριάμιση μέτρων φτιαγμένη από ξύλο, πάνω σε έναν βράχο στη Κυανή Ακτή. Εκεί, με τον ήχο των κυμάτων να σπάνε πάνω στο βράχο ένιωθε ευτυχής, εκεί έλεγε πως ήθελε να τελειώσει τη ζωή του.
«Ο Παρθενώνας βρυχάται»
Δυο μεγάλα ταξίδια έκανε ο Le Corbusier στην Αθήνα, το πρώτο το 1911 που συμπεριελάμβανε και επισκέψεις σε Σόφια, Κωνσταντινούπολη. Εκεί αντίκρισε για πρώτη φορά τον Παρθενώνα. Γέμισε ολόκληρα σημειωματάρια με σκίτσα και σκέψεις για το αρχιτεκτονικό ορόσημο που τον εντυπωσίασε αλλά και για το διάλογο του κτηρίου με το φυσικό και ιστορικό του περιβάλλον. Οι σημειώσεις αυτές οδήγησαν το 1923 στη συγγραφή του «Προς μία νέα Αρχιτεκτονική». Η εικόνα του ερειπωμένου Παρθενώνα τον στοιχειώνει. Ερειπωμένος, αλλά πάντα τέλειος «ένα φάντασμα που σε συντρίβει», όπως σημειώνει ο ίδιος ο Le Corbusier.
Επέστρεψε στην Αθήνα τον Αύγουστο του 1933 προκειμένου να παρακολουθήσει ένα συνέδριο για την μοντέρνα αρχιτεκτονική. Ήδη διάσημος, η θεωρία και τα έργα του είχαν αρχίσει να αποτελούν ένα νέο ορόσημο στην αρχιτεκτονική αντίληψη. Τότε, στο προαύλιο του Πολυτεχνείο εκφωνεί τη θρυλική ομιλία του «Αήρ, Ήχος, Φως», περιγράφοντας την αντίληψη του για το νέο ιδανικό περιβάλλον ζωής. Έχοντας ωριμάσει και επεξεργαστεί τις ιδέες του, ο Le Corbusier βλέπει τώρα τον Παρθενώνα όχι τόσο ως το απρόσιτο σύμβολο, αλλά ως κάτι ζωντανό και φρέσκο που «ακτινοβολεί πίσω από κάθε επαναστατική, σχεδιαστική, χειρονομία». Ο Παρθενώνας είναι η πηγή της έμπνευσης, η πρώτη ρίζα της νέας δημιουργίας. Ο Παρθενώνας ήταν πλέον για τον Le Corbusier «μια μηχανή που βρυχάται».