Μπορεί ο κόσμος των ωκεανών να προσφέρει μαγικές στιγμές στους δύτες και χρήστες σκούμπα ντάϊβινγκ, αλλά υπάρχει και ένας άλλος κόσμος, πολύ πιο θαυμαστός και πλούσιος, ο οποίος μάλιστα δεν έχει σταματήσει να εκπλήσσει αυτούς που τον ερευνούν, όπως τόνισε μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο επιστημονικός εντεταλμένος στο Ινστιτούτο Περιβάλλοντος και Αειφορίας, Joint Recearch Center της ΕΕ, Πάνος Πανάγος. Πρόκειται για τον κόσμο του εδάφους, όπου αναπτύσσονται δισεκατομμύρια μικροοργανισμοί, οι οποίοι και υπολογίζεται ότι αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 25% του ζωϊκού και φυτικού βασιλείου.
«Σε ένα εκτάριο καλλιεργήσιμης γης υπάρχουν περίπου πέντε τόνοι μικροοργανισμοί, εάν τους ζυγίσουμε, ισοδυναμούν με το βάρος 100 προβάτων ή επτά αγελάδων», επεσήμανε ο ίδιος , στο περιθώριο του 6ου Διεθνούς Συνεδρίου ESSC (European Society for Soil Conservation), που διεξάγεται στη Θεσσαλονίκη, με τίτλο Καινοτόμες Στρατηγικές και Πολιτικές για τη Συντήρηση των Εδαφών".
Υπογράμμισε ότι «σε μια χούφτα έδαφος, μπορεί κάποιος να βρει -μεταξύ άλλων- 100-500 είδη σκουλικιών, 10 με 50 είδη φυτών, 10.000 είδη βακτηρίων και 500 με 1.000 είδη φούνγκι (είδος μύκητα)», ενώ σημείωσε ότι όταν το 2004 προσπάθησε κάποιος ερευνητής να αποτιμήσει την αξία της βιοποικιλότητας του εδάφους, διαπίστωσε ότι υπερβαίνει τα 1,5 δισ. δολάρια.
Σήμερα, όπως εξήγησε ο κ. Πανάγος, οι ερευνητές έχουν ενώσει τις δυνάμεις τους και προσπάθειά τους αποτελεί να διαπιστώσουν εάν η βιοποικιλότητα των εδαφών βρίσκεται υπό απειλή. Για να υπάρξει μια σαφή απάντηση στο ερώτημα αυτό, στο μικροσκόπιο των ερευνητών βρίσκονται οι απειλές που λειτουργούν επιβαρυντικά, αν όχι «καταστροφικά» στη βιοποικιλότητα των εδαφών της γης. Μεταξύ των απειλών που έχει διαπιστωθεί ότι πλήττουν την βιοποικιλότητα των εδαφών, συμπεριλαμβάνονται: κλιματική αλλαγή, δραματική αλλαγή χρήσης γης, διάβρωση, αλάτωση, ερημοποίηση και μόλυνση εδαφών με αγροχημικά.
Μεταξύ άλλων ο κ.Πανάγος επεσήμανε ότι το 2010 για πρώτη φορά η ΕΕ προσπάθησε να εντοπίσει τις περιοχές της Ευρώπης όπου υπάρχει μεγάλη απειλή κατά της βιοποικιλότητας του εδάφους. Σύμφωνα με τον ίδιο, διαπιστώθηκε ότι υπό απειλή βρίσκεται η βιοποικιλότητα του εδάφους στις Βόρειες χώρες της Γηραιάς Ηπείρου, καθώς όπως εξήγησε, σε αυτές υπάρχει αγροτική υπερεκμετάλλευση της γης.«Στην Ελλάδα δεν είναι τόσο άσχημα τα πράγματα, τουλάχιστον όχι ακόμα», διευκρίνισε.
Στο πλαίσιο αυτό, τόνισε ότι η ΕΕ αξιοποιώντας τα δίκτυα επιστημόνων της και από τις 27 χώρες που έχει στους κόλπους της, εξέδωσε τον Άτλαντα των εδαφών. Τον Άτλαντα αυτό, όπως εξήγησε ο κ. Πανάγος, είναι πολύ εύκολο τον διαβάσει κάποιος, ακόμα και ένας μαθητής στο δημοτικό σχολείο, και σκοπός του εγγράφου αποτελεί να ενημερώσει το ευρύ κοινό για θέματα που πλήττουν την βιοποικιλότητα των εδαφών.
Όπως διευκρίνισε, ο άτλαντας είναι στα αγγλικά, έχουν διανεμηθεί 10.000 αντίτυπά του σε όλη την Ευρώπη και τώρα γίνεται προσπάθεια να μεταφραστεί σε όλες τις γλώσσες που χρησιμοποιούνται στη Γηραιά Ήπειρο. Στο πλαίσιο αυτό, τόνισε ότι αναζητούνται εθελοντές μεταφραστές και διευκρίνισε ότι στη συνέχεια η ΕΕ με δικά της έξοδα θα προωθήσει περίληψή του.
Θέλοντας πάντως να υπογραμμίσει ακόμα παραπάνω τη σοβαρότητα της βιοποικιλότητας του εδάφους για την ΕΕ, ο κ. Πανάγος σημείωσε ότι δεν αποκλείεται το συγκεκριμένο θέμα να ενταχθεί και στην υπό διαμόρφωση Κοινή Αγροτική Πολιτική που θα ισχύσει από το 2013 και μετά. Διευκρίνισε δε, ότι στους κόλπους της ΕΕ είναι σαφές πλέον ότι οι κοινοτικές επιδοτήσεις θα πρέπει να λάβουν και ένα άλλο χαρακτήρα πέρα από αυτόν της εκμετάλλευσης της γης, με κατεύθυνση την προστασία της βιοποικιλότητας του εδάφους.