Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία της Eurostat, το κάπνισμα προκαλεί 1 στους 10 θανάτους παγκοσμίως, δηλαδή πάνω από 5.000.000 θανάτους κάθε χρόνο, περισσότερους από ότι η φυματίωση, το AIDS και η ελονοσία μαζί. Και οι Ελληνες κατέχουν θλιβερή πρωτιά στο κάπνισμα.
Στις 31 Μαΐου κάθε χρόνο ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) γιορτάζει την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος δίνοντας έμφαση στους κινδύνους για την υγεία που συνδέονται με το κάπνισμα και υποστηρίζοντας αποτελεσματικές πολιτικές για τον περιορισμό του.
Το θέμα της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας επικεντρώνεται στην ανάγκη της αποκάλυψης και αντιμετώπισης των μεθόδων με τις οποίες προσπαθεί η βιομηχανία καπνού να παρεμβαίνει και να υπονομεύει την εφαρμογή μέτρων ελέγχου του καπνίσματος, όπως προβλέπονται στη Σύμβαση –Πλαίσιο του ΠΟΥ, που ισχύει από το 2005.
Τα στοιχεία του Ελληνικού Ιδρύματος Καρδιολογίας, της Αντικαπνιστικής και Αντικαρκινικής Εταιρίας φαντάζουν αποκαρδιωτικά. Συγκεκριμένα:
- Η Ελλάδα είναι μία από τις πρώτες χώρες στην Ευρώπη σε κατανάλωση τσιγάρων, με τους άνδρες να προηγούνται με 47,4% έναντι 39,6% των γυναικών.
- Το 33% των εφήβων, ηλικίας 12 έως 18 ετών, έχουν δοκιμάσει τσιγάρο και το 10% δηλώνουν καπνιστές.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρεία:
- Οι καπνιστές στη χώρα μας αυξήθηκαν κατά 10% από το 1996. Το ίδιο, όμως, συνέβη και με τους θανάτους με καρκίνο του πνεύμονα, που ξεπερνούν πλέον τους 6.000 ετησίως.
- Ακόμη και από την ηλικία των 10 ετών, οι Έλληνες δοκιμάζουν το τσιγάρο.
- Μέχρι τα 14, σχεδόν οι μισοί έφηβοι έχουν δοκιμάσει τσιγάρο, ενώ στα 18 ο ένας στους δύο μαθητές έχει γίνει συστηματικός καπνιστής.
- Μόλις το 3% των μαθητών του γυμνασίου και το 11% των μαθητών του λυκείου καταφέρνουν να σταματήσουν το κάπνισμα μετά από συστηματική χρήση.
- Αυξάνονται όλο και περισσότερο οι νέες γυναίκες καπνίστριες, αλλά και όσες δεν συμμορφώνονται σε ευαίσθητες περιόδους, όπως αυτές της εγκυμοσύνης και του θηλασμού. Δεν είναι τυχαίο, εξηγούν οι επιστήμονες, ότι η πιθανότητα για έμφραγμα του μυοκαρδίου αυξήθηκε κατά 50% τα τελευταία χρόνια στις γυναίκες σε σχέση με τους άνδρες.
Έρευνα της ΕΕ για τη στάση των Ευρωπαίων απέναντι στο κάπνισμα έχει καταδείξει την δυσκολία της διακοπής του τσιγάρου, αφού τα στοιχεία της αποκαλύπτουν πως το 61% των σημερινών καπνιστών έχουν ήδη προσπαθήσει να κόψουν το κάπνισμα, αλλά χωρίς επιτυχία. Πολλοί από από αυτούς έχουν στραφεί στο ηλεκτρονικό τσιγάρο, το οποίο όμως ο ΕΟΦ προειδοποιεί πως δεν είναι τόσο αθώο όσο φαίνεται.
Η διακοπή του καπνίσματος έχει πολλά και άμεσα οφέλη για την υγεία, μα και για «την τσέπη μας»! Όταν κάποιος κόψει το κάπνισμα, τα οφέλη ξεκινούν μέσα σε λίγα κιόλας λεπτά από το τελευταίο τσιγάρο:
- Στα πρώτα 20 λεπτά, η αρτηριακή πίεση και οι παλμοί μειώνονται και η θερμοκρασία των χεριών και των ποδιών αυξάνεται
- Στις 8 ώρες, το μονοξείδιο του άνθρακα στο αίμα πέφτει στα φυσιολογικά επίπεδα και το οξυγόνο στο αίμα αυξάνεται στα φυσιολογικά επίπεδα
- Στις 24 ώρες, η πιθανότητα καρδιακού επεισοδίου μειώνεται
- Στις 48 ώρες, οι νευρικές απολήξεις αρχίζουν να αυξάνονται ξανά και η ικανότητα οσμής και γεύσης βελτιώνεται
- Μετά από τρεις μήνες: Η κυκλοφορία του αίματος βελτιώνεται, το βάδισμα γίνεται ευκολότερο και η πνευμονική λειτουργία αυξάνεται.
- Μετά από εννέα μήνες: Ο βήχας, η ρινική συμφόρηση, η κόπωση και η δύσπνοια μειώνονται σημαντικά.
- Μετά από 1 έτος: Ο κίνδυνος για στεφανιαία νόσο έχει μειωθεί στο ήμισυ του κινδύνου που έχει ένας καπνιστής.
- Μετά από 5 έτη: ο κίνδυνος εγκεφαλικού επεισοδίου έχει μειωθεί στο επίπεδο των ατόμων που δεν κάπνισαν ποτέ.
- Μετά από 10 έτη: ο κίνδυνος καρκίνου του πνεύμονα μειώνεται στο ήμισυ του κινδύνου των καπνιστών που συνεχίζουν το κάπνισμα - ο κίνδυνος για καρκίνο του στόματος, του λαιμού, του οισοφάγου, της ουροδόχου κύστης, του νεφρού και του παγκρέατος μειώνεται επίσης.
- Μετά από 15 έτη: ο κίνδυνος στεφανιαίας νόσου είναι τώρα παρόμοιος με τον κίνδυνο των ατόμων που δεν κάπνισαν ποτέ και ο κίνδυνος θανάτου έχει επιστρέψει σχεδόν στο επίπεδο των ατόμων που δεν κάπνισαν ποτέ.