Ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν τάραξε τα λιμνάζοντα ευρωπαϊκά ύδατα με μια επιστολή-μανιφέστο υπέρ της Ευρώπης που δημοσιεύθηκε χθες ταυτόχρονα σε 28 ευρωπαϊκές εφημερίδες, όσες και οι χώρες- μέλη της ΕΕ.
Οι ιδέες του Μακρόν για μια «ευρωπαϊκή αναγέννηση», όπως λέει, ενόψει των ευρωεκλογών του Μαΐου είναι μια παθιασμένη υπεράσπιση μιας νέας Ευρώπης.
Χαρακτηρίζοντας τις εκλογές αποφασιστικές και προειδοποιώντας για τους κινδύνους που αντιμετωπίζει η Ευρώπη, το άρθρο του στοχεύει να αποτελέσει μια αφύπνιση για την Ένωση, καθώς επιδιώκει να προωθήσει θεμελιώδεις μεταρρυθμίσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
«Σε λίγες εβδομάδες, οι ευρωεκλογές θα είναι αποφασιστικές για το μέλλον της ηπείρου μας. Η Ευρώπη δεν ήταν ποτέ τόσο απαραίτητη έπειτα από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο όσο είναι σήμερα, ακόμη και αν η Ευρώπη ποτέ δεν βρέθηκε σε τέτοιο κίνδυνο», έγραψε ο Μακρόν σε ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε σε εφημερίδες από την βρετανική Guardian, την Die Welt στην Γερμανία μέχρι την El Pais στην Ισπανία. «Ο εθνικισμός δεν προσφέρει τίποτε. Είναι ένα σχέδιο απόρριψης», ανέφερε ο Γάλλος πρόεδρος.
Οι προτάσεις Μακρόν
Ο Γάλλος πρόεδρος παρουσιάζει στο άρθρο του σειρά προτάσεων που στόχο έχουν την προστασία και την υπεράσπιση των Ευρωπαίων πολιτών, δίνοντας παράλληλα στο μπλοκ μια νέα ώθηση ενώπιον του παγκόσμιου ανταγωνισμού και προτείνει τη δημιουργία αρκετών νέων υπηρεσιών που θα επιβλέπουν τις αλλαγές στην ΕΕ:
- Ευρωπαϊκή Υπηρεσία για την Προστασία των Δημοκρατιών, που θα λαμβάνει μέτρα κατά των κυβερνοεπιθέσεων, τη διάδοση ψευδών ειδήσεων και την απαγόρευση σε ξένες δυνάμεις να χρηματοδοτούν ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα
- Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για την Εσωτερική Ασφάλεια, που θα περιλαμβάνει τη δημιουργία μιας κοινής συνοριοφυλακής και μιας ευρωπαϊκής υπηρεσίας ασύλου καθώς και την επανεξέταση της Ζωνης Σένγκεν
- Κατώτατο μισθό στην ΕΕ, που θα είναι «κατάλληλος για κάθε χώρα» και θα τελεί υπό διαπραγμάτευση σε ετήσια βάση, καθώς και μια εγγύηση ότι οι πολίτες της ΕΕ θα λαμβάνουν «τον ίδιο μισθό για την ίδια εργασία»
- Ευρωπαϊκή Τράπεζα Κλίματος, που θα χρηματοδοτεί τη μετάβαση της ΕΕ στους προτεινόμενους περιβαλλοντικούς στόχους, «μηδενικές εκπομπές άνθρακα μέχρι το 2050 και περιορισμό των εντομοκτόνων στο ήμισυ μέχρι το 2025».
- Παράλληλα και με σύνθημα ενόψει των ευρωεκλογών, μια «Ευρώπη που προστατεύει», ο Γάλλος ηγέτης επιδιώκει να πείσει τους ψηφοφόρους με σχέδια που στοχεύουν στην μεταρρύθμιση των ευρωπαϊκών πολιτικών για το εμπόριο, τον ανταγωνισμό, το κλίμα και για τις ψηφιακές τεχνολογίες.
Επίσης παροτρύνει την απαγόρευση δραστηριοποίησης επιχειρήσεων που απειλούν στρατηγικά συμφέροντα της Ευρώπης και κάλεσε για μια πολιτική του τύπου Πρώτα η Ευρώπη, όπως αυτή των ΗΠΑ και της Κίνας.
