«Β' Παγκόσμιος Πόλεμος». Και μόνο στο άκουσμα αυτής της φράσης, έρχονται στον νου των περισσοτέρων ανθρώπων, ασπρόμαυρες εικόνες από ντοκυμαντέρ με όπλα, η σημαία της σβάστικας και μεταξύ άλλων, ένας άνθρωπος. Ο Αδόλφος Χίτλερ.
Ο πόλεμος αυτός ήταν η μεγαλύτερη σύγκρουση της ανθρώπινης Ιστορίας. Δεκάδες έθνη ενεπλάκησαν και οι συνολικές απώλειες έφτασαν τις 55,5 εκατομμύρια ζωές. Παράλληλα καταστράφηκε το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης η οποία ήταν και το βασικό θέατρο των επιχειρήσεων του Πολέμου.
Ξημέρωνε 1η Σεπτεμβρίου όταν η Εθνικοσοσιαλιστική Γερμανία εισέβαλλε στην Πολωνία. Η κίνηση αυτή θεωρήθηκε από τους Βρετανούς ως «η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι» όσον αφορά την ανοχή προς τον Χίτλερ. Ο Γερμανός καγκελάριος είχε δείξει τις διαθέσεις του τα προηγούμενα χρόνια, με την προσάρτηση της Αυστρίας αλλά και της Σουδητίας. Στην δεύτερη, περιοχή της Τσεχοσλοβακιάς, κατοικούσαν περισσότεροι από 3.500.000 Γερμανόφωνοι.
Ποιος ήταν ο σκοπός του Χίτλερ;
Το μεγάλο διπλωματικό ερώτημα τόσο της εποχής όσο και των μετέπειτα μελετητών ήταν -και είναι-, εάν ο Χίλτερ σκόπευε απλώς να δημιουργήσει μία Μεγάλη Γερμανία, ή μία γερμανική αυτοκρατορία σε όλη την ανατολική Ευρώπη.
Όσοι ωστόσο πίστευαν το πρώτο, μάλλον εθελοτυφλούσαν και αυτό διότι η οικονομική ανάπτυξη της Γερμανίας, όλη την δεκαετία του 1930, φανέρωνε τους στόχους του ναζιστικού καθεστώτος. Ο καθηγητής Οικονομικής Ιστορίας, Άνταμ Τούζι μιλώντας για τα εξοπλιστικά προγράμματα της Γερμανίας της περιόδου εκείνης, λέει χαρακτηριστικά: «Θα είχαν καταναλώσει με όρους ετήσιων δαπανών ποσά αντίστοιχα με το 1/3 του ΑΕΠ της Γερμανίας εν καιρώ ειρήνης ήδη πριν ξεκινήσει ο πόλεμος, ενώ οι φυσιολογικές στρατιωτικές δαπάνες αντιστοιχούν περίπου στο 2%-4% του ΑΕΠ. Αυτές οι δαπάνες είναι δέκα φορές υψηλότερες απ' ότι το ΝΑΤΟ παραδείγματος χάριν, απαιτούσε να διαθέσουν τα κράτη μέλη του για στρατιωτικές δαπάνες τη δεκαετία του 1970 και του 1980, την εποχή του Ψυχρού Πολέμου».
Εάν συνδυάσουμε τα παραπάνω δεδομένα με την θεώρηση του Ίαν Κέσοου, ο οποίος λέει ότι «η επέκταση της Γερμανίας, όπως είχε πει επανειλημμένα ο Χίτλερ, μπορούσε να γίνει μόνο με το σπαθί –οι άνθρωποι δεν επρόκειτο να δώσουν πίσω τη γη έκοντες άκοντες κι έτσι έπρεπε να την πάρει. Αυτή είναι η βαθύτερη αιτία της έναρξης του Β' Παγκοσμίου Πολέμου», τότε γίνεται ολοφάνερο πως ο Χίτλερ είχε έναν και μόνο στόχο. Να προκαλέσει έναν μεγάλο ευρωπαϊκό πόλεμο.
Φυσικά και ο ίδιος, ως μία δραματική φιγούρα ήταν ξεκάθαρο πως θα έκανε αυτό που ήθελε ακόμη και εάν οι πιθανότητες ήταν ξεκάθαρα ενάντια στην Γερμανία. Αυτό μάλιστα άρχισε να διαφαίνεται όταν η γερμανική οικονομία το 1938 είχε αρχίσει να αγγίζει τα όριά της. Ήταν τέτοιες οι φυλετικές εμμονές του Γερμανού καγκελαρίου, που θεωρούσε επιτακτική την ανάγκη να εξαφανιστούν οι Εβραίοι από τον πλανήτη και οι σλαβικοί λαοί να εκδιωχθούν πίσω από τα Ουράλια, που θα προσπαθούσε να πετύχει τον στόχο του πάση θυσία.
Παράλληλα σημαντικό ρόλο έπαιξε και το γεγονός πως η βρετανική ηγεσία και ιδίως ο πρωθυπουργός, Νέβιλ Τσάμπερλεν, εμφανιζόταν στο τέλος της δεκαετίας του 1930, ιδιαίτερα υποχωρητικη. Μόλις μετά την «παράνομη» εισβολή των Ναζί στην Πράγα, ο Βρετανός πρωθυπουργός αναγκάστηκε να διαβεβαιώσει την Πολωνία πως εάν δεχόταν επίθεση από τον Χίτλερ τότε η χώρα του θα αναγκαζόταν να «συρθεί» στον πόλεμο. Είχε γίνει φανερό πλέον πως οι Ναζί δεν θα τηρούσαν οποιαδήποτε συνθήκη και εάν υπέγραφαν και αυτό φάνηκε από το ότι δεν αρκέστηκαν με τις προσαρτήσεις της Αυστρίας και της Σουδητίας. Πάντως η επιλογή της Πολωνίας από την Βρετανία δεν ήταν τυχαία, καθώς διαφαινόταν πλέον πως ο Χίτλερ είχε στοχεύσει φανερά πλέον στην επέκταση προς Ανατολάς.
Αναφορικά με το ποιος φταίει για τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, δεν πρέπει να παραγνωρίζουμε και τις ευθύνες που είχε ο ίδιος ο γερμανικός λαός. Ένας λαός που πραγματικά είχε ταπεινωθεί από τις πολεμικές αποζημιώσεις που έπρεπε να καταβάλλει στους νικητές του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά και από τα εδάφη που έχασε.
Ο Ρίτσαρντ Όβερυ τονίζει με έμφαση πως οι συγκεκριμένες διευθετήσεις μετά το τέλος του Μεγάλου Πολέμου, ήταν κατά κάποιο τρόπο φυσικό να παραμορφώσουν την «παγκόσμια τάξη πραγμάτων». Ο γερμανικός λαός υπέκυψε στην δύναμη του λαϊκισμού των Ναζί, ένας λαϊκισμός ο οποίος υποσχόταν παντοκρατορία και μία αυτοκρατορία η οποία θα διαρκούσε 1.000 χρόνια.
Όπως και να έχει βασικός υπαίτιος για την πιο αιματηρή σύγκρουση στην Ιστορία ήταν ο ίδιος ο Χίτλερ και όλοι οι Εθνικοσοσιαλιστές που παρασύρθηκαν από το «όραμά» του. Δεν επρόκειτο για έναν επεκτατικό πόλεμο, αλλά για έναν πόλεμο που είχε στόχο την υποδούλωση της Ευρώπης κάτω από τον ναζιστικό ζυγό...