Τι έκανε ο Ντανιέλ Κον Μπεντίτ, τέτοιες ημέρες, τον «πυρακτωμένο» Μάιο του 1968; Παρέμενε κεντρικό πρόσωπο της φοιτητικής εξέγερσης, χωρίς όμως να βρίσκεται στη Γαλλία. Διαδραμάτιζε μάλιστα σημαντικότερο ρόλο, ακριβώς επειδή... απουσίαζε!
Ήταν Τετάρτη, 22 Μαϊου του '68, όταν ο Κον Μπεντίτ, εκ των ηγετών του κινήματος των φοιτητών, έφυγε από τη χώρα. Πήγε στη Γερμανία και την Ολλανδία, προκειμένου να μιλήσει σε σπουδαστές των δυο χωρών για τα γεγονότα στο Παρίσι. Η γαλλική κυβέρνηση άδραξε την ευκαιρία: Αξιοποιώντας τη γερμανική υπηκοότητα του «κόκκινου Ντάνι», του αφαίρεσε την άδεια παραμονής στη χώρα.
Λανθασμένη αποδείχθηκε αυτή η κίνηση της κυβέρνησης Ντε Γκολ: Προκάλεσε μεγάλη οργή και μετατράπηκε σε έναυσμα απότομης αναζωπύρωσης του φοιτητικού κινήματος, το οποίο εκείνες τις ημέρες έδειχνε να ασθμαίνει και να παραχωρεί την πρωτοβουλία στην – προσκείμενη στο γαλλικό Κομουνιστικό Κόμμα- συνδικαλιστική οργάνωση CGT.
Το ... πρόωρο «αντίο ντε Γκολ!»
Από το απόγευμα της 22 Μαϊου μέχρι τις πέντε το πρωί της επόμενης ημέρας, 5.000 φοιτητές συγκρούονταν με την αστυνομία. Τα πράγματα αγρίεψαν περισσότερο στις 24 Μαϊου. Δεκάδες χιλιάδες νέοι, οι περισσότεροι εκ των οποίων δεν ήταν φοιτητές, συγκεντρώθηκαν στο σιδηροδρομικό σταθμό Λιόν, στο Παρίσι, διαμαρτυρόμενοι για την απαγόρευση εισόδου στη Γαλλία που είχε επιβληθεί στον Κον Μπεντίτ.
Στις οκτώ το βράδυ ο πρόεδρος Ντε Γκολ εκφώνησε διάγγελμα προς τον γαλλικό λαό. Ανήγγειλε δημοψήφισμα, ζητώντας μεγαλύτερη ενίσχυση των εξουσιών του, με στόχο –όπως είπε- την «ανανέωση». «Σε περίπτωση που το αρνηθείτε, είναι αυτονόητο ότι δεν θα διατηρήσω το αξίωμα μου», κατέληξε.
Η φράση του αυτή προκάλεσε παραλήρημα χαράς στις τάξεις των νέων που είχαν συγκεντρωθεί στο σταθμό Λιόν. Χιλιάδες έβγαλαν τα μαντίλια τους και τα κουνούσαν, φωνάζοντας εν χορώ «Αντίο Ντε Γκολ! Αντίο Ντε Γκολ!».
Μια πολύ άγρια, αιματηρή νύχτα...
Η νύχτα που ακολούθησε ήταν η βιαιότερη του γαλλικού Μάη. Η κυβέρνηση ήταν αποφασισμένη να επιβληθεί πάση θυσία και είχε δώσει τις ... ανάλογες εντολές στην αστυνομία. Οι εξεγερμένοι ήταν αποφασισμένοι να αντιδράσουν.
Δυο άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Στο Καρτιέ Λατέν, έκρηξη χειροβομβίδας σκότωσε το νεαρό Φιλίπ Ματεριόν. Ο αστυνομικός Ρενέ Λακρουά σκοτώθηκε, όταν έπεσε πάνω του καμιόνι που έριξαν διαδηλωτές προς τη πλευρά «οργάνων της τάξης», για να τερματίσουν την καταδίωξη.
Τόσο έκρυθμη ήταν η κατάσταση, ώστε το Σάββατο, 25 Μαίου, ένα σύνταγμα αλεξιπτωτιστών μετακινήθηκε και πήρε εντολές «ετοιμότητας να επιτεθεί σε διαδηλωτές, εάν λάμβανε σχετική διαταγή»!
