Η «μάχη της Γαλλίας» από τον Ντε Γκωλ στον Σαρκοζί - iefimerida.gr

Η «μάχη της Γαλλίας» από τον Ντε Γκωλ στον Σαρκοζί

Μέγαρο των Ηλυσίων
Γιώργος Κοκκόλης

Στις 6 Μαίου, άλλη μια εκλογική αναμέτρηση πέραν της ελληνικής αναμένεται να κρίνει το μέλλον της Ευρώπης: Ο δεύτερος γύρος των γαλλικών προεδρικών εκλογών είναι σε θέση να αλλάξει τις ισορροπίες στην γηραιά Ήπειρο. Πώς όμως εξελίχθηκαν οι εκλογικές αναμετρήσεις από την ίδρυση της 5ης Γαλλικής Δημοκρατίας;

To 1958 o στρατάρχης Σαρλ ντε Γκωλ ανακηρύσσεται πρώτος πρόεδρος της 5ης Γαλλικής Δημοκρατίας. Η εκλογή του θα γίνει πανηγυρικά από το εκλογικό κολλέγιο με ποσοστό 78,51% έναντι του κομμουνιστή Ζορζ Μαρανέ. Αυτή ήταν η πρώτη και τελευταία φορά στην 5η Δημοκρατία οπότε και ο πρόεδρος δεν εξελέγη άμεσα. Το εκλογικό κολλέγιο αποτελείτο από τους βουλευτές, δημάρχους, εκπροσώπους των αποικιών καθώς και μέλη δημοτικών συμβουλίων.

Με τη συνταγματική αναθεώρηση του 1962 καθιερώθηκε η άμεση εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας από το λαό, μέτρο το οποίο εφαρμόστηκε στις εκλογές του 1965. Τότε ο στρατάρχης Ντε Γκολ ήρθε αντιμέτωπος με τον ανερχόμενο Σοσιαλιστή Φρανσουά Μιτεράν. Σε αυτή την αναμέτρηση ψήφισαν για πρώτη φορά όλοι οι Γάλλοι πολίτες, κάτι που είχε να συμβεί από το 1848, στα χρόνια της Δεύτερης Γαλλικής Δημοκρατίας.

Παρά το γεγονός ότι το αντιγκωλικό βιβλίο του Μιτεράν «ένα μόνιμο πραξικόπημα» είχε προκαλέσει αίσθηση στη γαλλική πολιτική ζωή, δεν ήταν αρκετό για τον Σοσιαλιστή υποψήφιο ώστε να περάσει τις πύλες του Μεγάρου των Ηλυσίων καθώς στον β' γύρο συγκέντρωσε 44,8% έναντι 55,1% του αντιπάλου του.

Με τα γεγονότα του Μάη του 68 και το δημοψήφισμα της 27ης Απριλίου 1969 το γαλλικό πολιτικό σκηνικό αλλάζει πλήρως. Ο Ντε Γκωλ παραιτείται την επαύριο του δημοψηφίσματος οδηγώντας τη χώρα σε εκλογές. Το γκωλικό κόμμα θα χρίσει υποψήφιο τον Ζωρζ Πομπιντού, ο οποίος είχε χειριστεί με επιτυχία τα γεγονότα της Σορβόνης και των φοιτητικών εξεγέρσεων. Με την Αριστερά να είναι διασπασμένη ο Πομπιντού επικράτησε άνετα έναντι του Αλέν Ποέρ, που εκπροσωπούσε το Δημοκρατικό Κέντρο.

Το 1974, στον έβδομο χρόνο της θητείας του ο Πομπιντού πεθαίνει, με αποτέλεσμα την προκήρυξη εκλογών για την Προεδρία. Αυτές ήταν και οι πιο κρίσιμες καθώς οι δύο υποψήφιοι είχαν οριακή διαφορά μεταξύ τους. Από την πλευρά της Δεξιάς, υποψήφιος ήταν ο Βαλερί Ζισκάρ Ντ' Εστέν ο οποίος ήρθε αντιμέτωπος με την Αριστερά, η οποία για πρώτη φορά κατέβηκε στις εκλογές συνασπισμένη. Δύο χρόνια νωρίτερα, το Κομμουνιστικό Κόμμα είχε δημιουργήσει συνασπισμό με το Σοσιαλιστικό κόμμα και τους Ριζοσπάστες. Παρά τη δημοφιλία του Κομμουνιστικού Κόμματος επιλέχθηκε τελικά ως υποψήφιος ο Σοσιαλιστής Φρανσουά Μιτεράν, που ήταν παλιός αντίπαλος του Ντε Γκωλ στις εκλογές του 1965.

