Έκλεψαν πόστερ με πρωτοσέλιδα εφημερίδων. Τα άπλωσαν όλα μαζί και είδαν μια αποτρόπαια εικόνα. «Σε αυτό τον κόσμο ζούμε;» αναρωτήθηκαν. Και έτσι γεννήθηκε μια από τις πλέον πολιτικές και συζητημένες εκθέσεις του κόσμου που από χθες το βράδυ βρίσκεται στην Αθήνα.
Ξεχάστε ότι ξέρατε για το θρυλικό βρετανικό δίδυμο των Gilbert & George που βρίσκονται διεθνώς στην κορυφή των 10 σημαντικότερων και πιο ακριβοπληρωμένων εικαστικών καλλιτεχνών του κόσμου (είναι και κάτοχοι του βραβείου Turner). Oι Gilbert & George που τις δυο τελευταίες μέρες περιφέρονταν διακριτικά στην Αθήνα ενώ χθες το βράδυ φωτογραφίζονταν με σημαντικούς συλλέκτες στην γκαλερί Bernier/Eliades είναι σκέτοι κλέφτες! Οι ίδιοι το ομολογούν ανερυθρίαστα: η νέα τους έκθεση London Pictures που παρουσιάζεται από χθες και στην Αθήνα έχοντας ήδη παρουσιαστεί σε Λονδίνο, Παρίσι, Νέα Υόρκη, Βερολίνο, Βρυξέλλες, Νάπολη και Σάλτσμπουργκ, προέκυψε από την κλοπή τεράστιων πόστερ με πρωτοσέλιδα εφημερίδων στις γειτονιές του East End του Λονδίνου, εκεί όπου ζουν μαζί τα τελευταία 40 χρόνια.
Η ενότητα London Pictures αποτελείται από 292 έργα, εκ των οποίων 15 δημιουργήθηκαν ειδικά για την Αθήνα (κατά πάσα πιθανότητα αυτή τη στιγμή έχουν ήδη πουληθεί όλα). Τα έργα τους διάσπαρτα από σοκαριστικούς πρωτοσέλιδους τίτλους με τις λέξεις σεξ, επίθεση, όπλο, μπουρδέλο να κυριαρχούν, στέλνουν δυνατά μηνύματα για την συνεχή κατάρρευση της κοινωνίας και την πρόκληση μιας εκτός ελέγχου εγκληματικότητας στις μεγαλουπόλεις. Άσπρο, μπλε και κόκκινο του αίματος συνθέτουν την παλέτα των μεγάλων διαστάσεων έργων τους που είναι η χαρτογράφηση μιας σκληρής εποχής. Κάτω από αυτά τα έργα που αφηγούνται τον αγώνα της επιβίωσης στις μεγαλουπόλεις, ο Gilbert (o ψηλός Ιταλός) και ο George (ο βραχύσωμος φλεγματικός Βρετανός) περιφέρονται, συζητούν με τους επισκέπτες και φωτογραφίζονται φορώντας ολόιδια άψογα ραμμένα sur mesure καμηλό κοστούμια. Είναι Πέμπτη 4 Οκτωβρίου, 8 το βράδυ, στα εγκαίνια της έκθεσης τους στην γκαλερί Bernier/Eliades.
«Είναι η τέταρτη φορά που έρχεστε στην Αθήνα, η τελευταία ήταν πριν από δυο χρόνια. Εντοπίσατε διαφορές;» τους ρωτάω. «Απολύτως καμία», λέει χαμογελαστά ο Gilbert. «Πήγαμε για φαγητό το μεσημέρι. Το εστιατόριο ήταν γεμάτο κόσμο», σχολιάζει ο George πιο αγέλαστος. «Ναι, ακόμα τρώμε», τους απαντώ. Καθώς γελάνε μου μιλάνε για το αγαπημένο τους ελληνικό εστιατόριο στο Θησείο (κάθε φορά που έρχονται στην Αθήνα τρώνε εκεί) και τον ονειρικό σερβιτόρο που μοιάζει με τον John Travolta! Τους θυμίζω ότι την προηγούμενη φορά που βρίσκονταν στην Αθήνα τους είχε περάσει η σκέψη να κάνουν έναν θρησκευτικό γάμο σε μια ορθόδοξη εκκλησία (έχουν κάνει ήδη πολιτικό), διασκεδάζοντας με την ιδέα προφανώς, αφού οι σχέσεις τους με τη θρησκεία είναι εκρηκτικές.