Στο πλαίσιο των προσπαθειών να πείσει τους Ευρωπαίους πολίτες να μην στηρίξουν τις εθνικιστικές δυνάμεις, ο Μακρόν επίσης κάλεσε τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και κράτη να συμμετάσχουν σε ένα «Συνέδριο για την Ευρώπη», έως το τέλος του χρόνου. Αντικείμενο του συνεδρίου αυτού θα είναι προτάσεις για αλλαγές στο πολιτικό σχέδιο της Ενωσης, χωρίς ταμπού, και θα περιλαμβάνει την επανεξέταση υφισταμένων συνθηκών.
Το άρθρο-ανοικτή επιστολή του Γάλλου προέδρου αναφέρει:
«Πολίτες της Ευρώπης, αν παίρνω την ελευθερία να απευθυνθώ απευθείας σε σας δεν είναι μόνο στο όνομα της Ιστορίας και των αξιών που μας ενώνουν. Είναι γιατί είναι απόλυτη ανάγκη. Σε μερικές εβδομάδες οι ευρωπαϊκές εκλογές θα είναι αποφασιστικές για το μέλλον της ηπείρου μας.
Ποτέ από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο δεν είχαμε τόσο ανάγκη την Ευρώπη. Παρ' όλα αυτά ποτέ η Ευρώπη δεν βρέθηκε μπροστά σε έναν τόσο μεγάλο κίνδυνο.
Το Brexit είναι το σύμβολο του κινδύνου αυτού. Το σύμβολο της κρίσης της Ευρώπης που δεν κατάφερε να ανταποκριθεί στις ανάγκες προστασίας των λαών απέναντι στις μεγάλες ανακατατάξεις του σύγχρονου κόσμου. Καθώς επίσης και το σύμβολο της ευρωπαϊκής παγίδας. Η παγίδα όμως δεν είναι το γεγονός ότι ανήκουμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι το ψέμα και η ανευθυνότητα που μπορούν να την καταστρέψουν (...) Η εθνικιστική αναδίπλωση δεν προτείνει τίποτα. Είναι μια στάση απορριπτική χωρίς προοπτική. Και η παγίδα αυτή απειλεί όλη την Ευρώπη: αυτοί που εκμεταλλεύονται την οργή και στηρίζονται από τις ψευδείς ειδήσεις, υπόσχονται ανενόχλητοι τα πάντα στους πάντες.
Μπροστά στη χειραγώγηση αυτή πρέπει να υψώσουμε ανάστημα. Με περηφάνια και οξυδέρκεια. Να πούμε καταρχήν τι είναι η Ευρώπη. Είναι μια ιστορική επιτυχία: η συμφιλίωση μιας ρημαγμένης ηπείρου, μέσα από ένα πρωτοφανές οικοδόμημα ειρήνης, ευημερίας και ελευθερίας.
(...) Πρέπει όμως να κάνουμε περισσότερα και με ταχύτερους ρυθμούς. Γιατί υπάρχει και η άλλη παγίδα, η παγίδα του status quo και της αδράνειας. Μπροστά στα μεγάλα σοκ του κόσμου, οι πολίτες μάς λένε πολύ συχνά: «Πού είναι η Ευρώπη; Τι κάνει η Ευρώπη».
Η Ευρώπη αντιπροσωπεύει γι’ αυτούς μια άψυχη αγορά. Η Ευρώπη όμως δεν είναι μόνο αγορά, είναι ένα σχέδιο (...) Οι εθνικιστές κάνουν λάθος όταν ισχυρίζονται ότι υπερασπίζονται την ταυτότητά μας απομακρυνόμενοι από την Ευρώπη (...) Αλλά και εκείνοι που δεν θέλουν καμία αλλαγή κάνουν επίσης λάθος, γιατί αγνοούν τους φόβους που διατρέχουν τους λαούς μας και τις αμφιβολίες που ναρκοθετούν τις δημοκρατίες μας (...) Ήρθε η στιγμή για την ευρωπαϊκή Αναγέννηση. Γι’ αυτό, μακριά από τον πειρασμό της αναδίπλωσης και του διχασμού, σας προτείνω να οικοδομήσουμε μαζί την Αναγέννηση αυτή γύρω από τρεις φιλόδοξους άξονες: την ελευθερία, την προστασία και την πρόοδο.
