Στην «αγκαλιά» του Μνημονίου οδηγείται βήμα-βήμα η Κύπρος καθώς η Τρόικα κατέθεσε τις εισηγήσεις της για τα μέτρα που πρέπει να λάβει η Λευκωσία στα οποία περιλαμβάνονται περικοπές και αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις.
Σύμφωνα με όσα παρουσιάζει η εφημερίδα «Φιλελεύθερος» το Μνημόνιο μεταξύ Κυπριακής Δημοκρατίας και της Τρόικα (Κομισιόν-ΔΝΤ-ΕΚΤ) θα περιλαμβάνει τα εξής μέτρα:
Δημοσιονομικά Μέτρα για εφαρμογή εντός του 2012
Το έλλειμμα για το 2012 θα πρέπει να είναι της τάξης των 700 εκ. ή 4% του ΑΕΠ μάξιμουμ. Για το λόγο αυτό χρειάζονται μέτρα για 175 εκ. (ή 1% του ΑΕΠ) πριν από το τέλος της χρονιάς.
Δημόσιες Δαπάνες (136εκ.)1. Τέλος εφαρμογής της ΑΤΑ για τον ευρύτερο δημόσιο τομέα.
2. Επιμήκυνση της περιόδου παγοποίησης μισθών στον ευρύτερο δημόσιο τομέα για 2 ακόμα χρόνια (μέχρι τέλος 2015).
3. Επιμήκυνση της περιόδου παγοποίησης προσλήψεων στον ευρύτερο δημόσιο τομέα για 2 ακόμα χρόνια (μέχρι τέλος 2015).
4. Εφαρμογή εναλλαξιμότητας για δημόσιους υπαλλήλους, τόσο μέσα στα ίδια τα υπουργεία, όσο και μεταξύ υπουργείων.
5. Κατάργηση 13ου μισθού για εργαζόμενους στον ευρύτερο δημόσιο τομέα και πολιτειακούς αξιωματούχους (εξοικονόμηση 120 εκ. το 2012 και για κάθε έτος εντεύθεν).
6. Μείωση 13ης σύνταξης από το Κυβερνητικό Σχέδιο Συντάξεων κατά 50% για συνταξιούχους που λαμβάνουν μηνιαία σύνταξη μεταξύ 1000 – 1500 ευρώ, και μείωση 75% για συνταξιούχους που λαμβάνουν μηνιαία σύνταξη πέραν των 1500 ευρώ (εξοικονόμηση τουλάχιστον 14 εκ.).
7. Εισαγωγή πρόστιμου 6% για πρόωρες αφυπηρετήσεις από το Κυβερνητικό Σχέδιο Συντάξεων (κέρδος λιγότερο από 1εκ. για το 2012).
8. Εισαγωγή μόνιμης συνεισφοράς εργαζομένων δημοσίου τομέα, εφάμιλλης της συνεισφοράς που εισήχθη για εργαζομένους στην Κεντρική κυβέρνηση (εξοικονόμηση λιγότερο από 1εκ. για το 2012 και 3 εκ. για το 2013).
9. Επέκταση της παγοποίησης μισθών και προσωρινής συνεισφοράς για ακαθάριστες αποδοχές σε όλους τους πολιτειακούς αξιωματούχους (129 άτομα), συμπεριλαμβανομένου τους βουλευτές.
10. Συμπερίληψη αφορολόγητων επιδομάτων των πιο πάνω αξιωματούχων στον υπολογισμό του φορολογητέου εισοδήματος τους, όπως επίσης και του επιδόματος φιλοξενίας κυβερνητικών αξιωματούχων.
11. Εισαγωγή εισφοράς 6.8% στο συνταξιοδοτίσιμο εισόδημα των πιο πάνω αξιωματούχων (απόδοση 1εκ. το 2012 και 3.5εκ το 2013 για μέτρα 9-11).
