Ποιοι και πώς ενδέχεται να σχηματίσουν κυβέρνηση, έπειτα από τις εκλογές της 17ης Ιουνίου; Τα λογικά σενάρια συνθέτουν, εκ των προτέρων, έναν γρίφο που θα είναι δυσεπίλυτος, είτε αναδειχθεί πρώτο κόμμα η Νέα Δημοκρατία είτε ο ΣΥΡΙΖΑ.
Τα δυο αυτά «είτε» εισάγουν ισάριθμα βασικά σενάρια, σε έκαστο εκ των οποίων αντιστοιχούν ορισμένα ειδικότερα.
Τι μπορεί να γίνει, εάν η ψήφος των πολιτών αναδείξει τη ΝΔ σε πρώτο κόμμα;
ΠΡΩΤΟ σενάριο: Η ΝΔ απευθύνεται προς το ΠΑΣΟΚ και επιδιώκει να σχηματίσει μαζί του κυβέρνηση, βάση της οποίας θα είναι η σύγκλιση των δυο κομμάτων στη γραμμή «επαναπραγμαδιατευόμαστε το Μνημόνιο, δίχως να ρισκάρουμε τη θέση της χώρας στην Ευρωζώνη».
Πού «σκοντάφτει» η υλοποίηση αυτού του σεναρίου; Στη διακηρυγμένη θέση του Ευάγγελου Βενιζέλου ότι το ΠΑΣΟΚ δεν πρόκειται να συμμετάσχει σε κυβερνητικό σχήμα, από το οποίο θα απουσιάζει ο ΣΥΡΙΖΑ. Η Ιπποκράτους δεν θέλει να αφήσει στον Αλέξη Τσίπρα το ρόλο του εκφραστή της κοινωνικής δυσαρέσκειας. Το κατά πόσο θα επιμείνει ή όχι το ΠΑΣΟΚ σε αυτό το ιδιότυπο «βέτο», θα κρίνει πολλά.
ΔΕΥΤΕΡΟ σενάριο: Η ΝΔ απευθύνεται σε ευρύτερο φάσμα πολιτικών δυνάμεων, για να εξασφαλίσει την ευρύτερη δυνατή αντιπροσωπευτικότητα στο κυβερνητικό σχήμα, ή τουλάχιστον για να αποδείξει ότι αυτό επιδιώκει.
Και πάλι καταλυτική παράμετρος θα είναι το κατά πόσο το ΠΑΣΟΚ θα εμμείνει στο «προαπαιτούμενο» της συμμετοχής του ΣΥΡΙΖΑ. Πρακτικά, οι πιθανότητες να αποδεχθούν το σχηματισμό κυβέρνησης με τη Νέα Δημοκρατία, από κοινού, η κεντροαριστερή ΔΗΜΑΡ και οι κεντροδεξιοί αλλά σφόδρα «αντι- μνημονιακοί» Ανεξάρτητοι Έλληνες μάλλον είναι ...θεωρητικές. Το σενάριο αυτό φαντάζει απίθανο.
Αβέβαιο είναι, επίσης, το κατά πόσο τα «κουκιά», δηλαδή οι έδρες, θα έφθαναν για να σχηματίσει κυβέρνηση η ΝΔ με το ένα μόνο εκ των δυο αυτών κομμάτων – τη ΔΗΜΑΡ και τους Ανεξάρτητους Έλληνες.
Στην περίπτωση κατά την οποία η Συγγρού θα έδινε ισχυρές διαβεβαιώσεις προς τον Παναγιώτη Καμμένο, για την πρόθεσή της να διαπραγματευτεί σκληρά το Μνημόνιο, θα έπρεπε να ξεπεράσει έναν ακόμη σκόπελο: Ακόμη κι αν το αποδέχονταν, οι Ανεξάρτητοι Έλληνες θα έθεταν ως όρο την επιλογή άλλου προσώπου, όχι του «συνυπεύθυνου για το δεύτερο Μνημόνιο» Αντώνη Σαμαρά, για το πρωθυπουργικό αξίωμα.
Τι μπορεί να γίνει, εάν η ψήφος των πολιτών αναδείξει τον ΣΥΡΙΖΑ πρώτο κόμμα;
ΠΡΩΤΟ σενάριο: Ο ΣΥΡΙΖΑ, όπως είναι λογικό, απευθύνεται στη ΔΗΜΑΡ και το ΚΚΕ και προτείνει σχηματισμό αριστερής κυβέρνησης. Δεδομένη είναι η άρνηση του ΚΚΕ.
