Σοκ προκαλούν οι αποκαλύψεις μιας νέας έρευνας για τα απίστευτα βασανιστήρια, τους βιασμούς και τα σεξουαλικά εγκλήματα στους προσφυγικούς καταυλισμούς -κολαστήρια της Λιβύης.
Για τους άτυχους πρόσφυγες που καταλήγουν εκεί φαίνεται ότι δεν υπάρχει απόδραση από τον κύκλο αιχμαλωσίας, εκμετάλλευσης, βίας και κακοποίησης, όπως σημειώνει η έκθεση της διεθνούς ΜΚΟ Women’s Refugee Commission, η οποία βασίστηκε σε δεκάδες συνεντεύξεις με θύματα και εργαζόμενους σε υπηρεσίες αρωγής. Σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) κάπου 670.000 μετανάστες βρίσκονται στη Λιβύη, εκ των οποίων κάπου 5.000 με 6.000 κρατούνται σε καταυλισμούς.
«Στο ταξίδι τους μέσω της ερήμου πολλοί πρόσφυγες πέφτουν θύματα απαγωγής από διακινητές ή ομάδες ενόπλων, ή καταλήγουν στις φυλακές», είπε στη DW η συντάκτρια της έρευνας Σάρα Τσάινογουεθ, εξηγώντας ότι η βία και τα σεξουαλικά βασανιστήρια είναι συνηθισμένα σ’ αυτούς τους καταυλισμούς. «Τα βιντεοσκοπούν μάλιστα για να πιέσουν τις οικογένειες των θυμάτων για να στείλουν χρήματα για την απελευθέρωση των συγγενών τους. Όσοι δεν μπορούν να πληρώσουν, τους πουλάνε ή τους δολοφονούν», συμπληρώνει.
Οι λεπτομέρειες των βασανιστηρίων προκαλούν φρίκη και ανατριχίλα. Υποχρεώνουν άνδρες και γυναίκες να βιάσουν άλλα άτομα, αποκόπτουν ανδρικά μόρια, βιάζουν γυναίκες μέχρι να πεθάνουν από την αιμορραγία. Βάζουν αγόρια να βιάσουν τις αδελφές τους.
«Αν μου του έλεγαν δεν θα το πίστευα. Πρέπει να το δεις με τα μάτια σου για να το πιστέψεις», είπε ένας επιζών από την Γκάμπια.
Βασανιστήρια σε χρηματοδόμενους από την ΕΕ καταυλισμούς
Ανατριχίλα προκαλούν και οι επισημάνεις εκπροσώπου της οργάνωσης προάσπισης ανθρωπίνων δικαιωμάτων Pro Asyl ότι μέλη της ακτοφυλακής της Λιβύης, που συνεργάζεται με την ΕΕ, οδηγούν σε κολαστήρια πρόσφυγες που πιάνουν στη θάλασσα. Από τη στιγμή που έχουν μειωθεί τα κέρδη των διακινητών καταφεύγουν σε βασανιστήρια για να βγάλουν χρήματα. «Έχουμε δει παρόμοιες καταστάσεις στη χερσόνησο του Σινά, όπου εκβιάζουν τις οικογένειες γυναικών από την Ερυθραία», λέει ο Καρλ Ποπ. «Η διαφορά είναι ότι στη Λιβύη οι χειρότερες παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων γίνονται σε αναγνωρισμένους από την κυβέρνησης και χρηματοδοτούμενους από την Ευρώπη καταυλισμούς».
Απάνθρωπες συνθήκες κράτησης
Σύμφωνα με την έκθεση της Women’s Refugee Commission οι λόγοι που οι βασανιστές καταφεύγουν στη σεξουαλική βία είναι διάφοροι: είτε για εκβιασμό, ή για να «διασκεδάσουν» οι φύλακες ή για να τιμωρήσουν και να σκοτώσουν όσους θεωρούν άχρηστους. «Αν προσπαθήσει ένας άνδρας να το σκάσει, βάζουν όλους τους άλλους να τον βιάσουν», λέει η Τσάινογουεθ.
Όταν μαθεύτηκε ότι πρόσφυγες και μετανάστες στη Λιβύη πωλούνται ως σκλάβοι, εκπρόσωποι της ΕΕ υποσχέθηκαν να τους απομακρύνουν από εκεί με στόχο να τους μεταφέρουν με νόμιμα χαρτιά στην Ευρώπη. Αλλά η διαδικασία είναι πολύ αργή καθώς ελάχιστες χώρες είναι πρόθυμες να τους υποδεχθούν και πρέπει να περιμένουν σε κέντρα κράτησης μέχρι να μπορέσουν να αναχωρήσουν.
Η σεξουαλική βία είναι μόνον η κορυφή του παγόβουνου στους καταυλισμούς αυτούς, όπου στοιβάζονται άνθρωποι που λιμοκτονούν και σχεδόν κάθε γυναίκα πέφτει θύμα σεξουαλικών επιθέσεων. Οργανώσεις αρωγής απευθύνουν έκκληση στην ΕΕ να λάβει μέτρα για την απελευθέρωσή τους. «Μια ήπειρος που παίρνει στα σοβαρά το Δίκαιο ασύλου πρέπει να ανοίξει νέους δρόμους. Λόγω της απουσίας τους άνθρωποι καταλήγουν στην κόλαση της Λιβύης. Είναι το ναδίρ της ευρωπαϊκής προσφυγικής πολιτικής», λέει ο Καρλ Κοπ.