Κρατικά Έσοδα (23εκ.)1. Αύξηση δασμών σε αλκοολούχα ποτά. Εισαγωγή δασμού €47.10/hl στο κρασί, €50.80/hl στο αφρώδες κρασί, €36.06/hl σε ποτά που έχουν υποστεί ζύμωση εκτός κρασιού και μπύρας, Αύξηση δασμών σε μπύρες κατά 10% (από €4.78/hl σε €6/hl). Αύξηση σε αλκοόλ από €598.01/hl σε €898.02/hl (απόδοση τουλάχιστον 4εκ. το 2012 και τουλάχιστον 12εκ. το 2013).
2. Αύξηση δασμών σε καπνικά προϊόντα. Αύξηση σε καπνό από €60/kg σε €150/kg. Αύξηση δασμών σε τσιγάρα κατά 40 σεντ σε κάθε πακέτο των 20 τσιγάρων (απόδοση 9εκ. το 2012 και τουλάχιστον 45εκ. το 2013).
3. Αύξηση δασμών σε προϊόντα πετρελαίου, με αύξηση φόρου σε πετρέλαιο και βενζίνη κατά 8 σεντ (απόδοση 8εκ το 2012 και 30εκ το 2013).
4. Αύξηση φόρου σε πλούτο με αύξηση του συντελεστή φορολόγησης της λογιζόμενης διανομής (deemed dividend distribution) από 20% σε 21% και αύξηση του φορολογικού συντελεστή επί των τόκων των καταθέσεων σε ντόπιες τράπεζες από 0.095% σε 0.11% (απόδοση τουλάχιστον 2εκ. το 2012 και τουλάχιστον 10εκ. το 2013).
Δημοσιονομικά Μέτρα για εφαρμογή εντός του 2013
Το έλλειμμα για το 2013 θα πρέπει να είναι της τάξης των 440 εκ. ή 2.5% του ΑΕΠ μάξιμουμ. Για το λόγο αυτό χρειάζονται επιπρόσθετα μέτρα για 360 εκ. (ή 2.5% του ΑΕΠ). Το πιο κάτω μέτρα θα προωθηθούν με τον κρατικό προϋπολογισμό του 2013 και θα ισχύσουν από την 01.01.2013, εκτός εάν καθοριστεί διαφορετική ημερομηνία.
Δημόσιες Δαπάνες (413εκ. το 2013)1. Προώθηση μέτρων που θα επιφέρουν σωρευτική μείωση στο κρατικό μισθολόγιο κατά 15% το 2012 – 2013, περιλαμβανομένου κατάργησης παρωχημένων επιδομάτων, που θα υποδείξουν οι αρμόδιες αρχές (απόδοση 166εκ.).
2. Μείωση κοινωνικών παροχών κατά 10% (μη περιλαμβανομένων των πιο κάτω παροχών) μέσω απλούστευσης και καλύτερης στόχευσης. Κατάργηση των μέτρων που λήφθηκαν από το Υπουργικό Συμβούλιο το 2007, που δεν είναι στοχευμένα ή που καλύπτονται από άλλα μέτρα (απόδοση 75εκ.).
3. Μείωση τουλάχιστον κατά 15εκ. το επίδομα ειδικής δίαιτας, το Πασχαλινό επίδομα και το επίδομα Χριστουγέννων. Κατάργηση του επιδόματος θέρμανσης, αφού οι δικαιούχοι ωφελούνται από ειδικό σχέδιο που επιχορηγεί το ηλεκτρικό ρεύμα (απόδοση 20εκ.)
4. Στεγαστικά σχέδια να μειωθούν το 2013 στα επίπεδα του 2008 (δηλαδή στα 217εκ) και το 2014 να μειωθούν στα επίπεδα του 2007 (δηλαδή στα 150εκ). Εξορθολογισμός των στεγαστικών επιδομάτων και της διοικητικής τους διαχείρισης στο πλαίσιο μιας γενικότερης μεταρρύθμισης του συστήματος κοινωνικής προστασίας (απόδοση 70εκ για 2013 και 2014).