Στις επόμενες ημέρες οι εξελίξεις υπήρξαν καταιγιστικές, τόσο στο «επιχειρησιακό», όσο και στο πολιτικό επίπεδο (θα τις δούμε σε επόμενο σημείωμα).
Ο Ντε Γκολ θα εγκατέλειπε το προεδρικό αξίωμα ένα χρόνο αργότερα. Ο Κον Μπεντίτ θα καθυστερούσε αρκετά χρόνια να επιστρέψει στη Γαλλία.
Ο Ντάνι και οι 7, το «φιτίλι» της 6ης Μαϊου
Πότε έγινε κεντρικό πρόσωπο της εξέγερσης ο «κόκκινος Ντάνι»; Τη Δευτέρα, Μαϊου του 1968. Τότε, μαζί με άλλους επτά συναδέλφους του, παρουσιάστηκε στο πειθαρχικό συμβούλιο που συνεδρίαζε στη Σορβόνη. Είχε κληθεί να «δώσει εξηγήσεις» για τη φοιτητική αναταραχή που επικρατούσε από το Νοέμβριο του 1967. Συνέβαινε όμως κάτι ασυνήθιστο: Τους οκτώ «κληθέντες» συνόδευε πλήθος ... 3.000 φοιτητών.
Όταν οι οκτώ μπήκαν στην αίθουσα, τα CRS – τα γαλλικά ΜΑΤ- όρμησαν να διαλύσουν το πλήθος. Αυτό ήταν... Από την ημέρα εκείνη το Παρίσι άρχισε να βιώνει αυτό έμελλε να μείνει στην ιστορία ως «γαλλικός Μάης». Τις διαδηλώσεις, τις αστυνομικές επιθέσεις, τις συγκρούσεις, τα οδοφράγματα, τα συνθήματα.
Κάποια στιγμή μάλιστα, στο πρώτο δεκαήμερο του μήνα, οι δημοσκοπήσεις έδειξαν ότι η μεγάλη πλειονότητα των κατοίκων του Παρισιού έβλεπε με τεράστια συμπάθεια τη φοιτητική εξέγερση. Αυτό ήταν βεβαίως στοιχείο των πρώτων ημερών της αναταραχής, φόβισε όμως την κυβέρνηση.
«Οι Γάλλοι έχουν ένα Γαβριά του Ουγκό μέσα τους»
«Τα οδοφράγματα γαργαλούν τον Γαβριά που κοιμάται μέσα στον κάθε Γάλλο από τα χρόνια του Δημοτικού σχολείου και της δημοκρατικής διαπαιδαγώγησης από τα γραπτά του Βίκτωρος Ουγκό», έγραψε στη Liberation ο δημοσιογράφος Λοράν Ζοφρέν, ερμηνεύοντας την απήχηση που είχε το κίνημα των φοιτητών.
Φυσικά όλοι έχουν κι έναν προσωπικό τρόπο να βιώνουν τα σημαντικά γεγονότα, ιδίως όταν πρωταγωνιστούν σε αυτά. Σε εποχές κατά τις οποίες τα κοινωνικά κινήματα χρωματίζονταν και από το ζητούμενο -ή ήδη ...κατοχυρωμένο – της σεξουαλικής απελευθέρωσης, δεν προκαλούν εντύπωση όσα έγραψε αργότερα ο Κον Μπεντίτ στο βιβλίο του «Το Μεγάλο Παζάρι»:
«Πριν από το Μάη, στις σχέσεις μου με τις γυναίκες ή τους συντρόφους είχα τεράστιες δυσκολίες. Μετά το Μάη, πολύ λιγότερες. Αυτή είναι μια ζωντανή πείρα πολύ ενδιαφέρουσα για ένα άτομο. Επειδή είναι δοσμένο ότι η σεξουαλικότητα είναι ένα από τα άλυτα ζητήματα σε μια καπιταλιστική κοινωνία, έχω ανάγκη από αυτήν την υπεροχή».
Ακόμη: «Οι νύχτες των οδοφραγμάτων αχρήστευσαν πάρα πολλούς ψυχαναλυτές. Χιλιάδες άνθρωποι αισθάνθηκαν την επιθυμία να φιληθούν και να αγαπηθούν».
«Πράσινο», συντροφικό δηλητήριο...
