Μόνο εγκωμιαστικά λόγια για την Ελλάδα, τον ιστορικό και πολιτισμικό ρόλο της στην δημιουργία «αυτού που σήμερα αποκαλούμε Ευρώπη...», αλλά και του πρωταγωνιστικού ρόλου που μπορεί και πρέπει να διαδραματίσει για την διασφάλιση του ευρωπαϊκού μέλλοντος, είχε να πει ο διάσημος Γάλλος φιλόσοφος, συγγραφέας και σκηνοθέτης Μπερνάρ Ανρί Λεβί από την σκηνή του «Παλλάς» στο πολυπληθές ακροατήριό του.
Ο φιλόσοφος, ακτιβιστής και παραγωγός ταινιών Bernard-Henri Lévy βρέθηκε στην Αθήνα για να παρουσιάσει μια ανατρεπτική παράσταση, με τίτλο «Looking for Europe».
Πρόκειται για τμήμα πανευρωπαϊκής περιοδείας σε 22 πρωτεύουσες και μεγάλες πόλεις από τις 5 Μαρτίου ως τις 20 Μαΐου, με τον Μπερνάρ-Ανρί Λεβί να έχει προσαρμόσει τα κείμενα με βάση το κοινωνικό και πολιτικό περιβάλλον κάθε χώρας που επισκέπτεται, σε έναν αγωνιώδη εσωτερικό μονόλογο ενός στοχαστή που πασχίζει να μιλήσει για το παρελθόν και το παρόν της ηπείρου.
«Μεγάλος απών» από το ακροατήριο του αθηναϊκού «Παλλάς» (στο οποίο βρέθηκαν υπουργοί, πρέσβεις, πολιτικοί αρχηγοί, άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών) ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας. Χάνοντας, έτσι, μια μοναδική ευκαιρία ν’ ακούσει κάποιον του βεληνεκούς του Μπερνάρ Λεβί, να μιλάει (ιδιαίτερα στην παρούσα πολιτική εσωτερική συγκυρία...) τόσο κολακευτικά γι’ αυτόν, τον «πολιτικό ρεαλισμό» του και τον «μείζονα ρόλο» που θα πρέπει, ίσως, να παίξει στις εξελίξεις της κλυδωνιζόμενης Ευρώπης, «ακόμη και ως Πρόεδρος των Ηνωμένων Ευρωπαϊκών Πολιτειών!»...
Μη όντας παρών, όμως, ο κ. Τσίπρας είχε την τύχη να μην ακούσει και βιώσει την ευγενική και υπόκωφη, μεν, πλην αισθητή... δυσανεξία μεγάλου μέρους του ακροατηρίου στα καλά λόγια που επιδαψίλευσε ο Λεβί στο πρόσωπό του. Κάτι σαν υφέρπουσα μουρμούρα, που αν στην σκηνή δεν βρισκόταν μια προσωπικότητα σαν του Λεβί, ίσως είχε εκδηλωθεί εντονότερα... Προφανώς ο Λεβί αγνοεί τον πολιτικό διπολισμό του Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος στο εσωτερικό της χώρας συμπεριφέρεται και κινείται με τον γνωστό αυταρχικό μετα-κομμουνιστικό τρόπο, συχνά αντιθεσμικό και συχνότερα λαϊκιστικό.
Ο Λεβί, στην πραγματικότητα εκφράζει για τον κ. Τσίπρα την ίδια άποψη με τους περισσότερους σημερινούς Ευρωπαίους πολιτικούς ηγέτες: πως δηλαδή εμφανίσθηκε ως ακραίος, ακόμη και επικίνδυνος, ριζοσπάστης που όταν έφθασε στο χείλος της καταστροφής της χώρας του με τις πολιτικές του, ανέκρουσε έστω και πανικόβλητα πρύμναν (ο Γάλλος φιλόσοφος χρησιμοποιεί από σκηνής στα ελληνικά την περιβόητη...«κωλοτούμπα») και στράφηκε προς τον ρεαλισμό.