5. Μείωση χορηγήσεων προς τους ημικρατικούς οργανισμούς και προς κρατικές εταιρίες. Μείωση μισθολογίου κατά 15% και παγοποίηση προσλήψεων για ακόμα 2 χρόνια, όπως προαναφέρθηκε πιο πάνω (απόδοση 45εκ).
6. Μέτρα για μείωση των δαπανών υγείας, με ετήσιες εξοικονομήσεις 25εκ. (ακολουθούν πιο κάτω ξεχωριστά).
7. Μείωση εργαζομένων στον δημόσιο τομέα με επιπρόσθετα 250 άτομα τον χρόνο (δηλαδή συνολικά 1,250 άτομα τον χρόνο) για τα έτη 2013 – 2015. Μια πρόσληψη κάθε 4 αφυπηρετήσεις.
8. Μεταρρύθμιση του συστήματος βάρδιας και μείωση αποζημιώσεων για υπερωρίες στον ευρύτερο δημόσιο τομέα κατά 20% το 2013 και επιπρόσθετα 10% το 2014. Επίσης οι υπερωρίες να μην αυξηθούν το 2015 (απόδοση 17εκ το 2013 και 7 εκ το 2014).
Κρατικά Έσοδα1. Αύξηση ΦΠΑ από 17% σε 18% (απόδοση 50εκ).
2. Αύξηση εσόδων κατά 10εκ. με αυξήσεις σε τέλη κυκλοφορίας (road tax) για μεγάλα και πολυτελή ιδιωτικά οχήματα.
3. Αύξηση εσόδων κατά 30εκ. από δικαιώματα για υπηρεσίες του δημοσίου τομέα. Τα τέλη θα είναι συνδεδεμένα με τα κόστη και θα καλύπτουν τουλάχιστον το 20% των εξόδων.
4. Εξασφάλιση επιπρόσθετου εισοδήματος κατά τουλάχιστον 20εκ. από φορολόγηση ακίνητης περιουσίας. Στο πλαίσιο αυτό να υπάρξει διαφορετική αντιμετώπιση για πρώτη και δεύτερη κατοικία.
Διαρθρωτικά Μέτρα
ΣυνταξιοδοτικόΟι αρμόδιες αρχές συμφώνησαν στην εφαρμογή των μέτρων 1 και 2 μέχρι 31.03.2013. Τα υπόλοιπα μέτρα θα υιοθετηθούν μέχρι 31.03.2013 και θα είναι σε εφαρμογή από τον Ιανουάριο του 2014.
1. Ευθυγράμμιση του Κυβερνητικού Σχεδίου Συντάξεων με το Γενικό Σχέδιο Συντάξεων, επιτρέποντας μια μεταβατική περίοδο που δεν θα ξεπερνάει τα 5 χρόνια.
2. Εισαγωγή προστίμων για πρόωρες αφυπηρετήσεις. Η μείωση της σύνταξης πρέπει να αντιπαραβάλλεται με την μεγαλύτερη περίοδο λήψης σύνταξης και την απώλεια εσόδων από μικρότερη περίοδο εισφορών.
3. Σύσταση αυτόματου μηχανισμού για σύνδεση της ηλικία αφυπηρέτησης και της περιόδου εισφορών για πλήρη σύνταξη με το προσδόκιμο ζωής.
4. Η μίνιμουμ περίοδος εισφορών για σύνταξη να αυξηθεί από 10 χρόνια σε 15 χρόνια.
5. Ευθυγράμμιση των συνδυαζόμενων συνταξιοδοτικών ωφελημάτων και εισαγωγή πλαφόν στο ποσό της μηνιαίας σύνταξης που θα δικαιούται κάποιος. Ιδιαίτερα κανένας δημόσιος υπάλληλος να μην λαμβάνει πέραν της μιας σύνταξης από κυβερνητικό σχέδιο συντάξεων.
6. Μεταρρύθμιση του ΤΚΑ.
7. Αναλογική μείωση ή φορολόγηση της κρατικής σύνταξης που υπερβαίνει τον μέσο μισθό.
