Έντονες διεργασίες στις τάξεις του ΚΚΕ αναμένεται να προκαλέσει η εκλογική αποτυχία, σύμφωνα δε με τις υπάρχουσες ενδείξεις δεν αποκλείεται να τεθεί ακόμη και ζήτημα ηγεσίας – όχι μόνο πολιτικής γραμμής.
Το 4,50% που συγκεντρώνει το ΚΚΕ στις εκλογές αυτές, είναι το ιστορικό εκλογικό ναδίρ του κόμματος. Μέχρι τώρα το χαμηλότερο εκλογικό ποσοστό του ΚΚΕ ήταν το 4,54%, στην αναμέτρηση του 1993.
Τότε βεβαίως συνέτρεχαν αρκετοί, ειδικοί λόγοι. Η Αριστερά είχε «πληρώσει» στο σύνολό της το αντίτιμο της συμμετοχής της στις κυβερνήσεις Τζαννετάκη και Ζολώτα. Το 1993, άλλωστε είχε μείνει εκτός Βουλής ο Συνασπισμός που τελούσε υπό την προεδρία της Μαρίας Δαμανάκη.
Η Αριστερά τότε είχε καταβάλλει το εκλογικό αντίτιμο και του δυσμενούς – για ' αυτήν- διεθνούς κλίματος, καθώς ήταν πολύ νωπή η κατάρρευση του λεγόμενου «υπαρκτού σοσιαλισμού». Επιπροσθέτως, το ΚΚΕ είχε υποστεί δυο διασπάσεις στη διετία 1989- 1991.
Αυτή τη φορά, η μεγάλη πτώση του ΚΚΕ συντελείται υπό συνθήκες κατακόρυφης ανόδου της Αριστεράς – άλλων, όμως «εκφάσεών» της. Στις εκλογές του Μαϊου το σοκ για το ΚΚΕ ήταν ότι άλλαξε άρδην ο συσχετισμός δυνάμεων ανάμεσα στο ίδιο και τον ΣΥΡΙΖΑ.
Δεν ήταν, βεβαίως, μικρό σοκ, καθ' όσον το ΚΚΕ έχασε – τον Μάϊο- την πρωτοκαθεδρία στην Αριστερά, για πρώτη φορά από τις εκλογές του 1977. Τότε ήταν που είχε αναμετρηθεί για πρώτη φορά «απ' ευθείας» με τις δυνάμεις του ΚΚΕ εσωτερικού (το οποίο είχε συγκροτήσει τη λεγόμενη «Συμμαχία»). Η αλήθεια πάντως είναι ότι από το 1974 διαφάνηκε η πρωτοκαθεδρία του ΚΚΕ στο «ενδο-αριστερό» φάσμα, εάν ληφθούν υπόψη οι σταυροί τους οποίους είχαν συγκεντρώσει οι υποψήφιοι των επιμέρους κομμάτων που συγκρότησαν την Ενωμένη Αριστερά. Δηλαδή του ΚΚΕ, του ΚΚΕ εσωτερικού και της ΕΔΑ.
Το δεύτερο σοκ ήταν πολύ ισχυρότερο
Αυτά, τον Μάιο. Το δεύτερο εκλογικό σοκ για τον Περισσό είναι κατά πολύ ισχυρότερο: Όχι μόνο διευρύνθηκε σε ... δυσθεώρητο βαθμό η «απόσταση» του ΣΥΡΙΖΑ από το ΚΚΕ, αλλά το κόμμα έχασε τέσσερις ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με τις εκλογές του Μαϊου. Το ΚΚΕ αποδείχθηκε, έτσι, εξαιρετικά ευάλωτο στις πιέσεις που άσκησε στην εκλογική- κοινωνική του βάση το ρεύμα του ΣΥΡΙΖΑ.
