Πολλές δεκάδες ή και εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ που έχουν δοθεί παράνομα με τη μορφή αποζημιώσεων για συμμετοχή σε επιτροπές, υπερωριών και εκτός έδρας θα κληθούν να επιστρέψουν αναδρομικά χιλιάδες δημόσιοι υπάλληλοι και εργαζόμενοι στο δημόσιο σε ΟΤΑ, ασφαλιστικά ταμεία και νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου.
Εως τώρα, με άλλοθι την προέγκριση από το Ελεγκτικό Συνέδριο,κανείς δεν μπορούσε να τα ζητήσει πίσω ακόμη και στην περίπτωση που μετά τους σχετικούς ελέγχους διαπιστωνόταν πως είχαν καταβληθεί παρανόμως.
Ομως, από εδώ και πέρα, όπως αποκαλύπτει το protothema.gr με έγγραφο του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους ενεργοποιείται η διάταξη της παραγράφου 11 του άρθρου 45 του νόμου 4071/2012 ενός από τους τελευταίους που ψήφισε η κυβέρνηση Παπαδήμου που κλείνει... πόρτες και παράθυρα για την παράνομη είσπραξη παρόμοιων αμοιβών.
Εως τώρα, παρά το γεγονός ότι οι έλεγχοι διαπίστωναν συνεχείς παραβάσεις το Ελεγκτικό Συνέδριο εμπόδιζε το Κράτος να ανακτήσει χρήματα που του ανήκουν, με βάση νομολογία που θεωρούσε πως όταν ο Πάρεδρος ή Επίτροπος του Ελεγκτικού Συνεδρίου έχει προεγκρίνει τις συγκεκριμένες δαπάνες, αυτές έχουν a priori το τεκμήριο της νομιμότητας και δεν μπορούν να υποστούν κατασταλτικό έλεγχο.
Τουλάχιστον 1.000 υποθέσεις στη Δικαιοσύνη
Εως τώρα, σε τουλάχιστον 1.000 υποθέσεις παράνομων πληρωμών τις οποίες είχε στείλει στη Δικαιοσύνη ο γενικός επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης Λέανδρος Ρακιντζής το Ελληνικό Δημόσιο δεν μπορούσε να πάρει πίσω τα χρήματα που είχαν αχρεωστήτως καταβληθεί -έστω και αν αποδεδειγμένα δεν έπρεπε να τα έχει πληρώσει ποτέ- γιατί το Ελεγκτικό Συνέδριο θεωρούσε εξ ορισμού νόμιμη τη δαπάνη που είχε προεγκρίνει.
Πλέον,με βάση το νέο νόμο ο οποίος ενεργοποιήθηκε ήδη, επιτρέπεται η αναθεώρηση των χρηματικών ενταλμάτων πληρωμής δαπανών, έστω και αν έχουν εγκριθεί από Πάρεδρο ή Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου κατά τη φάση του «προληπτικού ελέγχου» που διενεργεί το Ελεγκτικό Συνέδριο.
Γίνεται δηλαδή δεκτό ότι η κατ΄ αρχήν έγκριση νομιμότητος της δαπάνης που γίνεται από το Ελεγκτικό Συνέδριο μπορεί να ανατραπεί ύστερα από αίτηση του υπουργού Οικονομικών, εάν επικαλεστεί π.χ. «πλάνη περί το νόμο» ή μετά από εντοπισμό νέων στοιχείων κατά τη διενέργεια διοικητικών ελέγχων, που στοιχειοθετούν αντικειμενικά την απόρριψη της θεωρημένης δαπάνης.
Κάθε χρόνο το Ελεγκτικό Συνέδριο προεγκρίνει εντάλματα πληρωμής του δημοσίου ύψους 140 δισ. ευρώ (διάφορες πληρωμές για μισθούς, συμβάσεις κλπ). Πρόκειται για συναλλαγές και πληρωμές υπουργείων, ΟΤΑ, ασφαλιστικών ταμείων, ΝΠΙΔ κ.λπ.