Δεκαετίες αργότερα, θυμήθηκε αυτές τις αράδες του βιβλίου ένα στέλεχος των γερμανών Πράσινων, που εξοργίστηκε επειδή ο ομοϊδεάτης Κον Μπεντίτ είχε ταχθεί υπέρ των βομβαρδισμών στη Σερβία. Θυμήθηκε και ... ειρωνεύτηκε:
«Νομίζω ότι ο Ντανιέλ απολαμβάνει να αναιρεί διαρκώς τον εαυτό του, το παρελθόν του κι αμφιβάλλω αν όντως έχει συνειδητοποιήσει τι πραγματικά υπήρξε. Να, παρ' τε παράδειγμα το βιβλίο του. Ηγήθηκε μιας εξέγερσης που λίγο έλειψε να αλλάξει την Ευρώπη και η οποία άλλαξε άρδην τον τρόπο που σκέφτονται οι Ευρωπαίοι. Κι ο Ντανιέλ τι δείχνει πως νομίζει; Ότι απλώς πρόσφερε στον εαυτό του την ευκαιρία να γοητεύει γκόμενες – κάτι που νωρίτερα δεν κατάφερνε και τόσο. Μα αν η εξέγερση είναι τόσο αφροδισιακή, τότε γιατί διάλεξε να τα πηγαίνει καλά με την εξουσία;»
Πολιτικός παράγοντας δύο χωρών
Η πολιτική «σταδιοδρομία» του Κον Μπεντίτ μοιράστηκε ανάμεσα στη Γερμανία και τη Γαλλία. Το 1989 εκλέχτηκε δήμαρχος Φρανκφούρτης και το 1994 βουλευτής με τους Πράσινους της Γερμανίας. Λίγα χρόνια αργότερα ηγήθηκε των Πράσινων της Γαλλίας και το 2002 έγινε Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας των Πράσινων στην Ευρώπη.
Τον Ιούνιο του 2009, στη Γαλλία, συμμετείχε στις Ευρωεκλογές, ως επικεφαλής ου συνδυασμού «Ευρώπη-Οικολογία». Ο συνδυασμός απέσπασε το ουδόλως ευκαταφρόνητο 16,3% του εκλογικού σώματος.
Τον Μάϊο του 2012, ο «κοκκινοπράσινος» Ντάνι απέδειξε κάτι: Όσες μεταλλάξεις κι έχει υποστεί, διατηρεί την ικανότητά του να βρίσκεται σε μία χώρα και να προκαλεί ... πανδαιμόνιο σε άλλη, όπως είχε συμβεί και τον Μάϊο του '68.
Τούτη τη φορά, η επιβεβαίωση αυτής της ικανότητας δεν είχε φόντο τα οδοφράγματα. Αρκούσαν τα μικρόφωνα της συνέντευξης τύπου που έδωσε στο Στρασβούργο και η οποία τον κατέστησε πρόσωπο των ημερών ... στην Ελλάδα. Γνωστός ο λόγος: Χαρακτήρισε «τρελό και ηλίθιο» το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ.
Οι κατά καιρούς θέσεις του για την ελληνική κρίση
Πόσο συμβατή ήταν αυτή η τοποθέτηση προς τις προγενέστερες απόψεις που έχει εκφράσει ο Κον Μπεντίτ για την ελληνική κρίση; Ο προσεκτικός παρατηρητής θα παρατηρήσει ότι σε ορισμένες θέσεις ο Ντανιέλ παραμένει σταθερός.
Πχ ζητούσε και ζητά μείωση των ελληνικών στρατιωτικών δαπανών. Έχει πει μάλιστα ότι η ΕΕ θα πρέπει εν ανάγκη να εγγυηθεί -εκείνη- τα σύνορα της Ελλάδας. Έχει τονίσει, επίσης, ότι είναι εξωφρενικό και ανήθικο ορισμένες χώρες να «στραγγαλίζουν» οικονομικά την Ελλάδα και ταυτοχρόνως να φιλοδοξούν να της πουλήσουν οπλικά συστήματα.
