Σφοδρή κριτική κατά της κυβέρνησης εξαπέλυσε η ΕΚΠΟΙΖΩ (Ενωση Καταναλωτών – Η Ποιότητα της Ζωής), τονίζοντας ότι με την παύση ισχύος του νόμου Κατσέλη η πρώτη κατοικία των υπερχρεωμένων μένει ακάλυπτη.
Η ΕΚΠΟΙΖΩ υποστηρίζει, μεταξύ άλλων, ότι η κυβέρνηση εμπαίζει τους υπερχρεωμένους καθώς «δεν διαπραγματεύτηκε με τις τράπεζες» και τελικά το μόνο που ζήτησε (από τις τράπεζες) είναι να τη βοηθήσουν «να κρύψει ότι η κατοικία των υπερχρεωμένων είναι από 1.3.2019 παντελώς απροστάτευτη».
Η Ενωση Καταναλωτών χαρακτηρίζει ως διαστρέβλωση και γραφικότητα την περιγραφή της συμφωνίας κυβέρνησης – τραπεζών ως «νέος νόμος Κατσέλη», διευκρινίζοντας ότι «αυτό που ανακοίνωσε η κυβέρνηση δεν έχει καμία σχέση με το νόμο Κατσέλη».
Συγκεκριμένα, υπογραμμίζει ότι ο νόμος Κατσέλη έδινε τη δυνατότητα «σε όποιον αποδεδειγμένα περιέρχεται σε μόνιμη αδυναμία πληρωμής, να ρυθμίσει το σύνολο των χρεών του, με βάση τις πραγματικές του δυνατότητες, και να διασώσει την κατοικία του, αφού καταβάλλει στους πιστωτές τους, εντόκως, με μία μακρόχρονη ρύθμιση το ποσόν το οποίο θα εισέπρατταν από τη ρευστοποίησή της».
Η κυβέρνηση, αναφέρει η ΕΚΠΟΙΖΩ, αντικαθιστά τον νόμο Κατσέλη «με ένα τραπεζικό προϊόν», ένα «πρόγραμμα ρύθμισης κάποιων δανείων, το οποίο οι τράπεζες θα προσφέρουν ως συμβολικό αντίτιμο για την κατάργηση του Νόμου Κατσέλη όσον αφορά την προστασία της κύριας κατοικίας».
Σε οξύ τόνο, η Ενωση Καταναλωτών αναφέρει ότι το εν λόγω προϊόν «που σπεύδει η κυβέρνηση να διαφημίσει δεν μπορεί να κρύψει ότι αυτή η κυβέρνηση καταργεί από την 1η Μαρτίου 2019 την προστασία της κύριας κατοικίας των υπερχρεωμένων νοικοκυριών».
Τι προβλέπει ο νέος «ψευδο-νόμος» Κατσέλη
Σύμφωνα με την ΕΚΠΟΙΖΩ οι παρατηρήσεις που μπορούν να γίνουν, μέχρι στιγμής, για το νέο πλαίσιο είναι οι εξής:
- «Αφορά ενυπόθηκα εξασφαλισμένες οφειλές που την 31.12.2018 ήταν ληξιπρόθεσμες. Επομένως, η ρύθμιση έχει προσωρινό χαρακτήρα και δεν αφορά οφειλέτες που θα είναι σε αδυναμία στο μέλλον να αποπληρώσουν τα χρέη τους. Δεν αφορά οφειλέτες που είναι ήδη σε αδυναμία και βρίσκονται την 31.12.2018 σε μία προσωρινή ρύθμιση (π.χ. καταβολής μόνο τόκων) και συνεπώς δεν είναι η οφειλή τους ληξιπρόθεσμη. Δεν αφορά υπερχρεωμένους οφειλέτες οι οποίοι έχουν πολλές άλλες ληξιπρόθεσμες οφειλές, όμως, το στεγαστικό τους δάνειο, για προφανείς λόγους, συνέχιζαν να το αποπληρώνουν.
- »Το πρόγραμμα δεν εφαρμόζεται αν οι ενυπόθηκες εξασφαλισμένες οφειλές υπερβαίνουν στο σύνολό τους το ποσόν των 130.000 ευρώ. Πρόκειται για την προϋπόθεση που αποκλείει τη μεγάλη κατηγορία των οφειλετών. Ας μην παραβλέπεται ότι στις περισσότερες κατοικίες δεν υπάρχει μόνο το βάρος από το στεγαστικό, αλλά και από διαταγές πληρωμής από καταναλωτικά κ.ά. Αντίστοιχος περιορισμός δεν υπάρχει στο κυπριακό πρόγραμμα ΕΣΤΙΑ.
- »Προστατεύεται κατοικία με αξία έως 250.000 ευρώ, ωστόσο, η εν λόγω ρύθμιση έχει ελάχιστη πρακτική αξία, λαμβάνοντας υπόψη τους λοιπούς περιορισμούς, και ιδίως το ύψος των οφειλών και των εισοδημάτων. Ας ενημερώσει κάποιος τη Κυβέρνηση ότι οι τράπεζες δεν είναι τόσο κακές και όταν χρωστάς 100.000 ευρώ και τους προσφέρεις εξασφάλιση 200.000 ευρώ, σου κάνουν ήδη τη ρύθμιση που διαφημίζει.
- »Το εισοδηματικό κριτήριο 12.500 ευρώ για ένα άτομο, 21.000 ευρώ για ζευγάρι και 5.000 ευρώ για κάθε τέκνο και μέχρι 3, θα είναι ένας ακόμη κόφτης που δεν θα επιτρέψει την ένταξη στην εν λόγω ρύθμιση πολλών υπερχρεωμένων.
- »Δεν προκύπτει καταρχήν καμία συμφωνία διαγραφής υπολοίπου οφειλής. Αυτό που αντίθετα προκύπτει είναι ότι το μη εντασσόμενο στη ρύθμιση ποσόν οφειλής παραμένει, η τράπεζα μπορεί να το διεκδικήσει με άλλους τρόπους (υπόλοιπη περιουσία, εγγυητές). Οι τράπεζες θα αποφασίσουν αν θα προβούν σε διαγραφή, σε περιπτώσεις που δεν μπορούν να το εισπράξουν, και μάλιστα υπό την προϋπόθεση τήρησης της ρύθμισης. ‘Αλλωστε, και η όποια διαγραφή, λόγω των προϋποθέσεων υπαγωγής, δεν θα είναι μεγαλύτερη από μία μικρή έκπτωση επιβράβευσης.
- »Το πρόγραμμα δεν ρυθμίζει τα μη εξασφαλισμένα δάνεια, οι οφειλές των οποίων θα εξακολουθούν να υφίστανται και να αυξάνονται στο ακέραιο».
Η ΕΚΠΟΙΖΩ, καταλήγοντας, εκφράζει την έντονη «ανησυχία της για τα όσα – αποκρουστικά και αντισυνταγματικά – λέγονται και γράφονται περί υποχρεωτικής ανάμειξης του εν λόγω προγράμματος με τις υφιστάμενες αιτήσεις ένταξης στο νόμο Κατσέλη. Ας αφήσει η Κυβέρνηση ήσυχους τουλάχιστον αυτούς τους υπερχρεωμένους να προσπαθήσουν να σώσουν το σπίτι τους, ρυθμίζοντας όλα τους τα χρέη, δίχως να τους βάζει πρόσθετα εμπόδια».