Η προάσπιση της ελευθερίας μας
Προτείνω τη δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Οργανισμού Προστασίας των Δημοκρατιών που θα παρέχει Ευρωπαίους εμπειρογνώμονες σε κάθε κράτος-μέλος για την προστασία των εκλογικών του διαδικασιών από τις κυβερνοεπιθέσεις και τη χειραγώγηση των συμπεριφορών. Στο πλαίσιο αυτού του πνεύματος ανεξαρτησίας, πρέπει επίσης να απαγορέψουμε τη χρηματοδότηση των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων από ξένες δυνάμεις (...)
Η προστασία της ηπείρου μας
Τα σύνορα είναι η ελευθερία με ασφάλεια. Πρέπει επίσης να επανεξετάσουμε τη ζώνη Σένγκεν (...) Μια κοινή αστυνομία συνόρων και μια ευρωπαϊκή υπηρεσία ασύλου, αυστηρές υποχρεώσεις ελέγχου, ευρωπαϊκή αλληλεγγύη στην οποία συμβάλλει κάθε χώρα, υπό την αιγίδα ενός Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εσωτερικής Ασφάλειας: όσον αφορά το μεταναστευτικό, πιστεύω σε μια Ευρώπη που μπορεί να προστατεύσει και τις αξίες της και τα σύνορά της.
Οι ίδιες απαιτήσεις πρέπει να εφαρμοστούν και για την άμυνα (...) Τα σύνορά μας πρέπει επίσης να διασφαλίζουν έναν δίκαιο ανταγωνισμό (...) Πρέπει να μεταρρυθμίσουμε την πολιτική ανταγωνισμού που εφαρμόζουμε, να αναμορφώσουμε την εμπορική πολιτική μας (...) και να αποδεχθούμε συνειδητά, για τις στρατηγικές βιομηχανίες και τις δημόσιες προμήθειές μας, την προτίμηση των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων, όπως κάνουν οι Αμερικανοί και οι Κινέζοι ανταγωνιστές μας.
Η επάνοδος στο πνεύμα προόδου
Η Ευρώπη, στην οποία γεννήθηκε η κοινωνική πρόνοια, πρέπει να δημιουργήσει για κάθε εργαζόμενο, από την Ανατολή έως τη Δύση και από τον Βορρά έως τον Νότο, μια κοινωνική ασπίδα που θα εγγυάται την ίδια αμοιβή στον ίδιο χώρο εργασίας και έναν ελάχιστο ευρωπαϊκό μισθό που θα προσαρμόζεται σε κάθε χώρα και θα αποτελεί αντικείμενο συλλογικής συζήτησης σε ετήσια βάση.
Η επάνοδος στο πνεύμα της προόδου σημαίνει επίσης ότι θα πρωτοστατήσουμε και στον οικολογικό αγώνα (...) Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να καθορίσει τις φιλοδοξίες της -μηδέν άνθρακα το 2050, μείωση των φυτοφαρμάκων στο μισό το 2025- και να προσαρμόσει τις πολιτικές της στην απαίτηση αυτή: Ευρωπαϊκή Τράπεζα Κλίματος για τη χρηματοδότηση της οικολογικής μετάβασης.
(...) Ελευθερία, προστασία, πρόοδος. Στα θεμέλια αυτά πρέπει να οικοδομήσουμε την ευρωπαϊκή Αναγέννηση. Δεν μπορούμε να αφήσουμε την εκμετάλλευση της οργής των λαών σε εθνικιστές που δεν έχουν να προτείνουν καμία λύση (...)