Στην οπτική του Λεβί, ο Τσίπρας είχε μία τάση προς τον λαϊκισμό την περίοδο του δημοψηφίσματος, είχε την τάση να μετακυλίει στις πλάτες του λαού τις αποφάσεις που έπρεπε να τολμήσει να λάβει ο ίδιος. Ο Τσίπρας όμως έχει κάνει πολύ δρόμο έκτοτε, όπως εμμέσως πλην σαφώς αναφέρει ο Γάλλος φιλόσοφος στο «Αναζητώντας την Ευρώπη». Στον εσωτερικό διάλογο από σκηνής με τον εαυτό του, ο Λεβί όχι μόνο δεν αποφεύγει να ασχοληθεί με το αποτέλεσμα των επερχόμενων εθνικών εκλογών , αντιθέτως τονίζει ότι δεν έχει καμία σημασία αν ο Τσίπρας χάσει τις εκλογές αφού είναι μόνο 44 ετών. Όχι μόνο δε το θεωρεί σοβαρό αλλά του «προσφέρει» ένα πλάνο καριέρας, με το δρόμο που πρέπει να ακολουθήσει να είναι αυτός του Προέδρου των Ηνωμένων Ευρωπαϊκών Πολιτειών!
Ο Γάλλος φιλόσοφος, «έστησε» μια θεατρική παράσταση, έναν ιδιότυπο μονόλογο εσωτερικού προβληματισμού για το μέλλον της Ευρώπης, και υπό τον τίτλο «Αναζητώντας την Ευρώπη» θα την παρουσιάσει σε άλλες ιστορικές ευρωπαϊκές πόλεις, εν όψει των ευρωεκλογών. Και, φυσικά, η Αθήνα ήταν μέσα σ’ αυτές, αφού ο Λεβί την θεωρεί πάντα «γη του μύθου και της σκέψης», μια γη που έχει πολλά να προσφέρει στην Ευρώπη των αριθμών και των τραπεζιτών, συμφωνώντας μάλιστα με τον Μπαρόζο στην άποψή του ότι «η Ευρώπη έχει πολιτικό χρέος έναντι της Ελλάδας...»
Ο Λεβί δεν επέλεξε τυχαία την ευρωπαϊκή αυτή περιοδεία του και μάλιστα σε θέατρα και όχι αμφιθέατρα, στοχεύοντας σε ευρύτερα κοινά. Παραμονές των ευρωεκλογών στην Ευρώπη έρχεται να χτυπήσει “καμπανάκι” για το μέλλον της Ευρωπαϊκής ιδέας καθώς όπως λέει «είναι μεσάνυχτα παρά πέντε» και ασκεί κάθε επιρροή προς κάθε κατεύθυνση υπέρ μιας «πραγματικής πνευματικής επανίδρυσης της Ευρώπης».
Στο ιδιότυπο θεατρογράφημά του (σχεδόν δύο ωρών, στην διάρκεια των οποίων ο φιλόσοφος αναδεικνύεται και σε έξοχο ερμηνευτή...) ο Λεβί για μιαν ακόμα φορά επιχειρεί σε μια κομβική στιγμή για το ευρωπαϊκό μέλλον να στείλει ένα μήνυμα αντίστασης ενάντια στις δυνάμεις του ολοκληρωτισμού και του λαϊκισμού, «ακροδεξιού και αριστερού», όπως υπογραμμίζει. Μέσα από παράθεση «ιστορικών αναμνήσεων», ο 71χρονος Λεβί υποστηρίζει ότι το μέλλον της Ευρώπης «ανήκει στην αριστερά, αλλά όχι φυσικά σε μιαν αριστερά ανόητη και ράθυμη». Πάλι με αναδρομές στην σύγχρονη ευρωπαϊκή ιστορία, θεωρεί πως κάθε αλλαγή της Αριστεράς σήμερα είναι προς το χειρότερο, καθώς όχι μόνο αγγίζει την ιδεολογία του Τζέρεμι Κόρμπιν, τον οποίο σαφώς περιγράφει ως καρικατούρα αριστερού λαϊκιστή, αλλά και επικίνδυνο για το μέλλον της αριστεράς συνολικά. Μιας «ανόητης αριστεράς, που οραματίζεται ένα είδος «αντιπαγκοσμιοποίησης» αναμεμειγμένου με αντισημιτισμό. Στην εχθρότητα και το μίσος εναντίον του φιλελευθερισμού στη θέση κάθε θετικής ιδεολογίας, αλλά και σε συνομωσιολογία, που είναι η τελευταία καταφυγή της Αριστεράς και έχει φριχτά αποτελέσματα....»