Παρά την επικράτηση του Μιτεράν στον α' γύρο, ο Ντ' Εστέν αποδείχθηκε η έκπληξη των εκλογών αφού αναδείχθηκε Πρόεδρος της Γαλλίας στον β' γύρο με ποσοστό 50,81% με οριακή διαφορά από τον Μιτεράν ο οποίος συγκέντρωσε 49,19%. Αυτή ήταν και η πιο οριακή αναμέτρηση στην ιστορία της Γαλλίας.

Οι δύο αντίπαλοι έμελλε να ξανασυναντηθούν στις προεδρικές εκλογές του 1981. Αυτή τη φορά όμως η Ιστορία είχε χαμογελάσει στον Φρανσουά Μιτεράν, ο οποίος στον β' γύρο των εκλογών απέσπασε 51,76% και μαζί με αυτό τον τίτλο του πρώτου Σοσιαλιστή Προέδρου στην Ε' Γαλλική Δημοκρατία. Φαίνεται πως ο πολιτικός πραγματισμός του Ντ' Εστέν τον είχε καθιερώσει στο συλλογικό υποσυνείδητο των Γάλλων σαν ένα πρόεδρο συγκεντρωτικό και απομονωμένο, κάτι που τον είχε αποξενώσει ακόμα και από σημαίνοντα στελέχη του κόμματός του, όπως ο πρωθυπουργός του Ζακ Σιράκ. Έτσι ο Ντ Εστέν έγινε ο πρώτος πρόεδρος στην Ιστορία της Γαλλίας ο οποίος έχασε σε προεδρικές εκλογές.

Παρά τη δημοφιλία του ο Μιτεράν βρέθηκε δεμένος πολιτικά στον πέμπτο χρόνο της θητείας του, όταν η Δεξιά κατάφερε να αποσπάσει την πλειοψηφία στις βουλευτικές εκλογές, εγκαινιάζοντας έτσι μια ιδιότυπη περίοδο στην σύγχρονη γαλλική πολιτική σκηνή, αυτή της συγκατοίκησης, της περίφημης cohabitation. Στο διάστημα 1986-1988, ο Σοσιαλιστής Μιτεράν βρέθηκε να κυβερνά τη Γαλλία με ένα Δεξιό πρωθυπουργό, τον Ζακ Σιράκ. Ο Σιράκ επικεντρώθηκε στα ζητήματα εσωτερική πολιτικής ενώ ο Μιτεράν από τη θέση του Προέδρου ασχολήθηκε με τα πεδία εκείνα που θεωρούσε προνομιακά, όπως την εξωτερική πολιτική και την άμυνα.

Έτσι η πολιτική αναμέτρηση του 1988 έγινε μεταξύ δύο «συνεργατών». Και αυτή τη φορά ο Μιτεράν κέρδισε την κούρσα, ανανεώνοντας την εντολή του. Ωστόσο αυτό που ήταν ανησυχητικό ήταν η άνοδος του Εθνικού Μετώπου του Ζαν Μαρί Λεπέν το οποίο έφτασε σχεδόν το 15% στον α' γύρο. Η συγκατοίκηση των δύο επανήλθε το 1993 μετά τις βουλευτικές εκλογές.

Ωστόσο, ο Μιτεράν δεν είχε πλέον τις δυνάμεις να ανταποκριθεί, αφού η υγεία του ήταν κλονισμένη και έγινε γνωστό ότι στα 78 του έπασχε από καρκίνο. Πολλοί επιχείρησαν να καλύψουν το κενό του Μιτεράν στο Σοσιαλιστικό Κόμμα, όμως τελικά ο Λιονέλ Ζοσπέν ήταν ο εκλεκτός για την αναμέτρηση του 1995. Παρά την άνετη επικράτηση του στον α' γύρο με τρεις μονάδες διαφορά από τον Σιράκ, τελικά ο Γάλλος πρωθυπουργός εξελέγη Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας στον β' γύρο με ποσοστό 52,64%, χάρη στις ψήφους του Εντουάρντ Μπαλαντούρ ο οποίος είχε εγκαταλείψει το Δεξιό Κόμμα και είχε βγει τρίτος στον α' γύρο.

Στις εκλογές του 2002 η έκπληξη δεν ήρθε ούτε από τη Δεξιά ούτε από την Αριστερά, αλλά από το ακροδεξιό Εθνικό Μέτωπο του Λεπέν, που κατάφερε να περάσει στον β' γύρο προκαλώντας σοκ στους Σοσιαλιστές. Με τον Λεπέν όμως η νίκη του Σιράκ ήταν κάτι παραπάνω από ολοκληρωτική αφού στον β' γύρο απέσπασε το 82% των ψήφων ανανεώνοντας έτσι τη θητεία του στο Μέγαρο των Ηλυσίων.

