Μια εγκαταλειμμένη «γωνιά» της Θεσσαλονίκης, ένας από τους λιγοστούς πια ανοιχτούς χώρους της πόλης, η πλατεία των Δώδεκα Αποστόλων στα δυτικά, πρόκειται να αλλάξει όψη.
Ο δήμος Θεσσαλονίκης προχωρά στην ανάθεση ειδικής αρχιτεκτονικής μελέτης για την ανάπλαση του περιβάλλοντος χώρου του μνημειακού αυτού συνόλου των 12 Αποστόλων.
«Η περιοχή που ορίζεται από τις οδούς Αγίου Δημητρίου, Κάλβου, Καρατζά και τα τείχη της πόλης βρίσκεται...
στο δυτικό άκρο του ιστορικού κέντρου της πόλης, σε επαφή με την πλατεία Βαρδαρίου και αποτελεί μια από τις πιο ενδιαφέρουσες περιοχές του κέντρου της Θεσσαλονίκης, καθώς εδώ συγκεντρώνονται πολλά μνημεία», τονίζεται σε εισήγηση του τμήματος Αρχιτεκτονικών Μελετών της αντιδημαρχίας Αστικού Σχεδιασμού.
Τα μνημεία
Εκτός από την εκκλησία των Αγίων Αποστόλων, στα μνημεία αυτά συμπεριλαμβάνονται η βυζαντινή κινστέρνα, το Πρόπυλο, καθώς και το οθωμανικό λουτρό Πασά Χαμάμ (ή λουτρά Φοίνιξ). Επίσης, κατά μήκος του τείχους, αναπτύσσεται μια ζώνη από αρχαιολογικά ευρήματα, τα οποία όμως εξαιρέθηκαν από την περιοχή παρέμβασης του δήμου, καθώς πρόκειται για αμιγώς αρχαιολογικό χώρο και συνεπώς οτιδήποτε γίνει εκεί, θα πρέπει να υλοποιηθεί από την αρμόδια 9η εφορεία βυζαντινών αρχαιοτήτων.
Η προμελέτη (Χρ. Κουλουκούρης – Α. Τσερανίδης ΕΕ) προτείνει την ενοποίηση στο προαύλιο του ναού με τον αρχαιολογικό χώρο, την αναβάθμιση των κτιρίων με συνολική χρωματική αντιμετώπιση των όψεών τους και τη δημιουργία «κατακόρυφων κήπων» (πράσινων τοίχων). Στην είσοδο από την πλευρά της Αγίου Δημητρίου, προτείνεται η διαμόρφωση του χώρου, η δημιουργία χώρου αναψυχής με καθιστικά και εξώστη παρατήρησης της πλατείας, καθώς και η δημιουργία χώρου - «πνεύμονα» και περιπάτου ανάμεσα στα πυκνοδομημένα κτίρια επί της οδού Παπαρρηγοπούλου με φόντο το αρχαίο τείχος.
Υποβάθμιση
Αν και η περιοχή έχει ιδιαίτερο χαρακτήρα, συγκεντρώνει σωρεία προβλημάτων που την καθιστούν ένα υποβαθμισμένο τμήμα της πόλης, που χρήζει άμεσης ανάδειξης και ένταξής του στην πόλη. Σύμφωνα, μάλιστα, με την εισήγηση, «η ανάγκη για την εκπόνηση των μελετών παρουσιάζει χαρακτήρα επείγοντος, καθώς η περιοχή ήδη από πριν παρουσίαζε εικόνα υποβάθμισης, η οποία με τη σημερινή οικονομική και κοινωνική συγκυρία έχει ενταθεί εμφανίζοντας και φαινόμενα εγκληματικότητας.
Ο δήμος Θεσσαλονίκης είχε προχωρήσει από το 2008 σε διαγωνισμό για την προμελέτη του έργου, η σύμβαση για την οποία υπογράφηκε τελικά το 2010. Η προμελέτη διαβιβάστηκε ακολούθως στις αρμόδιες αρχαιολογικές υπηρεσίες από τις οποίες και εγκρίθηκε μετά από σύμφωνη γνώμη του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου. Το έργο πρέπει τώρα να προχωρήσει σε επίπεδο οριστικής μελέτης, προκειμένου να καταστεί δυνατή η δημοπράτηση του έργου.