Παντού οι πολίτες ζητούν να λάβουν μέρος στην αλλαγή. Γι’ αυτό, λοιπόν, μέχρι το τέλος του έτους, με τους εκπροσώπους των ευρωπαϊκών θεσμών και των κρατών, ας διοργανώσουμε μια Συνδιάσκεψη για την Ευρώπη για να προτείνουμε όλες τις αλλαγές που είναι αναγκαίες στο πολιτικό μας σχέδιο, χωρίς ταμπού, ακόμα και για την αναθεώρηση των συνθηκών. Στη συνδιάσκεψη αυτή θα πρέπει να λάβουν μέρος και πάνελ πολιτών, να υποβληθούν σε ακρόαση πανεπιστημιακοί παράγοντες, κοινωνικοί εταίροι, θρησκευτικοί και πνευματικοί εκπρόσωποι. (...)
Πολίτες της Ευρώπης, το αδιέξοδο του Brexit είναι ένα μάθημα για όλους μας. Ας βγούμε από αυτή την παγίδα. Στις εκλογές που έρχονται και στο σχέδιό μας, ας δώσουμε ένα νόημα. Εσείς είστε εκείνοι που θα αποφασίσετε αν η Ευρώπη, και οι προοδευτικές αξίες που πρεσβεύει, θα είναι κάτι παραπάνω από μια απλή παρένθεση στην ιστορία. Είναι η επιλογή που σας προτείνω, για να χαράξουμε μαζί τον δρόμο της ευρωπαϊκής Αναγέννησης.»
Θετική ανταπόκριση βρήκαν οι ιδέες του
Πολλές από αυτές τις ιδέες δεν είναι καινούργιες ή έχουν υλοποιηθεί ήδη με διαφορετικό τρόπο, ωστόσο οι αντιδράσεις στην ΕΕ ήταν πολύ θετικές. Ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μάας χαιρέτησε την επιστολή Μακρόν και δήλωσε πως μια «τέτοια συζήτηση για την Ευρώπη για το πώς οραματιζόμαστε το μέλλον μας κάνει καλό στην ευρωπαϊκή δημοκρατία. Ο Εμμανουέλ Μακρόν έδωσε πολύτιμα εναύσματα».
Ενστάσεις από τους εθνολαϊκιστές
Θετικές ήταν και οι αντιδράσεις Ευρωβουλευτών από όλες τις παρατάξεις. Ο Χριστιανοδημοκράτης Μίχαελ Γκάλερ θεωρεί θετικό ότι η επιστολή Μακρόν είχε ως κύριους παραλήπτες τους Ευρωπαίους πολίτες:
«Είμαστε πριν από τις Ευρωεκλογές και θα πρέπει να μας είναι σαφές ότι αυτή η Ευρώπη ποτέ δεν ήταν πιο σημαντική από τον Β´ Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά. Ο Μακρόν κάνει όμως επίσης σαφές ότι διακινδυνεύουμε αυτό το οικοδόμημα αλλά και την ήπειρο γενικότερα με τις προκλήσεις στις οποίες διολισθαίνουμε».
Το τελευταίο διάστημα έχει αναζωπυρωθεί η συζήτηση για το κοινωνικό πρόσωπο της Ευρώπης, όπως σχολιάζει η DW, και ο Γερμανός Ευρωβουλευτής Μάρτιν Σίρντεβαν από το κόμμα η Αριστερά, λέει σχετικά:
«Ελπίζω να καταφέρει να πείσει τη γερμανική κυβέρνηση ώστε να ξυπνήσει από τον βαθύ της ύπνο. Είναι άμεση ανάγκη να συζητήσουμε πως θα συνεχίσουμε με την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Πώς θα καταφέρουμε να οικοδομήσουμε μια κοινωνική Ευρώπη ώστε να καταπολεμήσουμε τις κοινωνικές αδικίες».
Επικριτική όμως ήταν η στάση της Εναλλακτικής για τη Γερμανία. Ο Γιορκ Μόιτεν από το AfD ανέφερε χαρακτηριστικά:
«Δυστυχώς αυτοί που πλανώνται συνεχίζουν την λάθος πολιτική τους. Όλο το κείμενο, το οποίο διάβασα πραγματικά προσεκτικά είναι γεμάτο σφάλματα. Ο κ.Μακρόν, όπως και πολλοί άλλοι δεν έχει καταλάβει ότι το σχέδιο ΕΕ δεν έχει μέλλον αν συνεχιστεί αυτή πολιτική. Θα έπρεπε όμως να έχουμε μέλλον και με αυτό που προτείνει ο κ.Μακρόν δεν γίνεται».