Ένα μεγάλο βήμα στο τομέα της Γενετικής έκαναν οι επιστήμονες, αποκωδικοποιώντας το γονιδίωμα της μπανάνας, γεγονός που όχι μόνο δίνει ένα αισιόδοξο μήνυμα για τις επιστημονικές εξελίξεις στον τομέα της Γενετικής, αλλά μπορεί να βοηθήσει και στην προστασία της μπανάνας, που απειλείται από διάφορες αρρώστιες και παράσιτα.
Η μπανάνα έχει πάνω από 36.500 γονίδια (γύρω στα 14.000 περισσότερα από τους ανθρώπους) και το DNA της δείχνει ότι διαθέτει μία εξελικτική ιστορία περίπου 7.000 ετών μετά την αρχική της καλλιέργεια από τους ανθρώπους.
Οι ερευνητές από τη Γαλλία και άλλες χώρες, με επικεφαλής την γενετίστρια Ανζελίκ Ντ' Οντ του Διεθνούς Κέντρου Συνεργασίας στην Αγρονομική Έρευνα (CIRAD) στο Μονπελιέ, ανέλυσαν το γονιδίωμα μίας ποικιλίας ασιατικής μπανάνας (Musa acuminata), προκειμένου να εντοπίσουν γονίδια που θα βοηθήσουν τις καλλιέργειες μπανάνας να γίνουν πιο αποδοτικές, πιο ανθεκτικές στην ξηρασία, τους μύκητες και τις άλλες απειλές (βακτήρια, ιοί, σκουλήκια κ.α.), καθώς επίσης πιο ποιοτικές και θρεπτικές.
Οι σημερινές μπανάνες του σούπερ-μάρκετ συνήθως έχουν τρεις ομάδες χρωμοσωμάτων, αντί για δύο, που σημαίνει ότι τα φυτά από τα οποία προέρχονται, είναι στείρα. Η εμπορική μπανάνα εμφανίζει εξελικτική στασιμότητα εδώ και πολύ καιρό, με συνέπεια να είναι ολοένα πιο ευάλωτη στις συνεχώς εξελισσόμενες απειλές στο περιβάλλον της.
Αν και ο εντοπισμός των γονιδίων και ο διαχωρισμός των δυνητικά «χρήσιμων. Εξ αυτών, αποτελεί καλό νέο για τους καλλιεργητές, η μεταφορά αυτών των γονιδίων στις εμπορικές ποικιλίες αναμένεται δύσκολη, επειδή είναι αδύνατη η διασταύρωση ανάμεσα σε στείρα φυτά. Έτσι, μερικοί ειδικοί υποστηρίζουν ότι η μόνη λύση θα είναι η γενετική τροποποίηση της μπανάνας, η οποία όμως δε θα έχει θετική ανταπόκριση στο παγκόσμιο καταναλωτικό κοινό.
Ήδη γίνονται πειράματα και δοκιμαστική ανάπτυξη με μεταλλαγμένες μπανάνες σε φυτείες στην Ουγκάντα, προκειμένου να δημιουργηθεί μια ποικιλία που θα είναι ανθεκτική σε ένα μικροοργανισμό που καταστρέφει τις μπανανιές στην περιοχή των Μεγάλων Λιμνών της Αφρικής. Επίσης στην Αυστραλία καλλιεργούνται διαγονιδιακές μπανάνες που διαθέτουν υψηλότερα επίπεδα σιδήρου και βιταμίνης Α, για να βελτιωθεί η ποιότητα της διατροφής στις φτωχές χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου.
Στον αναπτυσσόμενο κόσμο, οι καλλιέργειες μπανάνας έρχονται τέταρτες παγκοσμίως μετά το ρύζι, το σιτάρι και το καλαμπόκι. Οι παγκόσμιες εξαγωγές μπανάνας φθάνουν τα 6 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, αντιπροσωπεύοντας μόνο το 15% της συνολικής παγκόσμιας παραγωγής. Το υπόλοιπο 85% καταναλώνεται επιτόπια στις χώρες παραγωγής, αποτελώντας βασικό προϊόν για την επιβίωση εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων, ιδίως στις τροπικές περιοχές.