Με τη χώρα να διέρχεται την πιο δύσκολη οικονομική συγκυρία των τελευταίων δεκαετιών, δεν αποτελεί έκπληξη ότι η Ελλάδα αδυνατεί να καταβάλλει τις ετήσιες οικονομικές υποχρεώσεις της προς το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών (CERN).
Γι' αυτό τον λόγο, μετά από συνεννόηση των δύο πλευρών, προωθείται η αναδιάρθρωση (reprofiling) της υψηλής ετήσιας εισφοράς της χώρας προς τον διεθνή επιστημονικό οργανισμό.
Το θέμα συζητήθηκε στην Αθήνα στη συνάντηση μεταξύ του γενικού γραμματέα Έρευνας και Τεχνολογίας Κωνσταντίνου Κοκκινοπλίτη με τον γενικό διευθυντή του CERN, τον Γερμανό φυσικό Ρολφ-Ντίτερ Χόγιερ, ενώ είχε προηγηθεί προ καιρού η πρώτη επίσκεψη του κ. Κοκκινοπλίτη στην έδρα του Κέντρου, όπου τέθηκε και το ζήτημα της επαναδιαπραγμάτευσης των οικονομικών υποχρεώσεων της χώρας μας.
Από πλευράς των επικεφαλής του CERΝ εξαρχής υπήρξε εποικοδομητική διάθεση και αναγνώριση της ιδιαιτερότητας του ελληνικού προβλήματος, χωρίς πάντως να παραγνωρίζουν ότι και άλλες χώρες του Οργανισμού έχουν αυξημένες οικονομικές εκκρεμότητες.
Μετά και τη δεύτερη συνάντηση, όπως δήλωσε στο ΑΜΠΕ ο γενικός γραμματέας Έρευνας και Τεχνολογίας, προωθείται η χρονική μετάθεση της καταβολής του 40% έως 50% της ετήσιας συνδρομής της Ελλάδας για τα έτη 2012 και 2013 (περίπου 6 εκατ. ευρώ για κάθε έτος).
Η καταβολή θα γίνει μετά το 2014 και ανάλογα με τις οικονομικές συνθήκες που θα αντιμετωπίζει μελλοντικά η Ελλάδα. Το ζήτημα θα επανεξετασθεί τότε και δεν αποκλείεται να ζητηθεί πλέον από τη χώρα μας η διαγραφή του χρέους, κάτι όμως για το οποίο θα χρειαστεί να συμφωνήσει το συμβούλιο του CERN, στο οποίο συμμετέχουν όλες οι χώρες- μέλη.
Ο Κ. Κοκκινοπλίτης θα αποστείλει τη σχετική επίσημη επιστολή στον κ. Χόγιερ εντός της εβδομάδας με την οποία θα ζητείται, σε πρώτη φάση, η χρονική μετάθεση ενός μέρους της ετήσιας συνδρομής, κάτι για το οποίο δεν χρειάζεται συμφωνία από τις άλλες χώρες.
Μία λύση που εξετάζεται στο πλαίσιο των εναλλακτικών τρόπων χρηματοδότησης, ώστε να διασφαλισθεί η καταβολή των οφειλομένων εισφορών από το 2014 και μετά, είναι η πληρωμή τους μέσω διοχέτευσης κοινοτικών πόρων του επόμενου ΕΣΠΑ και αφού προηγουμένως συμφωνήσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Με την ευκαιρία των συζητήσεων για τις οικονομικές υποχρεώσεις της Ελλάδας και με δεδομένη την απόφασή της χώρας για παραμονή της στον διακρατικό οργανισμό, επανεξετάζεται γενικότερα η θέση της στο CERN, με αφορμή και το γεγονός ότι πιθανότατα έως το τέλος του 2012 αναμένεται να γίνουν μέλη επίσης η Τουρκία και η Κύπρος.
Μεταξύ άλλων, προωθείται η ιδέα να αποτελέσει η Ελλάδα κέντρο των δραστηριοτήτων του CERN στη Νοτιανατολική Ευρώπη (Southeastern Hub) και να λειτουργήσει ως «θερμοκοιτίδα» καινοτομικών επιχειρήσεων που ενδιαφέρονται να συνεργαστούν με τον διεθνή οργανισμό. Σε αυτό το πλαίσιο, θα γίνει και καταγραφή των ελληνικών εταιριών που έχουν σχετικό ενδιαφέρον για επαφή με το CERN.
H Ελλάδα συγκαταλέγεται ανάμεσα στα ιδρυτικά μέλη του CERN, το οποίο, με έδρα τη Γενεύη και επίκεντρο τον μεγαλύτερο επιταχυντή του κόσμου, μήκους 27 χιλιομέτρων, ο οποίος έχει κατασκευαστεί κάτω από τα γαλλο- ελβετικά σύνορα, διεξάγει πρωτοποριακή έρευνα για τα θεμελιώδη ερωτήματα της Φυσικής και για τη δομή της ύλης στο σύμπαν.
Ανέκαθεν η ελληνική επιστημονική συμμετοχή στο όλο εγχείρημα υπήρξε ισχυρή και στόχος της ελληνικής κυβέρνησης είναι να μην διαταραχθεί η διεθνής θέση της χώρας και η συμμετοχή των ελληνικών ερευνητικών ομάδων στα πειράματα του CERN που βρίσκονται σε εξέλιξη.