Εάν η κατανομή των εδρών ανά κόμμα καθιστά ανέφικτο το σχηματισμό κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΔΗΜΑΡ, αποφεύγει τα ... βασανιστικά διλήμματα το κόμμα του Φώτη Κουβέλη. Εάν όμως οι έδρες που θα έχουν συγκεντρώσει αθροιστικά τα δυο κόμματα θα επιτρέπουν τη συγκρότηση κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΔΗΜΑΡ, τότε ανακύπτουν πολλά ερωτήματα αμιγώς πολιτικής υφής.
Οι ηγεσίες των δυο κομμάτων θα πρέπει να ξεπεράσουν την ... αμοιβαία δυσπιστία, η οποία εμφανώς ενισχύθηκε στη διάρκεια και των δυο προεκλογικών περιόδων.
Πέραν αυτού, τίθεται και ένα ζήτημα εξεύρεσης «χρυσών τομών», στο πρόγραμμα που θα παρουσίαζε μια κυβέρνηση ΔΗΜΑΡ – ΣΥΡΙΖΑ. Όσο κι αν αμφότερα τα κόμματα ανήκουν στην Αριστερά, η ΔΗΜΑΡ έχει επικρίνει το οικονομικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ ως «μαξιμαλιστικό» και εν πολλοίς «κρατικίστικο» και «ανεφάρμοστο».
Ακόμη και η θέση της Κουμουνδούρου υπέρ της διατήρησης του ευρώ, αλλά με την ταυτόχρονη διακήρυξη πως «το νόμισμα δεν είναι φετίχ» (πρακτικά, «ναι στο ευρώ, αλλά όχι με κάθε θυσία»), εμπράκτως απέχει αρκετά από την αξίωση της ΔΗΜΑΡ να γίνουν οι όποιες διαπραγματεύσεις με τρόπο που θα διασφαλίζει την παραμονή στην Ευρωζώνη. Σε προεκλογικές περιόδους η διαφορά ίσως φαντάζει μικρή ή ακαδημαϊκή, όταν όμως τεθούν επί τάπητος τα ζητήματα της διαπραγμάτευσης, τότε ένας εκ των δυο θα πρέπει να ρίξει πολύ νερό στο κρασί του...
ΔΕΥΤΕΡΟ σενάριο: Ο ΣΥΡΙΖΑ απευθύνεται και στο ΠΑΣΟΚ- κάτι που τώρα αποκλείουν τα στελέχη του.
Αυτό το σενάριο, του οποίου η υλοποίηση ασφαλώς προϋποθέτει την λύση πολλών πολιτικών ... γόρδιων δεσμών, θα κάλυπτε την αξίωση του κ. Βενιζέλου να μην προκύψει κυβέρνηση ισχνής μειοψηφίας. Λογικά μια κυβέρνηση του πρώτου κόμματος (βασιζόμαστε πάντα στην υπόθεση εργασίας ότι ο ΣΥΡΙΖΑ «κόψει το νήμα) και του τρίτου θα αντιπροσωπεύει ένα σχήμα ... αξιοπρεπούς μειοψηφίας.
Το ερώτημα, βεβαίως, είναι κατά πόσο ο ΣΥΡΙΖΑ θα ήθελε να κυβερνήσει με το «μνημονιακό ΠΑΣΟΚ», η δε Ιπποκράτους να συμπράξει μόνο με ένα κόμμα, του οποίου το οικονομικό πρόγραμμα έχει ...περάσει «γενεές δεκατέσσερις»!
Οι θέσεις τις οποίες εκφράζουν πάντως, μέχρι στιγμής, τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ ανάγουν στη σφαίρα της μεγάλης έκπληξης το σενάριο μιας πρόσκλησης για κοινή διακυβέρνηση, από Κουμουνδούρου προς Ιπποκρτάτους.
ΤΡΙΤΟ σενάριο: Ο ΣΥΡΙΖΑ ζητά ψήφο ανοχής από τους Ανεξάρτητους Έλληνες. Σε καθαρά «αντιμνημονιακή» βάση, ο κ. Καμμένος θα μπορούσε ίσως να παράσχει την αιτούμενη ανοχή. Αβέβαιο είναι το κατά πόσο θα επαρκούν οι έδρες των δυο για να στηρίξουν κυβέρνηση.
ΤΕΤΑΡΤΟ σενάριο: Ο ΣΥΡΙΖΑ ζητά ανοχή από το ΠΑΣΟΚ και από τους Ανεξάρτητους Έλληνες.
Μολονότι είναι γνωστή η ρήση πως στην πολιτική και στον έρωτα δεν πρέπει να λες «ποτέ» και «πάντα», η εκδοχή αυτή πλησιάζει αρκετά τη σφαίρα του ... σουρεαλισμού.