Όσοι περίμεναν ότι θα μπορέσουν να «κουρέψουν» με συνοπτικές διαδικασίες το «κόκκινο» δάνειο τους, μπαίνοντας απλώς στο νέο πλαίσιο προστασίας, μάλλον θα απογοητευτούν, καθώς οι... πινελιές των δανειστών -ως ήταν αναμενόμενο- στο παρά 1’ της ψήφισης του σχεδίου για την α’ κατοικία, μίκρυναν τα περιθώρια τέτοιων ευνοϊκών ρυθμίσεων.
Σύμφωνα με την αρχική διατύπωση των επίμαχων διατάξεων, οι δανειολήπτες που τελικά θα περάσουν το κατώφλι του πλαισίου, θα πρέπει να καταβάλλουν το 120% της εμπορικής αξίας της κατοικίας τους. Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; Ότι αν κάποιος έχει ακίνητο εμπορικής αξίας 100.000 ευρώ, θα πρέπει να εξοφλήσει υπόλοιπο δανείου ως 120.000 ευρώ. Αυτό συνεπάγεται αφενός ότι «κουρεύεται» η οφειλή που ξεπερνά τις 120.000 ευρώ αφετέρου ότι δεν υπάρχει κανένα απολύτως «κούρεμα» εάν το υπόλοιπο είναι μικρότερο από τις 120.000 ευρώ. Το κρίσιμο ερώτημα ήταν: και ποιος ορίζει την εμπορική αξία άρα και το ποιός θα τυγχάνει «κουρέματος»; Η απάντηση δόθηκε χθες, καθ’ υπόδειξιν των Θεσμών.
Τι ισχύει με την εμπορική αξία
«Η εμπορική αξία είναι αυτή που είχε (και ο χρόνος του ρήματος έχει τη σημασία του) καταχωρισθεί στα βιβλία της τράπεζας» κι επειδή ως γνωστόν οι τιμές αυτές ως επί το πλείστον απέχουν από τα τρέχοντα επίπεδα της αγοράς για προφανείς λόγους, αυτό σημαίνει ότι οι δανειολήπτες βρίσκονται αυτομάτως σε μειονεκτική θέση.
Στο παραπάνω παράδειγμα, αν η τιμή του ακινήτου που είχε εγγράψει η τράπεζα στα βιβλία της ήταν 100.000 ευρώ και το υπόλοιπο οφειλής 120.000 ευρώ, ο δανειολήπτης θα μείνει με άδεια χέρια. Κατά τη νομοτεχνική βελτίωση στην επίμαχη διάταξη, ο δανειολήπτης διατηρεί το δικαίωμα να αποδείξει ότι δεν είναι... ελέφαντας, κοινώς να αποδείξει ότι η εμπορική τιμή της κατοικίας του είναι χαμηλότερη, χωρίς ωστόσο να διευκρινίζονται τα μέσα και τα στοιχεία που θα πρέπει να επικαλεστεί. Τι θα μπορούσε να κερδίσει; Αν στο παραπάνω παράδειγμα, αποδείξει ότι η τρέχουσα εμπορική τιμή του ακινήτου είναι 80.000 ευρώ, τότε οφείλει να αποπληρώσει δάνειο ως 96.000 ευρώ, άρα να «κουρέψει» το υπόλοιπο ως τις 120.000 ευρώ. Πόσοι θα καταφέρουν κάτι τέτοιο; Μάλλον λίγοι.
Η δεύτερη... πινελιά των δανειστών «ζωγράφισε» το πεδίο των επιχειρηματικών δανείων. Έτσι, πριν περάσει ένα 24ωρο από τη διαβούλευση με τους φορείς στην Επιτροπή της Βουλής και πριν καν μπούμε στη φάση της έκδοσης των αναγκαίων Υπουργικών Αποφάσεων, επιβεβαιώθηκαν οι πληροφορίες που ανέφεραν ότι παρά την κατάθεση του σχεδίου για την α’ κατοικία, τα βέτο των δανειστών θα μπλοκάρουν την ψήφιση του ως έχει.
Πηγές από το ευρωπαϊκό στρατόπεδο αλλά και τραπεζικοί παράγοντες επεσήμαναν από το βράδυ της Τρίτης κιόλας, όταν δηλαδή κατατέθηκε το σχέδιο στη Βουλή, ότι το χαμήλωμα της αξίας των ακινήτων, για τα επιχειρηματικά δάνεια, στις 175.000 ευρώ, είχε μάλλον συμβολική, δευτερεύουσα σημασία, αφού ο βασικός «κόφτης» είναι το υπόλοιπο του δανείου. Λίγες ώρες αργότερα και αφού προηγήθηκαν αλλεπάλληλες τηλεδιασκέψεις με τους νομικούς συμβούλους των δύο πλευρών, ο «κόφτης» έπεσε στις 100.000 ευρώ, αφήνοντας με άδεια χέρια μερικές χιλιάδες επαγγελματιών, που έχουν δανειστεί βάζοντας υποθήκη το σπίτι τους. Με τα νέα δεδομένα είναι ζήτημα εάν οι επιτηδευματίες που μπορούν να υπαχθούν στο νέο πλαίσιο, θα φτάσουν στις 20.000, ενώ μένει να διαπιστωθεί εάν η εκτίμηση της ΤτΕ για περίμετρο προστασίας στα 8,5 δισ ευρώ συνεπάγεται τον αποκλεισμό της συντριπτικής πλειοψηφίας των επιχειρηματικών δανείων.
Το μήνυμα από τις Βρυξέλλες που τρόμαξε την κυβέρνηση
Πριν σαλπίσει η κυβέρνηση... ισπανική υποχώρηση, οι Βρυξέλλες είχαν στείλει ένα νέο μήνυμα που φαίνεται ότι θορύβησε την ελληνική πλευρά. Ανώτατος Ευρωπαίος αξιωματούχος επί της ουσίας προειδοποίησε ότι η εκταμίευση των 970 εκατ. ευρώ θα «παγώσει» μέχρι νεωτέρας, αφού δεν υπήρχε συμφωνία για την α’ κατοικία, συμπληρώνοντας ότι όσο καθυστερεί το deal τόσο θα δυσκολεύουν τα πράγματα.
Πλέον, η εκτίμηση είναι ότι ο δρόμος για τα 970 εκατ. ευρώ ανοίγει, αν και στις επαφές εκ του σύνεγγυς με τους επικεφαλής της Τρόικας την ερχόμενη Δευτέρα, θα πρέπει να συμφωνηθούν και οι βασικές παράμετροι των υπό έκδοση Υπουργικών Αποφάσεων. Όλο το «πακέτο» θα πρέπει να έχει «κλείσει» το αργότερο ως την Πέμπτη 4 Απριλίου, δηλαδή ένα 24ωρο πριν από το Eurogroup κι αυτό από μόνο του αρκεί για να προβλέψει κανείς ότι οι εν λόγω Αποφάσεις θα κρύβουν κι άλλες εκπλήξεις.