Αιτία ομηρικής διαμάχης έγινε ο σκελετός που βρέθηκε σε ομαδικό τάφο της Βενετίας από την σκοτεινή εποχή της Ιεράς Εξέτασης. Είχε προηγηθεί εξορκισμός ή υπήρξε νεκρανάσταση που λαχτάρισε τους νεκροθάφτες;
Ο σκελετός μιας γυναίκας η οποία είναι ξεκάθαρο πως έχει ένα τούβλο σφηνωμένο στο στόμα της διχάζει την επιστημονική κοινότητα. «Πρόκειται για τον πρώτο τάφο βρυκόλακα που έχει ανακαλύψει η αρχαιολογική σκαπάνη», υποστηρίζει ο πανεπιστημιακός ανθρωπολόγος της Φλωρεντίας, Ματέο Μπορίνι για τον σκελετό που βρέθηκε σε ομαδικό τάφο του 16ου αιώνα στο νησάκι Nuovo Lazzaretto της Βενετίας.
Η ερευνητική ομάδα του Μπορίνι εκτιμά ότι το πτώμα της γυναίκας ήταν τυλιγμένο σε σάβανο. «Όταν οι νεκροθάφτες πήραν το πτώμα για την ταφή προφανώς διαπίστωσαν ότι είχε μασήσει το σάβανο αν και το ποιο πιθανό είναι τα στομαχικά υγρά να είχαν κάψει το ύφασμα. Η εικόνα, ωστόσο, τρόμαξε τους νεκροθάφτες που νόμισαν ότι είχαν να κάνουν με βρυκόλακα και έχωσαν ένα τούβλο στο στόμα του για να τον αφοπλίσουν», λέει ο καθηγητής και εξηγεί ότι πολλές φορές το δέρμα του πτώματος συρρικνώνεται και τραβιέται προς τα πίσω με αποτέλεσμα τα μαλλιά και να νύχια να φαίνεται πως έχουν μεγαλώσει μετά θάνατον, προκαλώντας φόβο.
Οι θρύλοι για τους βρυκόλακες συνδέονται με την εποχή της πνευμονικής πανώλης η οποία είχε σκοτώσει 50.000 κατοίκους της Βενετίας -σχεδόν το 1/3 της πόλης- το 1576, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν πολλοί ομαδικοί τάφοι.
«Οι ιερείς μπορεί να γνώριζαν ότι η γυναίκα αυτή θεωρούταν βρυκόλακας από τους συμπολίτες της και προχώρησαν σε ένα είδος εξορκισμού βάζοντας το τούβλο στο στόμα της, για να γλιτώσουν την πόλη από περαιτέρω καταστροφή», δήλωσε ο Μπορίνι και ο συνεργάτης του Εμίλιο Νουτζλέζε στην «Journal of Forensic Sciences» το 2010 ανάγοντας τον «βρυκόλακα της Βενετίας» σε μείζον επιστημονικό θέμα με το οποίο ασχολήθηκε εκτενώς το ιταλικό εθνικό δίκτυο και το National Geographic.
Σήμερα το θέμα επανέρχεται με τις δηλώσεις της ανθρωπολόγου Σιμόνα Μινότσι της Πανεπιστημίου της Πίζας στο LiveScience: «Οι ισχυρισμοί περί βρυκολάκων είναι ανοησίες. Κατ΄ αρχήν ο ομαδικός τάφος ήταν πέτρινος και είναι πολύ πιθανό να έπεσε τυχαία ένα τούβλο στη γνάθο του σκελετού. Κατά δεύτερο ο θρύλος των «σαβανοφάγων» συναντάται στην Γερμανία και όχι στην Ιταλία. Δυστυχώς είναι κοινή πρακτική τα τελευταία χρόνια στην Ιταλία να μεγαλοποιούνται καταστάσεις για να διατηρείται το ενδιαφέρον των media. Τα κονδύλια πλέον είναι ελάχιστα και δεν γίνονται έρευνες και συγκλονιστικές αποκαλύψεις».
Ενοχλημένος ο Μπορίνι απάντησε: «Η Βενετία εκείνη την εποχή ήταν ένα σταυροδρόμι πολιτισμών και πολλές φορές ξένοι θρύλοι και μύθοι ενσωματώνονταν στην ιταλική κουλτούρα. Οφείλω να παραδεχτώ ότι η κριτική των Ιταλών συναδέλφων είναι μια πολύ δυσάρεστη κατάσταση. Προφανώς ο κύριος λόγος για τον οποίο σχολιάζουν την έρευνά μου είναι η μεγάλη απήχηση των media. Εγώ ποτέ δεν επιδίωξα την προβολή».