Η ιστορία κρίνεται πάντα εκ των υστέρων. Με αφορμή τη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων στο Λονδίνο ο δημοσιογράφος των Financial Times, Αντριου Χιλ κάνει μια αναδρομή στο παρελθόν για να απονείμει το χρυσό μετάλλιο της διοργάνωσης και του καλύτερου μάνατζμεντ σε τρία πρόσωπα:
Τον επικεφαλής της Οργανωτικής Επιτροπής των Ολυμπιακών Αγώνων του Λος Αντζελες το 1984, Πίτερ Γιούμπεροθ, την επικεφαλής της Οργανωτικής Επιτροπής ΑΘΗΝΑ 2004, Γιάννα Αγγελοπούλου-Δασκαλάκη και τον επικεφαλής της Οργανωτικής Επιτροπής Λονδίνο 2012, Πολ Ντέιτον.
Ο καθένας για τους δικούς του λόγους. Η Γιάννα Αγγελοπούλου-Δασκαλάκη παραμέρισε το ρίσκο και κατάφερε να επιτύχει τους στόχους και τα χρονοδιαγράμματα παρά το γεγονός ότι ανέλαβε τη διοργάνωση τέσσερα μόλις χρόνια πριν τους Αγώνες.
Ο Αντριου Χιλ, αναλύει πως και με ποιο τρόπο η διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων αποτελεί μάθημα και συνταγή επιτυχίας των μεγάλων εταιρειών.
Ο Πολ Ντέιτον, επικεφαλής της Οργανωτικής Επιτροπής των Ολυμπιακών Αγώνων του Λονδίνου το 2012, πρώην τραπεζίτης της Goldman Sachs, έχει τονίσει εδώ και καιρό την διαφορά μεταξύ του ρόλου του τραπεζίτη -κάνουν τις ίδιες δουλειές ξανά και ξανά για διαφορετικούς πελάτες- και αυτό του διοργανωτή των Αγώνων καθώς πρόκειται για ένα μοναδικό προϊόν που πρέπει να είναι τέλειο σε μια συγκεκριμένη ημερομηνία.
Ο Πολ Νιλ, επικεφαλής των οικονομικών της διοργάνωσης του Λονδίνου λέει ότι αν και υπάρχουν μεγάλες διαφορές σε κάποιους τομείς οι διαδικασίες της διοργάνωσης των Ολυμπιακών Αγώνων έχουν πολλά κοινά με τις διαδικασίες που ακολουθούν οι μάνατζερς μιας εισηγμένης στο χρηματιστήριο εταιρείας υψηλής κεφαλαιοποίησης. Ο ρόλος τους είναι να προβλέπουν την επόμενη μέρα και να προγραμματίζουν. Η επιτυχία όμως κρίνεται εκ των υστέρων.
Παρ' όλα αυτά είναι προφανές ότι από την εμπειρία της διοργάνωσης του Λονδίνου καθώς και από άλλες διοργανώσεις αντλούνται χρήσιμα και εφαρμόσιμα μαθήματα μάνατζμεντ καθώς και μετρήσιμα οφέλη για τις πόλεις φιλοξενίας των Ολυμπιακών Αγώνων και των οργανισμών που εμπλέκονται στην διοργάνωση.
Στο Σίδνεϊ για παράδειγμα μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες το 2000, σημειώθηκε αύξηση κατά 300% στη διοργάνωσης συνεδρίων και άλλων εκδηλώσεων. Η διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων έχει να κάνει με το κίνητρο, την ομαδική δουλειά, τον ενθουσιασμό αλλά και τα χρονοδιαγράμματα.
