Ήταν ακριβώς αυτό που φοβόντουσαν περισσότερο. Εν μέσω ενός απροσδόκητου καύσωνα, ένα από τα δύο ελικόπτερα Black Hawk που πέρασαν στο Πακιστάν την περασμένη Κυριακή άρχισε να χάνει ύψος καθώς πλησίαζε τον προορισμό του. Όταν προσέκρουσε και στο κτίριο όπου κρυβόταν ο μπιν Λάντεν, οι Seals που διηύθυναν την επιχείρηση ήξεραν ότι δεν μπορούσαν πλέον να το χρησιμοποιήσουν. Ο μεγαλύτερός τους φόβος όμως ήταν άλλος: ότι οι Πακιστανοί γνώριζαν πλέον ότι ένα αμερικανικό ελικόπτερο είχε παραβιάσει τον εναέριο χώρο τους.
Εκτός από την απόφαση του προέδρου Ομπάμα να δώσει την εντολή για την πραγματοποίηση της επιχείρησης, έκπληξη έχει προκαλέσει και η επιλογή του να μην ειδοποιήσει το Ισλαμαμπάντ. Στοιχεία που συγκέντρωσαν οι Φαϊνάνσιαλ Τάιμς δείχνουν ότι η αποστολή αυτή μπορούσε να πάει «στραβά» οποιαδήποτε στιγμή. Όπως επίσης ότι μπορεί να προκαλέσει σοβαρή ρήξη στις σχέσεις των Ηνωμένων Πολιτειών με το Πακιστάν.
Πακιστανοί αξιωματούχοι επιβεβαιώνουν ότι δεν εντόπισαν τα ελικόπτερα όταν περνούσαν τα σύνορα. Λίγο μετά τα μεσάνυχτα, οι οθόνες των ραντάρ στο αεροδρόμιο της Πεσάβαρ τέθηκαν εκτός λειτουργίας. «Πιστεύουμε ότι εκείνη ήταν η στιγμή που πέρασαν τα ελικόπτερα», λέει ένας αξιωματούχος. Μόνο όταν προσγειώθηκε απότομα το ελικόπτερο κοντά στη στρατιωτική ακαδημία του Αμποταμπάντ ενημερώθηκε η κυβέρνηση ότι κάτι είχε συμβεί. Ακόμα και τότε όμως πίστεψε ότι είχε εμπλακεί ένα δικό της ελικόπτερο.
Η κρίση στις αμερικανοπακιστανικές σχέσεις σηματοδοτεί το τέλος μιας διετίας που είχε ξεκινήσει πολύ διαφορετικά. Επηρεασμένη από την ηγεσία του Πενταγώνου -- και ιδιαίτερα από τον ναύαρχο Μάικ Μάλεν, αρχηγό του Γενικού Επιτελείου, που διατηρούσε στενή σχέση με τον πακιστανό ομόλογό του Ασφάκ Καγιάνι -- η κυβέρνηση Ομπάμα εξαπέλυσε το 2009 μια επίθεση φιλίας προς το Ισλαμαμπάντ. Ο στόχος ήταν να πειστούν οι πακιστανικές αρχές, και ιδιαίτερα οι ισχυρές μυστικές υπηρεσίες, ότι δεν αντιμετώπιζαν πλέον απειλή από την Ινδία, αλλά από τους εξτρεμιστές της αλ-Κάιντα που φιλοξενούσαν στο έδαφός τους. Παράλληλα, αμερικανοί αξιωματούχοι αναλάμβαναν να πείσουν το Νέο Δελχί να επιδιώξει προσέγγιση με το Πακιστάν -- κι αυτό, παρόλο που μόλις ένα χρόνο νωρίτερα είχε πραγματοποιηθεί στη Βομβάη βομβιστική επίθεση από τρομοκράτες που συνδέονταν με τη Λασκάρ-ε-Τάιμπα, μια εξτρεμιστική οργάνωση με στενούς δεσμούς με τις πακιστανικές μυστικές υπηρεσίες.
Τον Μάρτιο του 2010, λίγο πριν από μια συνάντηση μεταξύ των ηγετών του Πακιστάν και των Ηνωμένων Πολιτειών στην Ουάσινγκτον, το Ισλαμαμπάντ υπέβαλε έναν κατάλογο 56 σελίδων, στον οποίο περιλαμβανόταν μια συμφωνία για πυρηνικά όπλα. Η Ουάσινγκτον θεώρησε ότι έπρεπε να ικανοποιήσει τα αιτήματα που περιλαμβάνονταν στον κατάλογο, ως αντάλλαγμα για τις προσπάθειες του Πακιστάν να εξουδετερώσει τους εξτρεμιστές.
Όμως αυτές οι προσπάθειες δεν έγιναν ποτέ. Και καθώς οι επιθέσεις εναντίον των αμερικανικών δυνάμεων στο Αφγανιστάν συνεχίστηκαν, οι Αμερικανοί άρχισαν να το ξανασκέφτονται. «Έπρεπε να αρχίσουμε να ασκούμε πίεση, δείχνοντας ότι είχαμε και άλλες εναλλακτικές λύσεις», λέει ένας αμερικανός στρατιωτικός αξιωματούχος.
Μεταξύ αυτών που πίεσαν για αλλαγή γραμμής ήταν ο νέος διοικητής στο Αφγανιστάν Ντέιβιντ Πετρέους, ο οποίος είπε στον Μάλεν ότι ο Καγιάνι μπορεί να ήταν ένας άνθρωπος εμπιστοσύνης, αλλά ίσως δεν ήλεγχε τις μυστικές υπηρεσίες της χώρας του. «Ο Καγιάνι υποτίμησε μερικούς από τους αντιπάλους του», τονίζει ο ίδιος αξιωματούχος.
Αμερικανοί αξιωματούχοι που είναι σε θέση να γνωρίζουν βεβαιώνουν ότι ελάχιστες ήταν οι αντιρρήσεις στην απόφαση να μην ενημερωθεί το Ισλαμαμπάντ για την επικείμενη επιχείρηση. «Οι ίδιοι οι δικοί μας άνδρες δεν ήξεραν ποιος ήταν ο στόχος μέχρι την τελευταία στιγμή», προσθέτει ο αξιωματούχος.
Στην πραγματικότητα, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν μπορούσαν να είναι σίγουρες ότι κάποιος από τις πακιστανικές μυστικές υπηρεσίες δεν θα ειδοποιούσε τον μπιν Λάντεν. «Το δίλημμα για την αμερικανική κυβέρνηση ήταν το εξής: δεν ξέρουμε ποιον μπορούμε να εμπιστευθούμε», σημειώνει ένας άλλος αξιωματούχος. «Αυτό που ξέρουμε είναι ότι αν μοιραζόμασταν τις πληροφορίες που είχαμε, μπορεί να τινάζαμε στον αέρα τη μεγαλύτερη ευκαιρία που μας είχε προσφερθεί εδώ και καιρό. Αποφασίσαμε λοιπόν να μην το διακινδυνεύσουμε».
Το Πακιστάν απειλεί τώρα ότι οποιαδήποτε ενέργεια παραβιάσει και πάλι την εθνική του κυριαρχία θα οδηγήσει σε ριζική αναθεώρηση των σχέσεων των δύο χωρών. Αλλά στις Ηνωμένες Πολιτείες κανείς δεν μπορεί να δώσει μια τέτοια εγγύηση. Όπως λέει χαρακτηριστικά ένας αξιωματούχος, «τώρα που κόψαμε το κεφάλι του δράκου, θα αρχίσουμε να κυνηγάμε τα φίδια στο χορτάρι».