Το καλλιτεχνικό ζευγάρι που κάνει τα πάντα μαζί και παρουσιάζεται ως «δύο άντρες, ένας καλλιτέχνης» πίσω από την εκκεντρικά συντηρητική εμφάνιση και τις συνεχείς αναφορές στο είδωλό τους Μάργκαρετ Θάτσερ, κρύβει μια βαθιά εμμονή αλλά και τη μοναδική ικανότητα ανάγνωσης των μηνυμάτων που στέλνουν σήμερα οι μητροπόλεις. Μια σύγχρονη αστική αφήγηση, αυτό είναι η τέχνη τους. Τους ρωτάω αν επέλεξαν τα 15 έργα της Αθήνας με βάση την οικονομική κρίση, την κατάσταση που επικρατεί στη χώρα. «Όχι, φέραμε έργα που είναι αντιπροσωπευτικά από το σύνολο της συγκεκριμένης ενότητας», εξηγεί ο πάντα γλυκός Gilbert σκύβοντας ευγενικά προς το μέρος μου. «Επίσης αυτά που χωράνε στους συγκεκριμένους τοίχους» συμπληρώνει ο καυστικός George.
Η ιδέα για την έκθεση προέκυψε από την καθημερινότητά τους στο East End. Eίδαν δυο αστυνομικούς να χτυπούν ένα κουδούνι και αμέσως ένιωσαν ένα σφίξιμο στο στομάχι και σκέφτηκαν πως κάτι απαίσιο θα είχε συμβεί- μια αυτοκτονία, ένας φόνος. «Κάτι που θα γινόταν πρωτοσέλιδο για μια μέρα μόνο, αν και η τραγωδία θα κρατούσε για πάντα» λέει ο Gilbert με την ιταλική ρίζα να είναι φανερή στη προφορά του. Δυσκολεύτηκαν να εφοδιαστούν τα πόστερ (απλά δεν τους τα έδιναν...) έτσι αναγκάστηκαν να τα κλέψουν οι ίδιοι. Δυο μεσήλικες με sur mesure κοστούμια που έκλεβαν πόστερ. Έτσι ο ένας προσπαθούσε να παραπλανήσει τους πωλητές μπαίνοντας στο μαγαζάκι για να αγοράσει μια Mars, ενώ ο άλλος έκλεβε το πόστερ!
Όταν άρχισαν να τα απλώνουν αντίκρισαν μια τοιχογραφία θρήνου. «Είναι ο κόσμος που ζούμε σήμερα», λένε. Θέλησαν να δείξουν ότι ανήκουν σε αυτή την εικόνα: η μορφή τους διατρέχει τα έργα, πίσω από τα χτυπήματα των τίτλων, τις αντανακλάσεις σε παράθυρα αυτοκινήτων, πάνω από την όψη του προφίλ της βασίλισσας όπως αποτυπώνεται στα νομίσματα. Περιέργως η οικονομική κρίση δεν είναι από τα μηνύματα που αναδύονται, αν και σίγουρα αποτελούν τον καμβά στο βάθος. Αναφερόμενοι στην Ελλάδα επιμένουν «μα η κρίση είναι παγκόσμια. Δεν έχετε μόνο εσείς πρόβλημα», λέει ο Gilbert για να μου θυμίσει ο George τις περίφημες χώρες Piigs.Η άποψή τους πάντως είναι πως πρέπει να απεγκλωβιστούμε από το βάρος του χρέους: να σταματήσουμε να το αποπληρώνουμε, αν δεν κατορθώσουμε να τους πείσουμε να μας το διαγράψουν!