Πολιτικό σάλο έχει προκαλέσει η ιδέα της υπουργού Πολιτισμού Μυρσίνης Ζορμπά να μεταφερθεί ο Δρομέας του Κώστα Βαρώτσου, το πιό εμβληματικό γλυπτό της Αθήνας που βρίσκεται από το 1994 έξω από το ξενοδοχείο Hilton, στα Σκόπια. Αντ'αυτού να τοποθετηθεί στη θέση του ένα άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, από αυτά τα αγάλματα αμφιβόλου αισθητικής που είχε πλημμυρίσει ο Γκρούεφσκι την πρωτεύουσα της γείτονος.
Ακόμα δεν είναι σαφές αν η ιδέα ήταν προσωπική της Μυρσίνης Ζορμπά, που τώρα προσπαθεί να διαψεύσει τα όσα καταγγέλλει ο ίδιος ο γλύπτης, η αν ήταν ιδέα κυβερνητική. Σε κάθε περίπτωση, ακόμα και η κυβέρνηση Ζάεφ αρνείται ότι υπάρχει οποιοδήποτε σχέδιο, γεγονός που κάνει την πρωτοβουλία της υπουργού Πολιτισμού ακόμα πιο περίεργη.
Σφοδρή αντίδραση από την Νέα Δημοκρατία
Η Νέα Δημοκρατία αμέσως έσπευσε να αντιδράσει και να κόψει την φόρα στην υπουργό Πολιτισμού. Χαρακτηριστική ήταν η αντίδραση της εκπροσώπου τύπου του κόμματος Μαρίας Σπυράκη:
Σε ερώτηση για την πρόταση της υπουργού Πολιτισμού για ανταλλαγή του «Δρομέα» με ένα άγαλμα από τα Σκόπια, η κα Σπυράκη σημείωσε ότι «ξεπερνά κάθε φαντασία» η ανταλλαγή με ένα «κακέκτυπο άγαλμα του Μ. Αλεξάνδρου, που αποτελεί σύμβολο παραχάραξης της ιστορίας από τη γειτονική χώρα». Μάλιστα υποστήριξε ότι μεταξύ του Κώστα Βαρώτσου και ενός υπουργού αυτής της κυβέρνησης «δεν υπάρχει αμφιβολία ποιον να πιστέψουμε».
«Ακούγεται σαν κακόγουστο αστείο, αλλά δυστυχώς δεν είναι. Πρόκειται για μια θλιβερή υπόθεση», δήλωσε από την πλευρά της η Όλγα Κεφαλογιάννη σχετικά με την ιστορία ανταλλαγής του «Δρομέα» των Αθηνών.
«Το υπουργείο Πολιτισμού και προσωπικά η υπουργός κ. Μυρσίνη Ζορμπά, οφείλουν άμεσα να ξεκαθαρίσουν την αδιανόητη ιστορία της ανταλλαγής του "Δρομέα" των Αθηνών με άγαλμα από τα Σκόπια και να μας εξηγήσουν από πού ξεκίνησε η περίφημη "ιδέα"», τόνισε η τομεάρχης Πολιτισμού και Αθλητισμού της ΝΔ και πρόσθεσε: «Ποιον ή ποιους θέλει να καλύψει η κ. Ζορμπά και διαψεύδει με αυτόν τον απρεπή τρόπο έναν καλλιτέχνη του μεγέθους, της σοβαρότητας και του κύρους του κ. Βαρώτσου;».
Σε ανάλογο μήκος κύματος και ο Γιώργος Κουμουτσάκος, τομεάρχης εξωτερικών της Νέας Δημοκρατίας: Κα Ζορμπά, ούτε να το σκέπτεστε. Σαφές; Καλημέρα σας..
Σε ανάρτησή του στα social media ο Κώστας Μπακογιάννηςέγραψε: «Τα σύμβολα της πρωτεύουσας δεν προσφέρονται για τις δημόσιες σχέσεις κανενός υπουργού και καμίας κυβέρνησης. Να σεβόμαστε την Αθήνα και τον πολιτισμό της».
Οχι και από τον Βασίλη Λεβέντη
«Αρνητικό παράγωγο της συμφωνίας των Πρεσπών» χαρακτήρισε, σε συνέντευξή του στον τηλεοπτικό σταθμό ΟPEN BEYOND, την απόφαση της υπουργού Πολιτισμού, Μυρσίνης Ζορμπά, να ανταλλάξει το εμβληματικό για την πόλη των Αθηνών άγαλμα του «Δρομέα» με κάτι αντίστοιχο από την πλευρά των Σκοπίων, ο πρόεδρος της Ένωσης Κεντρώων, Βασίλης Λεβέντης.
Ο κ. Λεβέντης επανέλαβε τη θέση του κόμματός του για το θέμα της συμφωνίας των Πρεσπών, επισημαίνοντας πως «η συμφωνία αυτή μπορεί να ακυρωθεί».