Οπως επισημαίνει ο καθηγητής Ντέιβ Λόγκαν, του Marshall School of Business του Πανεπιστημίου της Νότιας Καλιφόρνιας, οι επιχειρήσεις έχουν διδαχθεί από τους διοργανωτές πόσο σημαντικό είναι να υπάρχει μια ξεκάθαρη αποστολή και ένα ορισμένο χρονοδιάγραμμα. Για παράδειγμα οι αμετακίνητοι στόχοι των τελετών έναρξης και λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων αν και δεν μπορούν να αναπαραχθούν με ακρίβεια εκτός Αγώνων, τα σφιχτά χρονοδιαγράμματα χρησιμοποιούνται τώρα στον τομέα της τεχνολογίας, στην παραγωγή προϊόντων software, ιδιαίτερα από εταιρείες-ηγέτες στον τομέα τους όπως η Apple.
Η συνεργασία είναι ένα άλλο χαρακτηριστικό στοιχείο της διοργάνωσης των Ολυμπιακών Αγώνων που μιμούνται οι μάνατζερς των εταιρειών. Υπάρχει και ένα άλλο λιγότερο προφανές όφελος της διαχείρισης του ολυμπιακού έργου, η προώθηση της αλλαγής. Ακόμη κι αν η φυσική κληρονομιά της διοργάνωσης των Ολυμπιακών Αγώνων, οι πόλεις διατηρούν κάποια μνήμη.
Στο Λος Αντζελες η επιτυχία των Ολυμπιακών Αγώνων το 1984 ήταν μάθημα διαχείρισης κρίσεων όπως στην περίπτωση του κυκλοφοριακού χάους που προκάλεσε δέκα χρόνια μετά ο μεγάλος σεισμός του Νορθριτζ.
H θεωρία των Αγώνων
Τα μαθήματα της διοργάνωσης των Ολυμπιακών Αγώνων διδάσκονται ήδη στους επίδοξους μάνατζερς.
Δύο case studies του Business School του Harvard επικεντρώνονται στην Γιάννα Αγγελοπούλου-Δασκαλάκη, που βοήθησε στο να κερδίσει η Αθήνα τους Ολυμπιακούς Αγώνες το 2004 για να δει μετά να δίνεται σε κάποιον άλλον η διοργάνωση. Τελικά την έφεραν πίσω για να ηγηθεί της επιτροπής της Αθήνας μετά από «τρία χαμένα χρόνια».
Το πρώτο case study φέρει την Γιάννα Αγγελοπούλου-Δασκαλάκη να σκέπτεται αν θα πρέπει να αναλάβει τον ρόλο:«Αξίζει να θέσει την φήμη της σε κίνδυνο για μια δουλειά στην οποία τρεις άνθρωποι πριν από αυτή απέτυχαν και είναι αρκετός ο χρόνος για να ολοκληρώσει όλα τα απαραίτητα έργα;»
Υπάρχουν εκλογικές περιφέρειες που θα πρέπει να διαχειριστεί, κυβερνητικές και οργανωτικές δομές που θα πρέπει να αναθεωρηθούν και μια τεράστια ομάδα που θα πρέπει να δημιουργηθεί και να παρακινηθεί. Εάν επιλέξει να ηγηθεί της προσπάθειας, ποιος είναι ο ρόλος που πρέπει να διαδραματίσει και από που πρέπει να αρχίσει;»
Παρ'όλα όσα λένε οι ξένοι δημοσιογράφοι υπάρχει ένα ερωτηματικό γιατί δεν δόθηκε ποτέ στην δημοσιότητα ο ισολογισμός της «Αθήνα 2004» τον οποίον έκλεισε με συνοπτικές διαδικασίες ο Γιώργος Αλογοσκούφης, μετά την ορκωμοσία της κυβέρνησης Καραμανλή το 2004, ρίχνοντας ένα πέπλο αδιαφάνειας στο πόσο κόστισαν πραγματικά οι Ολυμπιακοί Αγώνες της Αθήνας.
Πολύ περισσότερο όταν κυκλοφορούν φήμες για τεράστιες σπατάλες, για «μαύρα ταμεία» και μυστικά κονδύλια που δόθηκαν απλόχερα και με αδιαφάνεια τότε, προς πάσα κατεύθυνση. Ίσως κάποτε θα πρέπει να μάθουμε, πού πήγαν τόσα λεφτά.