H Βάσια Τζανακάρη πριν 3 χρόνια έγραψε το «Έντεκα μικροί φόνοι», διηγήματα βασισμένα στα τραγούδια του Nick Cave. Για να μην την επικηρύξουν οι θαυμαστές του, που στην Ελλάδα είναι πολλοί, θα πει ότι το βιβλίο ήταν καλό. Τώρα, εν μέσω ΔΝΤ, η Βάσια ξαναχτυπά με τη δεύτερη συγγραφική της απόπειρα «Τζόνι και Λούλου», και βάζει ένα ζευγάρι να ερωτευτεί στην Αθήνα της κρίσης. Τολμηρό. Τη ρωτήσαμε τι στο καλό την έσπρωξε να φτιάξει έναν τέτοιο έρωτα. Και εκείνη απάντησε:
1) Το ότι ο Τζόνι και η Λούλου υπάρχουν
Τους έχω δει. Κυκλοφορούν στην πόλη, ζουν ανάμεσά μας, είναι οι τελευταίοι της Generation X, προσπαθούν να καταλάβουν αν η εποχή μας είναι σημαντική ή όχι, να ερμηνεύσουν όλα όσα συμβαίνουν σ’ αυτήν, να πιαστούν από πράγματα και ιδέες που συνεχώς αλλάζουν και, ενώ όλοι τούς έλεγαν ότι είχαν λαμπρό μέλλον, δεν μπορούν να προγραμματίσουν τη ζωή τους για πάνω από μια εβδομάδα. Μια γενιά που έχει αναλάβει το ρόλο της συμφιλίωσης με το παρελθόν˙ το κάνουμε όχι μόνο για τους εαυτούς αλλά και για λογαριασμό της γενιάς των γονιών μας.
2) Η πτώση ενός αεροπλάνου
Το καλοκαίρι του 2010 διάβασα μια είδηση για ένα αεροπορικό δυστύχημα κάπου στην Ασία και πώς δύο από τους αεροσυνοδούς που σκοτώθηκαν είχαν μόλις παντρευτεί. Ξαναδιαβάζω τώρα την είδηση, όπου ένας φίλος τους αναφέρει: «Η Lou Lu και o Zhou Haobin πάντα ταξίδευαν μαζί ώστε να γυρίζουν σπίτι μαζί». Μου φάνηκε, τότε, από τα πιο θλιβερά και συνάμα ρομαντικά πράγματα που είχα διαβάσει ποτέ. Αποφάσισα να γράψω την ιστορία αυτών των δύο. Θα τους τοποθετούσα στην Αμερική, θα τους έδινα δουλειά ως αεροσυνοδούς και θα τους βάφτιζα Τζόνι και Λούλου. Στην πορεία όμως άλλαξα γνώμη. Ο Τζόνι και η Λούλου θα ήταν Έλληνες. Θα ζούσαν στην Αθήνα. Θα ήταν αποφασισμένοι να μείνουν για πάντα μαζί, ο κόσμος να χαλούσε. Και δεν θα χρειαζόταν ένα αεροπορικό δυστύχημα για να χαλάσει ο κόσμος. Ήταν αρκετή μια κοινωνία υπό διάλυση.
3) Οι βόλτες με αυτοκίνητο...
...ή αυτοκινητάδες, όπως τις ονομάζει η Λούλου. Βόλτες στην Αθήνα, στα στενά, στους λόφους της, βόλτες στη Μεσσηνία, διασχίζοντας χωριά, ανεβαίνοντας βουνά, βόλτες στη Βόρεια Ελλάδα, με το αμάξι να περνάει μπροστά από μπλε θάλασσες, που καταλήγουν στην Κωνσταντινούπολη, την ωραιότερη πόλη του κόσμου. Εκεί που η Ανατολή συναντιέται με τη Δύση˙ κι ας ακούγεται κλισέ, είναι πέρα για πέρα αληθινό. Οι ψαράδες στη γέφυρα του Γαλατά, οι rock συναυλίες πίσω από την Ιστικλάλ, οι μανιακοί οδηγοί, ένα ταξίδι στην Ελλάδα του ’60, κάπως έτσι μοιάζει. Εκεί κατάλαβα ότι το Μαύρο Βιβλίο του Ορχάν Παμούκ είναι από τα σπουδαιότερα βιβλία όλων των εποχών.
4) Ο Γιάννης Αγγελάκας και οι Τρύπες
Κορυφαίος μουσικός, κορυφαίος ποιητής, και οι Τρύπες η καλύτερη ελληνόφωνη rock μπάντα που έχει υπάρξει. Η Λούλου, ως Θεσσαλονικιά, έχει ιδιαίτερη αδυναμία στον Αγγελάκα, που της τραγουδάει για την εσωτερική δύναμη των ανθρώπων, την αλήθεια και την ελευθερία, τον δρόμο και την αγάπη, τη μονοτονία, την παρακμή, το κλάμα και το γέλιο. «Βάλε φωτιά σ’ ό,τι σε καίει / σε ό,τι σου τρώει την ψυχή/ Έξω οι δρόμοι αναπνέουν διψασμένοι, ανοιχτοί / Είναι η αγάπη ένα ταξίδι από γιορτή σε γιορτή / Ζήσε μαζί μου στον αέρα, στη φωτιά, στη βροχή / Μας περιμένουν άδειες μέρες, ραγισμένοι ουρανοί / Είναι η αγάπη ένα ταξίδι από πληγή σε πληγή».
