Το όνομά του και μόνο έχει ταυτιστεί με την λέξη «Επανάσταση» ενώ το πρόσωπό του έχει γίνει κλασσική αφίσα. Αυτός ήταν ο Τσε Γκεβάρα, ο γιατρός από το Μπουένος Άιρες που θα άλλαζε για πάντα την Λατινική Αμερική.
Παρά το γεγονός ότι η δράση του ταυτίζεται με την Επανάσταση στην Κούβα, ο Ερνέστο Γκεβάρα ντε λα Σέρνα (Ernesto Guevara de la Serna) ή κατά κόσμον Τσε Γκεβάρα γεννήθηκε στο Ροζάριο της Αργεντινής το 1928. Το πιστοποιητικό γέννησης ανέφερε ως ημερομηνία την 14 Ιουνίου ωστόσο σύμφωνα με τον βιογράφο του, Τζον Λι Άντερσον, η πραγματική ημερομηνία γέννησής του τοποθετείται νωρίτερα, στις 14 Μαΐου.
Γόνος μεγαλοαστικής οικογένειας, ο Ερνέστο θα σπουδάσει ιατρική στο πανεπιστήμιο του Μπουένος Άιρες, χωρίς όμως να ακολουθήσει την κλινική πρακτική που απαιτούταν προκειμένου να είναι σε θέση να εξασκήσει το επάγγελμα του γιατρού.
Κατά τη διάρκεια των σπουδών του, στα τέλη του 1950, εξασφάλισε άδεια ώστε να εργαστεί ως νοσοκόμος σε εμπορικά πλοία του αργεντινού στόλου. Έτσι πραγματοποίησε αρκετά ταξίδια στη νότια και κεντρική Αμερική, στη διάρκεια των οποίων έζησε από κοντά τις κοινωνικές συνθήκες στις λατινοαμερικανικές χώρες. Επηρεασμένος από τις εμπειρίες αυτές, άρχισε να ασχολείται όλο και περισσότερο με τα πολιτικά ζητήματα και τον μαρξισμό.
Στα 1953 ο Τσε θα πάει στη Γουατεμάλα, όπου θα έρθει σε επαφή με την Περουβιανή οικονομολόγο Ίλδα Γκαδέα, η οποία εργαζόταν στην κρατική υπηρεσία του Ινστιτούτου Προώθησης της Παραγωγής. Η Γκαδέα ήταν εξόριστη εξαιτίας της συμμετοχής της στη Λαϊκή Επαναστατική Αμερικανική Συμμαχία του Περού, και διέθετε γνωριμίες με πολιτικά πρόσωπα.
Χάρη στη βοήθειά της, ο Γκεβάρα ήρθε σε επαφή με ένα ευρύ κύκλο εξόριστων και αριστερών διανοουμένων και ενεπλάκη ενεργά στην πολιτική. Στις 15 Φεβρουαρίου του 1954 ανέφερε σε επιστολή του προς τη θεία του πως είχε λάβει οριστικά θέση υπέρ της κυβέρνησης της Γουατεμάλας, επιλέγοντας το κομμουνιστικό Εργατικό Κόμμα .
Για ένα σύντομο διάστημα, ο Γκεβάρα εγκαταλείπει τη Γουατεμάλα και πηγαίνει στο Ελ Σαλβαδόρ, προκειμένου να ανανεώσει τη βίζα παραμονής του. Λίγο μετά την επιστροφή του, επιχειρήθηκε από τη CIA ένοπλη δράση, με επικεφαλής το συνταγματάρχη Κάρλος Καστίγιο Άρμας, για την ανατροπή της κυβέρνησης του Άρμπενς. Ο Γκεβάρα παίρνει μέρος στην ένοπλη πολιτοφυλακή της κομμουνιστικής νεολαίας που αντιστάθηκε, αλλά παρά τη διάθεσή του να αγωνιστεί στο μέτωπο, κατετάγη τελικά ως γιατρός.
Στις 27 Ιουνίου, ο Άρμπενς ανακοίνωνει την παραίτησή του και αναζήτά άσυλο στη μεξικανική πρεσβεία. Ο Γκεβάρα, επίσης καταζητούμενος του νέου καθεστώτος, αναζητά άσυλο στην πρεσβεία της Αργεντινής. Οι πολιτικές εξελίξεις στη Γουατεμάλα σημαδεύουν βαθιά τον Γκεβάρα και η εμπειρία που αποκόμισε στη χώρα χαρακτηρίζεται ως σημείο πολιτικής καμπής για τον ίδιο.
Toν Σεπτέμβριο του , ο Γκεβάρα φτάνει στο , όπου τον Κουβανό εξόριστο Νίκο Λόπες, γνώριμό του από την περίοδο της παραμονής του στη Γουατεμάλα. Το καλοκαίρι του , γνωρίζει τον Ραούλ Κάστρο, αδελφό του 1954Μεξικό1955Φιντέλ, τον οποίο συναντά λίγο αργότερα. Μαζί θα οργανώσουν την επανάσταση κατά του Μπατίστα.
Την ίδια περίπου περίοδο, η Γκαδέα του ανακοίνωσε πως ήταν έγκυος και ο Γκεβάρα της πρότεινε γάμο, ο οποίος τελέστηκε τελικά στις 18 Αυγούστου 1955, στο ληξιαρχείο του μεξικανικού χωριού Τεποτσοτλάν.
