Τα καλά νέα ήταν ότι η Moody’s, μετά από έναν ολόκληρο χρόνο «ακινησίας» στην ίδια αξιολόγηση και χωρίς να... συγκινείται από τις αναβαθμίσεις των άλλων δύο Οίκων Αξιολόγησης, ανέβασε τελικά το αξιόχρεο της Ελλάδας και μάλιστα κατά δύο σκαλοπάτια, απέχοντας, πλέον, τέσσερις βαθμίδες από την επενδυτική βαθμίδα.
Τα κακά νέα είναι ότι από τώρα κιόλας σπεύδει να ενημερώσει όλους τους ενδιαφερόμενους ότι η Ελλάδα θα παραμείνει για τα επόμενα χρόνια- άγνωστο πόσα- θα παραμείνει στην κατηγορία «Β». Τι σημαίνει αυτό; Ότι η Moody’s δεν βιάζεται να προβιβάσει την Ελλάδα σε επενδυτική βαθμίδα, εκτός αν υπάρξουν... απρόβλεπτες εξελίξεις, που έχουν να κάνουν με την περαιτέρω θεσμική βελτίωση της χώρας και τις οικονομικές της επιδόσεις. Σύμφωνα, μάλιστα, με τον Οίκο, οι μεσοπρόθεσμες προοπτικές ανάπτυξης παραμένουν χαμηλές, εκτός εάν «τρέξουν» σημαντικά οι επενδύσεις.
Πώς μπορεί να συμβεί αυτό το... τρέξιμο»; Με περαιτέρω μεταρρυθμίσεις που θα βελτιώσουν το επενδυτικό κλίμα και με ένα πιο φιλικό φορολογικό καθεστώς, χωρίς να τίθενται σε κίνδυνο οι δημοσιονομικοί στόχοι. Είναι ενδεικτικό, δε, του προβληματισμού που εκφράζει ο Οίκος, ότι πριν καλά- καλά προχωρήσουν τα σχέδια για το «ξεφόρτωμα» των «κόκκινων» δανείων από τους ισολογισμούς των τραπεζών, σπεύδει να ζητήσει περισσότερες πρωτοβουλίες, έτσι ώστε οι τράπεζες να μπορέσουν να αποκαταστήσουν τις ροές χρηματοδότησης προς την πραγματική οικονομία.
Ξεκαθάρο είναι το «καρφί» της Moody’s και ως προς την αδύναμη εφαρμογή δύσκολων μεταρρυθμίσεων, που ναι μεν προχώρησαν, θεσμοθετήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια, αλλά στο δια ταύτα μπαίνει ένα μεγάλο ερωτηματικό όπως για παράδειγμα ένα επαγγελματικό και αποτελεσματικό Δημόσιο, η φορολογική συμμόρφωση, η αλλαγή της κουλτούρας πληρωμών.
Η Moody’s δεν δείχνει να ανησυχεί ιδιαιτέρως για ενδεχόμενες δημοσιονομικές αποκλίσεις, ενώ θεωρεί ότι είναι περιορισμένος ο κίνδυνος αναστροφής των μεταρρυθμίσεων, εξ ου και η διπλή αναβάθμιση. Ωστόσο, δεν παραλείπει να ρίξει δύο ακόμα «καρφιά». Το ένα αφορά στην απόφαση για αύξηση του κατώτατου μισθού πέρα από τις εισηγήσεις των ειδικών Επιτροπών, κάτι που σύμφωνα με τον Οίκο δημιουργεί κινδύνους για την ανταγωνιστικότητα εάν προκαλέσει ντόμινο μισθολογικών αυξήσεων σε κλαδικό επίπεδο. Το δεύτερο αφορά στην Έκθεση της Κομισιόν, που κατέγραψε καθυστερήσεις στην υλοποίηση δεσμεύσεων που έχει αναλάβει η Ελλάδα, θέτοντας έτσι εν αμφιβόλω την εκταμίευση των 970 εκατ. ευρώ.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει, πάντως, η ανάλυση του Οίκου στις εξελίξεις στην αγορά εργασίας, που χαρακτηρίζονται ως θετικές, αυξάνοντας την απασχόληση. Ποιό είναι το «κλειδί» κατά τη Moody’s, που μάλλον θα κάνει να νιώσουν άβολα στην αριστερή τουλάχιστον πτέρυγα της κυβέρνησης; Οι εργασιακές σχέσεις- λάστιχο. Όπως παρατηρεί ο Οίκος, οι συμβάσεις εργασίας γίνονται πιο ελαστικές και οι συλλογικές διαπραγματεύσεις αυξάνονται, πλέον, σε επιχειρησιακό επίπεδο και λιγότερο σε κλαδικό.
Υπό ποιες προϋποθέσεις θα προχωρούσε η Moody’s σε νέα αναβάθμιση; Εάν από τις επικείμενες εκλογές προκύψει κυβέρνηση προσανατολισμένη σε δυναμικές μεταρρυθμίσεις, που θα εφαρμόσει μια «καθαρή» και αξιόπιστη ατζέντα φιλοαναπτυξιακών πολιτικών. Θετικά θα αξιολογούσε, επίσης, ο Οίκος μια ταχύτερη μείωση του Χρέους, ενδεχομένως σε σύνδεση με μια δυναμική ανάπτυξη, όπως επίσης μια βελτίωση της «υγείας» του τραπεζικού συστήματος.
Τι θα οδηγούσε σε υποβάθμιση; Εάν «κάθονταν» οι μεταρρυθμίσεις ή αναστρέφονταν ή κατέληγαν σε πιο αδύναμα δημοσιονομικά αποτελέσματα ή έθεταν σε κίνδυνο τα κέρδη στην ανταγωνιστικότητα που κατακτήθηκαν με θυσίες.
Τι βάζει στο μικροσκόπιο της η Moody’s; Τις κινήσεις της επόμενης κυβέρνησης στο δημόσιο τομέα, ειδικά λόγω της σημασίας που έχει η δημιουργία μιας λιγότερο κομματικοποιημένης δημόσιας διοίκησης. Στην περίπτωση, δε, που προκύψουν νέες εντάσεις με τους εταίρους στην Ευρωζώνη, αυτό θα αξιολογηθεί αρνητικά, καθώς θα θέσει εν αμφιβόλω την περαιτέρω ελάφρυνση του Χρέους μετά από το 2032.
Δείτε την έκθεση της Moody's (στα αγγλικά) σε μορφή PDF: