Πριν από τρία χρόνια, οι Βολιβιανοί απάντησαν «Οχι» σε δημοψήφισμα που θα έδινε την δυνατότητα στον πρόεδρο της χώρας Εβο Μοράλες να εκλεγεί για τέταρτη φορά.
Ο Μοράλες αποφάσισε να αγνοήσει το «Οχι» των συμπατριωτών του και θα είναι εκ νέου υποψήφιος τον Οκτώβριο του 2019, την ώρα που οι πολίτες της χώρας, από την πρωτεύουσα Λα Παζ ως την Ευρώπη, διαμαρτύρονται και διαδηλώνουν.
Στόχος του Μοράλες, με το δημοψήφισμα, ήταν να αλλάξει το Σύνταγμα του 2009 που επέτρεπε μόνο δύο θητείες για τον πρόεδρο της χώρας. Οι πολίτες απάντησαν 53,5% «Οχι», αλλά ο Μοράλες το αγνόησε και τον προσεχή Οκτώβριο 2019 θα είναι ξανά υποψήφιος.
Φτωχής καταγωγής, πρώην βοσκός λάμας, ο Εβο Μοράλες καυχάται γιατί τον ανέδειξαν στην ανώτατη αρχή οι χωρικοί και αγρότες. Με τα χρόνια η κατάσταση άλλαξε και η παρουσία του διχάζει. Ορισμένοι χαιρετίζουν την ανάπτυξη της οικονομίας και την μείωση της φτώχειας αλλά η διαφθορά οργιάζει και η Βολιβία παραμένει η φτωχότερη χώρα της Λατινικής Αμερικής.
Παρότι το Σύνταγμα της χώρας προβλέπει μόνο δύο προεδρικές θητείες, ο Εβο Μοράλες εξελέγη το 2005, 2009 και 2014. Αγνόησε το δημοψήφισμα και με απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου θα παρουσιαστεί ξανά στις εκλογές τον Οκτώβριο. Ο βολιβιάνος αναλυτής Carlos Cordero εκτίμησε, μιλώντας στην γαλλική Liberation, ότι η απόφαση αποδεικνύει πως τα δικαστήρια της χώρας υπέκυψαν στην εξουσία. Τα μέλη των μεγάλων δικαστικών αρχών εκλέγονται αλλά επιλέγονται προκαταβολικά από την Βουλή, με πλειοψηφία του κόμματος MAS του Εβο Μοράλες.
Σύμφωνα με τους αντιπάλους του, η απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου βάζει ταφόπλακα στη δημοκρατία. «Η απόφαση αυτή αποτελεί πραξικόπημα. Μπαίνουμε πια σε μια διαφορετική διαδικασία όπου δεν υπάρχει πια δημοκρατία, ξεκινάμε μια περίοδο δικτατορίας», δηλώνει ο Rolando Villena.
Η αναλύτρια Alice Campaignolle εκτιμά ότι η Βολιβία του Μοράλες δεν έχει γίνει ακόμη δικτατορία. «Η ηγεσία του παίρνει μια αυταρχική στροφή, αλλά δεν είναι κυριολεκτικά δικτατορία. Ο Μοράλες εκλέγεται, δεν είναι ακόμη δικτάτορας», εκτιμά.
Η γαλλο-βολιβιανή ακτιβίστρια Marie Coq έχει διαφορετική άποψη: «Από τη στιγμή που το Σύνταγμα ορίζει ότι ο πρόεδρος εκλέγεται μόνο δύο φορές και εσύ προσπαθείς δια της βίας να είναι για τέταρτη φορά υποψήφιος, υπάρχει πρόβλημα. Σκεφτείτε να γινόταν αυτό στις ΗΠΑ, όπου οι πρόεδροι έχουν επίσης δύο θητείες. Αλλά το πρόβλημα στη Βολιβία είναι ότι δεν υπάρχει πραγματικά ηγέτης στην αντιπολίτευση».
Τον περασμένο Φεβρουάριο πολλές διαδηλώσεις έγιναν στη Βολιβία και στην Ευρώπη και οι πολίτες ζήτησαν να γίνει σεβαστό το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος.
Ενας αρθρογράφος της Correo del Sur, δηλώνει «αηδιασμένος». Οπως γράφει, δεν μπορεί να πιστέψει ότι η Βολιβία έγινε «ένα άγριο Κράτος στο οποίο γράφονται οι πιο χυδαίοι νόμοι που δεν έχουν καμία σχέση με τη δημοκρατία...». «Το κόμμα του Μοράλες παίζει με τη φωτιά, αραδιάζει ψέμματα με την πεποίθηση ότι ο λαός είναι ηλίθιος», γράφει άλλος αρθρογράφος στην ίδια εφημερίδα.
Ο Εβο Μοράλες, σύμμαχος της Κούβας και του Μαδούρο της Βενεζουέλας, εχθρός και επικριτής των ΗΠΑ, είναι ο αρχαιότερος εν ενεργεία πρόεδρος της Λατινικής Αμερικής. Είναι επίσης ένας από τους τελευταίους εκπροσώπους του «ροζ κύματος» που είχε κυριαρχήσει στην περιοχή τη δεκαετία του 2000, η οποία περνάει σήμερα στα χέρια της Δεξιάς. Η συγκυρία είναι κακή για τον Εβο Μοράλες, «ο οποίος εμφανίζεται απομονωμένος», αλλά έχει ακόμη πιστούς οπαδούς», εκτιμά ο αναλυτής Carlos Borth.
Τον περασμένο Δεκέμβριο, πρώην πρωθυπουργοί και πρόεδροι χωρών ζήτησαν με επιστολή στην Ευρωπαϊκή Ενωση και στην Οργάνωση των Αμερικανικών Κρατών να «επαγρυπνούν απέναντι στην ρήξη της συνταγματικής τάξης στην Βολιβία». Μεταξύ άλλων υπέγραψαν οι πρώην πρόεδροι της Βολιβίας, της Κόστα Ρίκα, της Αργεντινής, του Μεξικού, της Κολομβίας και ο πρώην πρωθυπουργός της Ισπανίας Χοσέ Μαρία Αθνάρ.
Ας σημειωθεί ότι το παλάτι του Εβο Μοράλες είναι ένας πύργος 29 ορόφων, σοσιαλιστικής αισθητικής, που περιλαμβάνει επτά ασανσέρ, ένα ελικοδρόμιο, σουίτα προεδρική με τζακούζι, αίθουσα μασάζ και αίθουσα γυμναστικής.