5) Η Ατίθαση καρδιά του David Lynch
Ταινία που μάρκαρε την εφηβεία μου περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη. Συνδυάζει το love story με το road movie, εξυμνεί τον έρωτα που επιβιώνει όταν όλα γύρω πηγαίνουν απ’ το κακό στο χειρότερο. Οι ήρωες, Λούλα και Σέιλορ, είναι οι απόλυτοι rock τύποι, όλο εμμονές και attitude. Η ταινία είναι γεμάτη μουσική, από το speed metal των Powermad μέχρι τον Chris Isaak και τον Angelo Bandalamenti. Μου αρέσουν, επίσης, το έντονο μεταφυσικό στοιχείο, η αιώνια πάλη του καλού με το κακό, η φράση «This whole world's wild at heart and weird on top», οι ατέλειωτοι αυτοκινητόδρομοι, το χάπι εντ, ο Έλβις, όλα όσα κάνουν υπέροχη την αμερικανική pop κουλτούρα.
6) Το Love Story του Erich Segal
Κλασικό και συγκινητικό χωρίς όμως να καταντάει μελό, γεμάτο ζωντανούς διαλόγους και απλή γλώσσα, φορτωμένο με τα κλισέ τού αμερικανικού αφηγήματος: Η έξυπνη φτωχή ηρωίδα που έχει άπειρο τσαγανό, ο φλώρος κληρονόμος «most likely to succeed» που γοητεύεται από εκείνη, o φτωχός, καλοσυνάτος, καθολικός πατέρας της και ο υπολογιστής προτεστάντης δικός του. Οι ταξικές διαφορές ισοπεδώνονται απ’ τον έρωτα κι απ’ τον θάνατο σ’ ένα βιβλίο που παραμένει αληθινό μετά από σαράντα χρόνια american dream ψευδαισθήσεων.
7) Η Φρίντα Κάλο
Ο μαγικός ρεαλισμός του έργου της επηρέασε βαθιά τη συγγραφή του βιβλίου. Όταν τη «διαβάζω», καταλαβαίνω πως η σύνδεση της πραγματικότητας με τα στοιχεία του φανταστικού γίνεται με μοναδικό τρόπο. Η Φρίντα παίρνει έμπνευση από τη ζωή της, παλεύει με τους δαίμονές της, και ανακατεύει στοιχεία του παραδοσιακού μεξικανικού πολιτισμού με αυτά της σύγχρονης ζωής. Μπλέκει το ρεαλιστικό με το σουρεαλιστικό, ξεγυμνώνει την ψυχή της, ενώνει τη μοίρα της μ’ εκείνη της πατρίδας της. Και θέλει να ζήσει.
8) Τα Σταφύλια της Οργής του John Steinbeck
Είναι από τα βιβλία που διαβάζω ξανά και ξανά. Το Κραχ του ’29. Η φτώχια. Η εξαθλίωση. Η εκμετάλλευση. Η κατάρρευση του πολιτισμού της πλεονεξίας. Η ανθρωπιά που δεν σβήνει. Η ελπίδα που σιγοκαίει. Το άτομο απέναντι στις δυνάμεις της Ιστορίας. Από το εγώ στο εμείς. Όλα συγκεντρωμένα σε ένα βιβλίο-Αποκάλυψη της αμερικανικής κοινωνίας του Μεσοπολέμου, μια κοινωνία αδικίας, όπου ο καθένας ήταν ελεύθερος να αφεθεί στην τύχη του. Όπως γίνεται τώρα εδώ. Ο ρεαλιστικός τρόπος γραφής του Στάινμπεκ είναι από τις μεγαλύτερες επιρροές μου.
9) Η μουσική
Το βιβλίο είναι γεμάτο μουσικές αναφορές. Από τον Αγγελάκα και τις Ρόδες μέχρι τους Χειμερινούς Κολυμβητές, τους Deep Purple, τον Jeff Buckley, τους R.E.M, τον Στράτο Διονυσίου, τα Διάφανα Κρίνα, τον Elvis, τη Βέμπο, τους Pearl Jam, τους Walkabouts, τους Zeppelin. Τα τραγούδια ταίριαζαν αυτόματα στις στιγμές των ηρώων. Ένα από τα πιο μαγικά πράγματα στην Ελλάδα είναι ότι μπορείς να συναντήσεις ανθρώπους που ακούνε ταυτόχρονα Καζαντζίδη και Zeppelin.
10) Οι άνθρωποι της Αθήνας
Ανέβα στο τρόλεϊ, κάτσε δίπλα στο παράθυρο και κάνε μια βόλτα. Θα δεις όλη την αλήθεια, πράγματα που δεν θα σου πει κανείς. Θα δεις ανθρώπους συνοφρυωμένους, φοβισμένους. Θα δεις λίγους που χαμογελάνε. Θα δεις μετανάστες, ζητιάνους, άστεγους. Θα δεις ανθρώπους που βοηθάνε τους άλλους. Θα δεις ανθρώπους που δεν βοηθάνε κανέναν. Κουρασμένους. Αγχωμένους. Γνήσια καλούς και γνήσια κακούς. Θα δεις ακριβά τζιπ παρκαρισμένα στα πεζοδρόμια, θα δεις σίγουρα έναν καυγά, θα δεις μαγαζιά που έχουν κλείσει, πρεζάκια που κατουράνε στο δρόμο, τρέντι τύπους που παρτάρουν διαρκώς, θα δεις ανθρώπους δυνατούς και αδύναμους, λίγους νέους και πολλούς γέρους, η κοινωνία των γερόντων, και ανθρώπους μοναχικούς. Οι ιστορίες περνούν έξω από τα παράθυρά μας. Αν τα ανοίξεις, θα δεις καλύτερα, κι αν αφουγκραστείς θα τις ακούσεις. Θα νιώσεις ότι δεν είσαι μόνος.
Το Τζόνι και Λούλου κυκλοφορεί τη Δευτέρα από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.