Στις 11 Μαρτίου 2007 ο Σιράκ γνωστοποιεί την πρόθεσή του να μη διεκδικήσει μια τρίτη θητεία, μια κίνηση προβλέψιμη, δεδομένου ότι ο Γάλλος πρόεδρος είχε δεχθεί χαστούκι στο δημοψήφισμα για το Ευρωσύνταγμα ενώ το 2005 και το 2006 βρέθηκε αντιμέτωπος με τις μεγάλες διαδηλώσεις στα προάστια του Παρισιού.

Τότε ο ανατέλλων αστήρ της γαλλικής Δεξιάς ήταν σαφές πως ήταν ο υπουργός Δημοσίας Τάξεως, ο Νικολά Σαρκοζί. Απέναντί του βρέθηκε η εκλεκτή των Σοσιαλιστών Σεγκολέν Ρουαγιάλ. Ήδη η δυναμική του Σαρκοζί φάνηκε από τον α' γύρο των εκλογών αφού η διαφορά του με την Ρουαγιάλ ήταν έξι μονάδες. Oι Σοσιαλιστές ήλπιζαν στις ψήφους του Φρανσουά Μπαιρού προκειμένου να κερδίσουν στον β' γύρο.

Ωστόσο η διαφορά των δύο υποψηφίων διατηρήθηκε στα ίδια επίπεδα και στην δεύτερη αναμέτρηση, δίνοντας στον Νικολά Σαρκοζί το κλειδί του Μεγάρου των Ηλυσίων και τους κωδικούς των πυρηνικών όπλων της Γαλλίας, που κατά παράδοση δίνονται από τον ένα πρόεδρο στον άλλο με άκρα μυστικότητα.

Από την άνοδο του Νικολά Σαρκοζί στην εξουσία πέρασαν πέντε χρόνια, όσα προβλέπει το Γαλλικό Σύνταγμα για τη θητεία του προέδρου. Σε αυτό το διάστημα δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι άλλαξε η εικόνα του πλανήτη όπως την ξέραμε. Ο «πόλεμος κατά της τρομοκρατίας» άνοιξε νέο μέτωπο στο Ιράκ, η Ρωσία και η Κίνα μπήκαν για τα καλά στην παγκόσμια σκακιέρα ως κύριοι παίκτες ενώ η παγκόσμια οικονομική κρίση οδήγησε την ευρωζώνη με την «πλάτη στον τοίχο» απειλώντας για πρώτη φορά το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.

Την επόμενη Κυριακή η Γαλλία θα πάρει μια ιστορική απόφαση η οποία αναμφίβολλα θα αλλάξει την πορεία της Ευρώπης. Μια πιθανή εκλογή του Φρανσουά Ολάντ θα αναμορφώσει ριζικά την ατζέντα ενώ αναμένεται να τραυματίσει τον γαλλογερμανικό άξονα. Το χτύπημα των οίκων στην Ισπανια φαίνεται πως αλλάζει τα δεδομένα και δημιουργεί νέες συμμαχίες εντός της ευρωζώνης. Από την άλλη μια επανεκλογή του Σαρκοζί αναμένεται να δώσει στη γαλλική εξωτερική πολιτική ένα άλλο βηματισμό αφού είναι σαφές πλέον ότι η πολιτική λιτότητας του Βερολίνου δέχεται κριτική από παντού.

Θα σπάσει ο Ολάντ το «σερί» της Δεξιάς που κυβερνά τη Γαλλία εδώ και 15 χρόνια, γινόμενος ένας νέος Μιτεράν; Θα καταφέρει ο Σαρκοζί να ανανεώσει τη θητεία του ή θα γίνει ο δεύτερος πρόεδρος μετά τον Ντ' Εστέν που θα χάσει εκλογική αναμέτρηση; Η απάντηση την επόμενη Κυριακή...

Ακολουθήστε το στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο 
ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ
Tο iefimerida.gr δημοσιεύει άμεσα κάθε σχόλιο. Ωστόσο δεν υιοθετούμε τις απόψεις αυτές καθώς εκφράζουν αποκλειστικά τον εκάστοτε σχολιαστή. Σχόλια με ύβρεις διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση. Χρήστες που δεν τηρούν τους όρους χρήσης αποκλείονται.

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