Δύο κόσμοι στο Αιγαίο: Ελληνόπουλα και προσφυγόπουλα, παράλληλες ζωές στον ίδιο τόπο [εικόνες]

Ο Μουσταφά, η Νικολέττα, η Ρανάλ, η Μελίνα, ο Μοχάμεντ και η Ελένη είναι παιδιά που μοιράζονται τον ίδιο τόπο ζώντας όμως μια παράλληλη ζωή.

Αυτή την ιδιότυπη συμβίωση των παιδιών μόνιμων κατοίκων στη Λέσβο, τη Χίο και τη Σάμο με τους συνομήλικούς τους πρόσφυγες αποτυπώνει το φωτογραφικό λεύκωμα της ΜΚΟ HumanRights360 με τίτλο «Call it Home».
Στα δίπτυχα του λευκώματος παρουσιάζονται πορτρέτα παιδιών που ζουν στα νησιά του βορειοανατολικού Αιγαίου: από τη μία, οι μόνιμοι κάτοικοι και από την άλλη, όσα ζουν στους καταυλισμούς.

Τις εικόνες «αιχμαλώτισε» με το φακό του ο Ορέστης Σεφέρογλου.

«Πώς φωτογραφίζεις ένα θέμα που έχει φωτογραφηθεί ήδη ένα εκατομμύριο φορές; Πώς προσεγγίζεις ανθρώπους που ζουν σε ένα διαρκώς εξελισσόμενο δράμα και έχουν υπάρξει ήδη τόσες πολλές φορές οι πρωταγωνιστές μπροστά στον φωτογραφικό και τηλεοπτικό φακό; Ταυτόχρονα όμως, πώς αποτυπώνεις και όλους εκείνους που τα προηγούμενα χρόνια δεν βρίσκονταν στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων, βίωναν στην πρώτη γραμμή τα γεγονότα, ζούσαν και ζουν ακόμα μια διαφορετική μεν, αλλά παράλληλη καθημερινότητα;», αναρωτιέται ο φωτογράφος και συμπληρώνει: «Όταν πρόκειται για την πιο ευαίσθητη ομάδα της κοινωνίας μας, τα παιδιά, τότε όλα τα παραπάνω ερωτήματα γιγαντώνονται».

Ο ίδιος εξηγεί ότι είναι η πρώτη φορά που ως επαγγελματίας φωτογράφος τοποθετεί ως βασικό πρωταγωνιστή των εικόνων του τα παιδιά. Μέσα από τα πορτρέτα τους, επισημαίνει, «προσπάθησα να τα τοποθετήσω μπροστά στον αναγνώστη ως αυτόνομους πρωταγωνιστές αυτής της ιστορίας. Εξάλλου, σε πολλές περιπτώσεις, όσα έχουν βιώσει ή αναγκάζονται να πράττουν καθημερινά είναι πολύ περισσότερα από αυτά που αναλογούν στην ηλικία τους. Τα παιδιά που συνάντησα, ζουν παράλληλες ζωές, μοιράζονται τον ίδιο τόπο, αν και οι ζωές τους δεν συναντιούνται».

Στη Λέσβο, η 11χρονη Τζιν από την Αμούντα της Συρίας, μαζί με τις δύο μικρότερες αδελφές της και τους γονείς τους ονειρεύονται να ξαναφτιάξουν τη ζωή τους στο νησί, στο ίδιο νησί, όπου ζει η 16χρονη Νίκη. Η Νίκη λέει ότι θέλει να φύγει για να σπουδάσει κτηνιατρική και να ζήσει σε μια μεγαλύτερη πόλη στην ενδοχώρα.

Στη Χίο, ο 17χρονος Δημήτρης ετοιμάζεται να ξεκινήσει τη βραδινή προπόνηση ως αθλητής του στίβου. Οι προπονήσεις του επηρεάστηκαν πολύ από τους πρόσφυγες λόγω της χρήσης του μοναδικού σταδίου του νησιού. Όπως λέει, «θα ήθελα να υπάρχει καλύτερη οργάνωση, ώστε να μπορούμε να συνυπάρχουμε καλύτερα». Σε ένα στενό δρόμο της πόλης, ο 17χρονος Μουσταφά περιγράφει πως κάθε φορά που νιώθει «πνιγμένος» παίρνει τη φωτογραφική του μηχανή και βγαίνει έξω να περπατήσει και να ανακαλύψει νέα μέρη του νησιού.

Στη Σάμο, στον προσφυγικό καταυλισμό, η οκτάχρονη 'Ασμα από την πόλη Ντέιρ αλ-Ζορ της Συρίας περιγράφει ότι θέλει να γίνει γιατρός γιατί «όταν είσαι γιατρός μπορείς να γλιτώνεις τους ανθρώπους από το θάνατο». Λίγα λεπτά από το λιμάνι, βρίσκεται το παραλιακό ξενοδοχείο της οικογένειας του 15χρονου Νίκου, ο οποίος εξομολογείται ότι νιώθει εγκλωβισμένος στο νησί και ανυπομονεί να ζήσει στην ηπειρωτική χώρα.

Όπως επισημαίνουν οι επικεφαλής της οργάνωσης HumanRights360, Επαμεινώνδας Φαρμάκης και Ελένη Τάκου, «θελήσαμε να αναδείξουμε την κατάσταση που επικρατεί στα βασικά νησιά υποδοχής, καθώς και την απαράδεκτη απουσία πολιτικών ένταξης για τα παιδιά, αλλά και την έλλειψη επικοινωνίας με τα ντόπια παιδιά και τις οικογένειες που ζουν στα τρία αυτά νησιά του βορειοανατολικού Αιγαίου - τη Χίο, τη Σάμο και τη Λέσβο».
Οι ίδιοι προσθέτουν: «Η πολιτική της ΕΕ συνίσταται στην εξωτερίκευση της διαχείρισης και τη στρατικοποίηση των συνόρων της επί πληρωμή, με την προσδοκία ότι όλες αυτές οι απάνθρωπες μέθοδοι θα λειτουργήσουν αποτρεπτικά. Αυτή η τραγική καταπάτηση βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων σκοτώνει, φυλακίζει και αφήνει απροστάτευτα στη βία και την εκμετάλλευση χιλιάδες παιδιά στην Ελλάδα».

Τις φωτογραφίες από το λεύκωμα παραχώρησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ για χρήση ο φωτογράφος, Ορέστης Σεφέρογλου. Copyright: Ορέστης Σεφέρογλου