Δαπάνες Υγείας1. Εισαγωγή ενός συστήματος συν-πληρωμής για ιατρικές υπηρεσίες και φαρμακευτικά προϊόντα.
2. Ενθάρρυνση ιατρών να αναγράφουν σε συνταγές γενόσημα φάρμακα (generic) και αναθεώρηση των κανόνων που διέπουν τις συνταγές φαρμάκων και τις συμπληρωματικές διαγνωστικές εξετάσεις.
3. Ενδυνάμωση του μηχανισμού ελέγχου όλων των κρατικών νοσηλευτηρίων, διάθεση προϋπολογισμών σε κάθε νοσηλευτήριο, και ενδυνάμωση των διαδικασιών ελέγχου.
4. Εισαγωγή κανονιστικού πλαισίου για την τιμολόγηση προϊόντων και υπηρεσιών που να βασίζεται στο κόστος που πραγματοποιείτε.
5. Αναθεώρηση του συστήματος προμηθειών φαρμάκων από εταιρίες χονδρικής πώλησης με βάση τις εμπειρίες άλλων κρατών μελών με σκοπό τη διευκόλυνση της διαθεσιμότητας φθηνότερων φαρμάκων.
6. Αλλαγή στο τρόπο παροχής υγειονομικής περίθαλψης κάνοντας την πιο αποτελεσματική και οικονομικά αποδοτική.
7. Υιοθέτηση σχεδίου αναδιάρθρωσης των κρατικών νοσοκομείων, της διοίκησης και της διαχείρισης τους.
Budgetary Framework1. Εισαγωγή δεσμευτικών ορίων δαπανών για τα έτη 2013 – 2015.
2. Εγκαθίδρυση Δημοσιονομικού Συμβουλίου με βάση τις διεθνείς πρακτικές.
Ημικρατικοί Οργανισμοί1. Ετοιμασία απογραφής περιουσιακών στοιχείων της κεντρικής κυβέρνησης, δήμων και τοπικών διοικήσεων με σκοπό να διαφανεί ποιοι οργανισμοί πρέπει να εκποιηθούν, ποιοι να αναδιαρθρωθούν και ποιοι να υποστούν εκκαθάριση.
2. Μείωση λειτουργικών εξόδων κατά 15% σε σχέση με τα επίπεδα του 2010.
3. Αξιολόγηση των προοπτικών των οργανισμών αυτών.
4. Οι Αρχές πρέπει να προωθήσουν ένα πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων. Αυτό πρέπει να περιλαμβάνει και μεγάλους ημικρατικούς οργανισμούς και κρατικές εταιρείες όπως τις Κυπριακές Αερογραμμές και την Αρχή Τηλεπικοινωνιών Κύπρου, όπως και άλλες μικρότερες εταιρείες και οργανισμούς οι οποίοι δεν αποτελούν φυσικά μονοπώλια και να ετοιμαστεί ένας οδικός χάρτης ιδιωτικοποιήσεων συμπεριλαμβανομένων ακριβών χρονοδιαγραμμάτων στο 4ο τρίμηνο του 2012.
Φορολογική Συμμόρφωση1. Μέτρα που θα ενισχύσουν την φοροεισπρακτική ικανότητα του κράτους.
2. Απόδοση προσωπικής ευθύνης για πληρωμή εταιρικών φόρων σε αυτούς που ουσιαστικά διοικούν μια εταιρία και προσωπικά πρόστιμα σε περιπτώσεις μη πληρωμής των φόρων.
3. Απαγόρευση αποξένωσης περιουσίας που κατέχει ο φορολογούμενος σε περιπτώσεις όπου οι φόροι δεν καταβάλλονται.
4. Καλύτερη μηχανογράφηση.
5. Προώθηση της ηλεκτρονικών μεθόδων πληρωμών και χρήση τραπεζικών εμβασμάτων αντί μετρητών και επιταγών.