Η αντίδραση από τα Σκόπια
«Δεν υπάρχει καμία πρωτοβουλία για ανταλλαγή μνημείων», δήλωσε κυβερνητική πηγή της Βόρειας Μακεδονίας στο κρατικό πρακτορείο MIA, σχολιάζοντας τα δημοσιεύματα ότι η υπουργός Πολιτισμού πρότεινε να σταλεί στην Αθήνα το μνημείο του Μεγάλου Αλεξάνδρου και αντίστοιχα να μεταφερθεί στα Σκόπια ο «Δρομέας» από την Αθήνα.
«Η Συμφωνία των Πρεσπών, υπεγράφη προκειμένου να προωθήσει τη συνεργασία μεταξύ των δυο χωρών και να συμβάλει στην οικονομική ανάπτυξη της περιοχής. Είμαστε προσηλωμένοι στην εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών. Η συμφωνία προβλέπει πως μέσα στο επόμενο διάστημα όλα τα μνημεία που ανήκουν στην ιστορία της Ελλάδος θα επισημαίνεται ότι είναι τέτοια. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει καμία άλλη πρωτοβουλία από την κυβέρνηση της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας», τονίζεται από τα Σκόπια.
Εξαλλος ο Βαρώτσος
Την είδηση έκανε γνωστή ο ίδιος ο καλλιτέχνης, Κώστας Βαρώτσος, χθες. Όπως είπε, τον κάλεσε σε ραντεβού η κυρία Ζορμπά την περασμένη Παρασκευή στο υπουργείο, όπου του ανακοίνωσε την πρότασή της. Εκείνος αρνήθηκε λέγοντας ότι το γλυπτό ανήκει στον δήμο Αθηναίων και στον ίδιο, ο οποίος έχει τα πνευματικά δικαιώματα. Εντύπωση προκάλεσε το γεγονός ότι το υπουργείο Πολιτισμού διέψευσε με άκομψο τρόπο τον κ. Βαρώτσο, βγάζοντας ανακοίνωση στην οποία υποστήριζε ότι δεν συζητήθηκε ποτέ τέτοιο θέμα!
Χαρακτηριστικά είναι όσα είπε σήμερα το πρωί σε εκπομπή στον ΣΚΑΪ ο ίδιος ο καλλιτέχνης, δηλώνοντας στενοχωρημένος, σοκαρισμένος και εμβρόντητος, τόσο για την πρόταση που του έγινε από την κυρία Ζορμπά, όσο και από το γεγονός ότι προσπάθησαν να τον διαψεύσουν και να τον βγάλουν τρελό!
Περιγράφοντας τα όσα έγιναν στο ραντεβού με την κυρία Ζορμπά την περασμένη Παρασκευή, ο Κώστας Βαρώτσος είπε: «Με κάλεσε στο υπουργείο για να μου μεταφέρει αυτή την ιδέα, η οποία ήταν δική της και κάποιων άλλων, να μεταφέρουμε τον Δρομέα στα Σκόπια και να μεταφέρουμε εδώ κάποιο άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Της απάντησα "μένω εμβρόντητος"».
Ο εικαστικός μετέφερε εν συνεχεία την απάντηση που έδωσε στην κυρία Ζορμπά: «Της είπα, έχετε ζήσει την ιστορία του Δρομέα. Προσπαθούμε να δημιουργήσουμε σημεία αναφοράς. Το έργο το αγάπησαν οι Ελληνες, αυτό δεν το ξεριζώνεις για να το πας αλλού για δώρο».
Διευκρίνισε δε ότι ο ίδιος δεν θα έδινε ποτέ τέτοια άδεια, «γιατί έχω συνείδηση των τοποσήμων ενός τόπου και γιατί δουλεύεω πάνω σε αυτό, σε αυτές τις αξίες. Μπορεί πολιτικά μια τέτοια πρόταση να έχει ένα νόημα, αλλά καλλιτεχνικά είναι έγκλημα», συνέχισε.
Ο κ. Βαρώτσος εξήγησε ότι κατάλαβε πως αυτός ήταν ο λόγος που έγινε το ραντεβού τους, αν και ακολούθως συζήτησαν και κάποια άλλα θέματα που άπτονται των εικαστικών.
Διαψεύδει η Μυρσίνη Ζορμπά
Για το θέμα, η υπουργός Πολιτισμού, Μυρσίνη Ζορμπά, δηλώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ: «Καμία πρόταση δεν υπάρχει για τη μεταφορά του «Δρομέα», είναι κάτι χωρίς βάση. Άλλωστε το γλυπτό ανήκει στον δήμο Αθηναίων. Στο πλαίσιο μιας γενικής συζήτησης με σημαντικούς Έλληνες καλλιτέχνες, ανάμεσά τους και με τον κ. Κ. Βαρώτσο, κουβεντιάστηκαν και σχολιάστηκαν πολλά, ωστόσο τέτοια πρόταση όχι. Οι προτεραιότητές μου είναι άλλες, εξάλλου τυχόν ανταλλαγές μνημείων ή αλλαγές ταμπελών ανήκουν στις αρμοδιότητες άλλων υπουργείων. Λυπάμαι για το θόρυβο και τον ηθικό πανικό που ορισμένοι έσπευσαν να επιδείξουν».