Ευδιάκριτες όμως είναι και οι διαφορές. Τώρα ζητά «τροποποιήσεις στο Μνημόνιο, αλλά δίχως να αναιρεθούν οι απαραίτητες (σ. σ. δηλαδή οι ήδη εξαγγελθείσες) μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα». Τον Οκτώβριο του 2011, σε συνέντευξή του στη δημόσια αυστριακή Ραδιοφωνία, έλεγε πως χρειάζονταν άλλες μεταρρυθμίσεις, «αποδεκτές από την ελληνική κοινωνία», διότι αλλιώς «τίποτε δεν θα τελεσφορούσε».
Τότε που οι «τρελοί» βρίσκονταν ... στην Κομισιόν
Εντυπωσιακότερες, πάντως, είναι οι διαφορές στην επιλογή του ... βασικού αντιπάλου. Ας θυμηθούμε:
Άνοιξη 2010: «Είστε τελείως τρελοί» φώναζε ο Κον Μπεντίτ, αλλά αποδέκτες δεν είναι οι ... ΣΥΡΙΖΑίοι. Είναι οι παράγοντες της Κομισιόν και οι εκπρόσωποι κρατών – μελών της ΕΕ, στο Ευρωκοινοβούλιο.
Ήταν ... τρελοί, διότι υποχρέωναν την ελληνική κοινωνία να υποστεί παράλογες θυσίες. Αυτό έλεγε τότε ο «κοκκινοπράσινος Ντάνι» και συνέχιζε ακάθεκτος:
«Αυτό που ζητάτε από την κυβέρνηση Παπανδρέου είναι σχεδόν αδύνατο (...). Πρέπει να δημιουργήσουμε συνοχή. Αυτό δεν διατάσσεται. Θα δείτε στην Ισπανία και την Πορτογαλία,αν υπάρχουν προβλήματα (...). Κερδίσαμε χρήματα σε βάρος της Ελλάδας. Είναι απαράδεκτο. Έχω την εντύπωση ότι στις κυβερνήσεις τώρα εξετάζουν πώς θα βγάλουν χρήματα σε βάρος της Ελλάδας».
Τον Οκτώβριο του 2011 ζητούσε άρση του τραπεζικού απορρήτου στην Ευρώπη, ώστε «να εντοπιστούν 200 έως 300 δισεκατομμύρια ευρώ που υπολογίζεται ότι έχουν φυγαδευτεί από Έλληνες στο εξωτερικό».
Τόνιζε ακόμη πως καμία χώρα, ούτε η ίδια η Γερμανία, δεν θα κατόρθωνε να μειώσει το έλλειμμα από 10% σε 6% μέσα σε ένα έτος.
Οι «νεοφιλελεύθεροι Ταλιμπάν» και ... όσα «χρωστούν οι Γερμανοί»
Τον Ιανουάριο του 2012 υπογράμμιζε πως η Ελλάδα δεν χρειαζόταν «ύπατο». Επί λέξει: «Η πρόταση του Κάουντερ για την αποστολή ενός αρμοστή στην ... ελληνική επαρχία είναι φυσικά ανώμαλη. Το πραγματικό ζητούμενο είναι η μετάδοση τεχνογνωσίας, όχι επιτήρηση. Ο όποιος ... ύπατος θα αποτύχει οικτρά, ο αλληλέγγυος υποστηρικτής θα επιτύχει».
Το Φεβρουάριο του 2012 ο Κον Μπεντίτ ήχησε ως ... Μανώλης Γλέζος:
«Οι Γερμανοί πρέπει να θυμηθούν αυτά που έκλεψαν από την Ελλάδα κατά τη διάρκεια του δεύτερου παγκοσμίου πολέμου. Αν υπολογίσουμε τους τόκους, οφείλουν 81 δισεκατομμύρια ευρώ. Εάν αναγκάσετε ένα λαό να γονατίσει, ας είστε ειλικρινείς μαζί του».
Τότε ήταν επίσης που επιτέθηκε στους «νεοφιλελεύθερους Ταλιμπάν της ΕΕ, οι οποίοι επιμένουν ότι η Ελλάδα πρέπει να κόψει συντάξεις αντί για αμυντικές δαπάνες, για να καλύψει την τρύπα των 325 δισεκατομμυρίων ευρώ».
Στον απόηχο όλων αυτών, τον Μάϊο του 2012, ο «κόκκινος Ντάνι» θύμισε τον ... γαλάζιο Αντώνη. Τον Σαμαρά, βεβαίως. Πολύχρωμος ο Ντάνι- λες και κουβαλά όλα τα χρώματα της Ίριδας...