6. Ενίσχυση συνεργασίας μεταξύ του φορολογικού συστήματος και του δικαστικού.
Δημόσια Διοίκηση1. Αφαίρεση των εμποδίων στην κινητικότητα του προσωπικού μέσα στη Γενική Κυβέρνηση (εναλλαξιμότητα).
2. Αναθεώρηση ωραρίου ώστε να μειωθούν οι ανάγκες για υπερωρίες και βάρδιες.
3. Εξορθολογισμός επιδομάτων.
4. Σύστημα αξιολόγησης με βάση την απόδοση και την παραγωγικότητα και σύνδεση του με την μισθοδοσία του προσωπικού.
5. Διεξαγωγή εξωτερικής μελέτης που θα καλύπτει (μεταξύ άλλων): το κατάλληλο μέγεθος του δημόσιου τομέα για να παρέχει αποτελεσματική διοίκηση, τισ κατάλληλες απολαβές και συνθήκες εργασίας σε σχέση με τον ιδιωτικό τομέα, την πιθανότητα χρήσης μερικής απασχόλησης.
Σύστημα Ευημερίας1. Καλύτερη στόχευση επιδομάτων με την μείωση του αριθμού των δικαιούχων αλλά προστατεύοντας τις πιο ευάλωτες ομάδες.
2. Συγχώνευση και κατάργηση επιδομάτων.
3. Εισαγωγή πλαφόν σε επιδόματα που λαμβάνουν δικαιούχοι πολλών επιδομάτων.
Αγορά Εργασίας
ΑΤΑ1. Κατάργηση ΑΤΑ στον ευρύτερο δημόσιο τομέα.
2. Επιδίωξη της κατάργησης της ΑΤΑ και στον ιδιωτικό τομέα σε συμφωνία με τους κοινωνικούς εταίρους.
Μίνιμουμ Μισθός1. Οποιαδήποτε αλλαγή στο μίνιμουμ μισθό θα γίνει μόνο εάν το επιβάλλουν οι οικονομικές συνθήκες και οι εξελίξεις στην αγορά εργασίας και μετά από διαβούλευση με τους εταίρους του προγράμματος.
Προϊόντα και Υπηρεσίες
Services Directive1. Πλήρη εφαρμογή του Services Directive.
Κλειστά Επαγγέλματα1. Εφαρμογή του Services Directive.
2. Περεταίρω βελτίωση του τομέα των κλειστών επαγγελμάτων (δικηγόροι, μηχανικοί, αρχιτέκτονες) αναλύοντας τις αναγκαίες απαιτήσεις και κατάργηση αυτών που δεν δικαιολογούνται.
Αγορά Κατοικίας1. Έκδοση των τίτλων που εκκρεμούν μέχρι το τέλος του 2013.
ΤουρισμόςΓίνεται ιδιαίτερη αναφορά γιατί αποτελεί μεγάλο τομέα της οικονομίας που σμικρύνει λόγω αυξημένων κοστών, απώλειας ανταγωνιστικότητας, ψιλών εργατικών, γραφειοκρατίας κτλ.
1. Αλλαγή Συλλογικών Συμβάσεων στον τουριστικό τομέα ώστε να μειωθούν τα κόστη εργοδότησης και να καταργηθεί η ΑΤΑ.
2. Αξιολόγηση του προϋπολογισμού του ΚΟΤ εάν είναι επαρκής για να εφαρμοστούν οι δράσεις για την Τουριστική Στρατηγική 2011 -2015.
3. Μελέτη των κοστών ηλεκτρισμού, νερού, αποχετευτικών, που χρεώνονται οι ξενοδοχειακές μονάδες με σκοπό την ευθυγράμμιση τους με τις χρεώσεις προς τα νοικοκυριά.
4. Μελέτη για το πώς να επιμηκύνουμε την τουριστική περίοδο, προωθώντας χειμερινό τουρισμό και επεκτείνοντας το τουριστικό προϊόν μας σε άλλους τομείς, όπως ιατρικό τουρισμό.