Παρά τη φαινομενική μονολιθικότητα που επικρατούσε στις τάξεις των στελεχών του ΚΚΕ, πριν από τις εκλογές του Μαϊου είχε αναπτυχθεί έντονος σκεπτικισμός για τη «γραμμή» του Περισσού. Αρκετά στελέχη πρέσβευαν την άποψη ότι το κόμμα επεδείκνυε νοοτροπία ενός «ιδιότυπου πολιτικού αναχωρητισμού», διευκολύνοντας έτσι την προσπάθεια του ΣΥΡΙΖΑ να εκφράσει τη θέληση των αριστερών για ενότητα και συνεργασία.
Η αλήθεια είναι ότι εσωκομματική δυσφορία εκδηλωνόταν, σε κάποιο βαθμό, πριν εισέλθει το κόμμα στην τελική ευθεία προς τις εκλογές του Μαϊου. «Αιχμή» ήταν η πρακτική του «απομονωτισμού» την οποία, κατά την άποψη αρκετών στελεχών, τηρούσαν «οι δυνάμεις του κόμματος και του ΠΑΜΕ στο μαζικό κίνημα».
Έπειτα από τις εκλογές του Μαϊου, όπως ήταν φυσικό, η κριτική εντάθηκε και επεκτάθηκε. Μεταξύ άλλων οι «σκεπτικιστές» διαπίστωσαν ότι «το κόμμα περιθωριοποιείται, σε μία περίοδο κατά την οποία πολύς κόσμος αντιλαμβάνεται ότι δικαιώθηκαν οι θέσεις του για την Ευρωπαϊκή Ένωση και την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση».
Οι ανάγκες της δεύτερης εκλογικής μάχης, αυτής της 17ης Ιουνίου, ανέστειλαν προσωρινά τις τάσεις αμφισβήτησης της κομματικής γραμμής. Το δεύτερο εκλογικό σοκ, όμως, αυτό που δεν επιδείνωσε απλώς τους «ενδο- αριστερούς» συσχετισμούς, αλλά «έριξε» στο ιστορικό ναδίρ το ποσοστό του ΚΚΕ, είναι μάλλον αδύνατον να μην προκαλέσει σοβαρούς τριγμούς.
Παπαρήγα: «Ξέραμε ότι θα περνούσαμε από Συμπληγάδες»
Αρνητικό, για τέσσερις λόγους, χαρακτήρισε η Αλέκα Παπαρήγα το εκλογικό αποτέλεσμα, στις δηλώσεις που έκανε τη νύχτα της Κυριακής. Οι λόγοι αυτοί, σύμφωνα με τη γραμματέα του ΚΚΕ, είναι οι εξής:
Πρώτος: Η αύξηση των δυνάμεων της Νέας Δημοκρατίας. «Τα χειρότερα είναι μπροστά μας, δεν πέρασαν όπως είπε ο κ. Σαμαράς», τόνισε η κ. Παπαρήγα.
Δεύτερος: Η μεγάλη άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ, που σημειώθηκε ενώ το πολιτικό σχήμα του Αλέξη Τσίπρα «είχε νερώσει πολύ το κρασί του», δίνοντας «διαβεβαιώσεις στο σύστημα».
Τρίτος: Οι μεγάλες απώλειες του ΚΚΕ, οι οποίες θα έχουν συνέπειες «στην ετοιμότητα» που θα πρέπει να δείξει ο λαϊκός παράγοντας «στα νέα βάσανα που έρχονται».
Τέταρτος: Η παραμονή των δυνάμεων της Χρυσής Αυγής σε υψηλά επίπεδα, μολονότι φάνηκε «ο ανοιχτά φασιστικός χαρακτήρας της».
Για το ΚΚΕ η κυρία Παπαρήγα είπε, ακόμη, ότι το κόμμα ήξερε πως είχε να αντιμετωπίσει πιεστικότερες Συμπληγάδες από εκείνες του Μαϊου. Εξέφρασε, τέλος, την ελπίδα πως θα «αποδειχθεί προσωρινή αυτή η μείωση του ριζοσπαστισμού», η οποία, κατά την άποψή της, εκφράστηκε από το εκλογικό σώμα.