Οι «επικίνδυνες» ευρωεκλογές και οι προκλήσεις της Ευρώπης
Το πρόσωπο της Ευρώπης δεν πρόκειται να αλλάξει σε δυο μήνες, υποστηρίζει ο Λεβί. Πιστεύει ότι το ερώτημα που πρέπει να θέσουμε στους εαυτούς μας είναι αυτό που τίθεται και στην παράστασή του, ακόμα και αν πιστεύουμε ότι η Ευρώπη είναι γραφειοκρατική ή δε νοιάζεται αρκετά για τους πολύ φτωχούς. Θέλουμε να αφήσουμε την Ευρώπη στην τύχη της; λέει με ένταση. Όταν μιλά για τις προκλήσεις αλλά και την επόμενη ημέρα της Ευρώπης δε διστάζει να μιλήσει ανοιχτά και με φόβο για την πιθανή νίκη των λαϊκιστικών κινημάτων. Πρώτη πρόκληση θεωρεί την άνοδο και την πιθανή νίκη των λαϊκιστικών κινημάτων. Δεύτερη πρόκληση είναι η στάση που θα κρατήσουν όσοι βρίσκονται στον εσωτερικό κύκλο της Ευρώπης που δείχνουν κουρασμένοι ή αμύνονται . Τρίτη πρόκληση, η υπεράσπιση της Ευρώπης ως χώρου ειρήνης και ελευθερίας, κάτι που γίνεται με μεγάλη απροθυμία. Ο Λεβί φοβάται το κλίμα που θα δημιουργηθεί με την άνοδο των λαϊκιστών, κάτι που θα έχει επίπτωση όχι μόνο στην οικονομία αλλά και στην κοινωνική ζωή των κατοίκων της Ευρώπης. Αυτές οι συνθήκες θα μπορούσαν να δημιουργήσουν ένα πολύ επικίνδυνο περιεχόμενο σε όλη την ΕΕ «που θα μπορούσε να είναι η αρχή του τέλους της....».
Το πιο ενδιαφέρον είναι ο κ. Τσίπρας, μολονότι γνώριζε τους ύμνους του Μπερνάρ Ανρί Λεβί στο πρόσωπό του, από την πρόσφατη συνέντευξη του Γάλλου στοχαστή, δεν έδειξε κανένα ενδιαφέρον να τον γνωρίσει. Δεν γνώριζε την απήχησή του στο γαλλικό σύστημα εξουσίας; Την διαχρονική σχέση του με την παρισινή ολιγαρχία; Η απόφασή του να τον αγνοήσει δημιουργεί πράγματι προβληματισμό.
Το πιθανότερο είναι ότι ο Τσίπρας τον αγνόησε επειδή o Μπερνάρ Ανρί Λεβί που υπήρξε συνιδρυτής μαζί με τον Πασκάλ Μπρυκνέρ και τον Αντρέ Γκλυξμάν των «Νέων Φιλοσόφων», οι οποίοι προέρχονταν από την κομμουνιστική Αριστερά και ενσωμάτωσαν την δεκαετία του '70 μια φιλελεύθερη διάσταση στην αριστερά, έγιναν κόκκινο πανί για το ορθόδοξο κομμουνιστικό κίνημα και συκοφαντήθηκαν από τα μετα-σταλινικά μορφώματα όπως ο ΣΥΡΙΖΑ, ως δεξιοί και φιλελεύθεροι. Περίπου ως ακροδεξιοί, όπως κατηγορεί σήμερα την Δεξιά το κόμμα του κ. Τσίπρα.