Πεπεισμένος πως ο Κάστρο μπορεί να αντικαταστήσει τον Μπατίστα, ο Γκεβάρα παίρνει μέρος στο κίνημα της 26ης Ιουλίου, με στόχο την ένοπλη δράση για την ανατροπή του δικτάτορα. Την ίδια περίοδο, θεωρείται πιθανό πως απέκτησε το παρωνύμιο Τσε (Che), εξαιτίας της συχνής χρήσης της λέξης che (φίλος ή και επιφώνημα: Ε εσύ!) που έκανε ο ίδιος μιλώντας, έκφραση που αν και είχε εισαχθεί στη γλώσσα των Αργεντινών, φαινόταν αστεία στους Κουβανούς.
Στις 25 Νοεμβρίου του 1956, 82 επαναστάτες, μεταξύ αυτών και ο Τσε Γκεβάρα, ταξιδεύουν με το πλοιάριο Granma, για την Κούβα, την οποία προσεγγίζουν τελικά στις 2 Δεκεμβρίου. Κατά την απόβασή τους, δέχθηκαν επίθεση από τα στρατεύματα του καθεστώτος, από την οποία επέζησαν 15-20 αντάρτες που κατάφεραν να ανασυνταχθούν και να καταφύγουν στα βουνά της Σιέρρα Μαέστρα.
Από αυτό το σημείο και μετά ο Τσε Γκεβάρα είναι πλέον περισσότερο πολεμιστής παρά γιατρός. Σύντομα θα ανέβει στην ιεραρχία του αντάρτικου σώματος, κερδίζοντας το σεβασμό των υπολοίπων. Σύντομα θα αναγορευθεί σε Κομαντάντε του Επαναστατικού Στρατού της Κούβας, και ο Κάστρο του εμπιστεύεται την ηγεσία της Δεύτερης Φάλαγγας του αντάρτικου στρατού.
Η μεγαλύτερη ίσως στρατιωτική επιτυχία του Τσε Γκεβάρα υπήρξε η κατάκτηση της Σάντα Κλάρα στις 29 Δεκεμβρίου 1958, μία καθοριστική στιγμή στην ιστορία της Κουβανικής Επανάστασης. Είχαν προηγηθεί δύο χρόνια ανταρτοπολέμου στην Σιέρρα Μαέστρα εναντίον του πολύ μεγαλύτερου στρατού του Μπατίστα, o οποίος δεχόταν και την υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών. Με την κατάκτηση της Σάντα Κλάρα, ο δρόμος για την πρωτεύουσα Αβάνα ήταν πλέον ελεύθερος και την 1η Ιανουαρίου του1959, ο δικτάτορας Μπατίστα εγκαταλείπει την Κούβα, με προορισμό την Δομινικανή Δημοκρατία.
Αμέσως μετά την εγκατάσταση της επαναστατικής κυβέρνησης ο Τσε θα αναλάβει κρίσιμα κυβερνητικά πόστα, ενώ τον Απρίλιο του 1961, κατά τη διάρκεια της αμερικανικής εισβολής του Κόλπου των Χοίρων, τείθεται επικεφαλής των κουβανικών στρατευμάτων που θα υπερασπίζονταν την επαρχία Πινάρ ντελ Ρίο, όπου σύμφωνα με ενδείξεις των μυστικών υπηρεσιών, αναμενόταν η πρώτη επίθεση. Τελικά η αποτελεσματική αντίδραση της κουβανικής αεροπορίας και η αντίσταση της πολιτοφυλακής, οδήγησαν σε φιάσκο την επιχείρηση για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Το στράτευμα του Γκεβάρα παρέμεινε σε αμυντική διάταξη και ανενεργό, καθώς η συγκέντρωση αμερικανικών ναυτικών δυνάμεων κοντά στο Πινάρ ντελ Ρίο αποτέλεσε τελικά προσπάθεια αντιπερισπασμού.
Οι διαφορές του με τον Κάστρο σε ό,τι αφορά τις σχέσεις της Κούβας με την Σοβιετική Ένωση ή την οικονομική πολιτική φαίνεται ότι οδηγούν τον Τσε να εγκαταλείψει την Κούβα και την 1η Απριλίου 1965 συντάσσει αποχεραιτιστήριο γράμμα προς τον Φιντέλ.στις , από τον υπαξιωματικό του βολιβιανού στρατού Μάριο Τεράν.Από την Κούβα, ο Τσε θα βρεθεί στο Κονγκό και απο εκεί στη Βολιβία, όπου θα προσπαθήσει να οργανώσει επαναστατικά κινήματα. Στη Βολιβία θα συλληφθεί από το στρατό και θα δολοφονηθεί 9 Οκτωβρίου1967Το πτώμα του έμεινε στον μυστικό του τάφο μέχρι που ανακαλύφθηκε στις στο Βαγιεγκράντε της . Από εκεί μεταφέρθηκε στην , όπου και τοποθετήθηκε στο μαυσωλείο του Τσε Γκεβάρα στη Σάντα Κλάρα.12 Ιουλίου1997ΒολιβίαςΚούβα