Μετά από προληπτικό έλεγχο συνήθως απορρίπτει ετησίως -για τυπικούς και ουσιαστικούς λόγους- δαπάνες περίπου 1 δισ. ευρώ και επιστρέφει αθεώρητα τα εντάλματα. Ολα τα υπόλοιπα προεγκρίνονται. Μετά την αρχική έγκριση, μόνο ένα μικρό μέρος από τον πακτωλό των 140 δισ. υπόκειται πλέον σε δειγματοληπτικό κατασταλτικό έλεγχο.
Οπως επισημαίνουν το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους αλλά και ο Γενικός Επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης ο οποίος κίνησε την υπόθεση με επιστολές του προς την ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών η πρακτική αυτή είχε ως αποτέλεσμα να αποβαίνουν ανώφελοι οι έλεγχοι που ασκούνταν, εφόσον τελικά στερούνταν της δυνατότητας διενέργειας καταλογισμού χρημάτων.
Οι υπάλληλοι απλώς αρνούνταν να επιστρέψουν τα χρήματα, υποστηρίζοντας πως οι αμοιβές τους ήταν τυπικά νόμιμες, εφόσον εξοφλήθηκαν με χρηματικό ένταλμα που θεωρήθηκε από τον αρμόδιο επίτροπο ή πάρεδρο του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
Απίστευτες υποθέσεις εκατομμυρίων ευρώ
Οι περιπτώσεις που έχει διαπιστωθεί ότι έχει δοθεί παρανόμως δημόσιο χρήμα είναι εκατοντάδες.
Οι χαρακτηριστικότερες, που οδήγησαν και στην αλλαγή της νομοθεσίας, είναι οι εξής:
- Στον Οργανισμό Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης του υπουργείου Παιδείας μοιράστηκαν τουλάχιστον 3 εκατομμύρια ευρώ ως αποζημιώσεις σε υπαλλήλους.
- Στην Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας μια ντουζίνα υπάλληλοι αποσπασμένοι στο εξωτερικό (σε Καναδά και Βρυξέλλες), εισέπρατταν το αυξημένο ποσό της αποζημίωσης EUROCONTROL (ανέρχεται και στα 1.500 ευρώ μηνιαίως) ενώ παράλληλα ορισμένοι υπέγραφαν «παρών» στις μονάδες τους στην Ελλάδα για να εισπράττουν το επίδομα, ενώ πολλοί υπάλληλοι πληρώνονταν για «μαϊμού» υπερωρίες.
- Στο ΝΑΤ ο πρόεδρος, ο αντιπρόεδρος και η γενική διευθύντρια είχαν εισπράξει «πάγια γραφικά έξοδα» χιλιάδων ευρώ, χωρίς να τα δικαιούνται.
- Στο υπουργείο Υγείας μοιράστηκαν δεκάδες χιλιάδες ευρώ σε πλασματικές υπερωρίες και επιτροπές «μαϊμού».
Τα έπαιρναν και οι ελεγκτές
Αυτό το οποίο έχει εξαιρετική σημασία για να γίνει κατανοητό το πως είχε στηθεί η «μηχανή» είναι το ότι αφού συχνά διαπιστωνόταν πως ακόμα και στελέχη του Ελεγκτικού Συνεδρίου ή δημοσιονομικοί ελεγκτές λάμβαναν και αυτοί παρατύπως αμοιβή υπερωριακής απασχόλησης ή τα ειδικά επιδόματα του υπουργείου στο οποίο τοποθετούνταν ελεγκτές (πέραν των ΔΙΒΕΕΤ που έπαιρναν ούτως ή άλλως από το υπουργείο Οικονομικών και ήταν άλλος ένα μισθός).
Για παράδειγμα, στο υπουργείο Υποδομών και στην περίπτωση της ΥΠΑ, έξι υπάλληλοι της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και δώδεκα της Υπηρεσίας Δημοσιονομικού Ελέγχου στο υπουργείο έπαιρναν παρατύπως υπερωρίες και επιδόματα όπως οι κανονικοί υπάλληλοι της ΥΠΑ. Το ίδιο και στο Υπουργείο Υγείας.