Ως «συμβολική κορύφωση» του διήμερου ταξιδιού του Αλέξη Τσίπρα στην Τουρκία και της ώθησης για αναθέρμανση των ελληνοτουρκικών σχέσεων χαρακτηρίζουν οι Financial Times την επίσκεψη του πρωθυπουργού στη Χάλκη και την έκκληση για επαναλειτουργία της.
«Το κλείσιμο της ελληνορθόδοξης Σχολής είναι ένα από τα πολλά αγκάθια μεταξύ των δύο χωρών, οι σχέσεις των οποίων ήταν τόσο κακές στα μέσα της δεκαετίας του 1990 ώστε έφθασαν στο χείλος του πολέμου. Οι δύο ηγέτες [Τσίπρας και Ερντογάν] βρήκαν πρόσφατα λόγους για να βελτιώσουν τις διμερείς σχέσεις με τον κ. Τσίπρα να επισκέπτεται για τέταρτη φορά την Τουρκία τα τελευταία χρόνια. Αλλά τα εμπόδια για γνήσια αναθέρμανση των σχέσεων είναι σημαντικά. Οι διαφωνίες για τα θαλάσσια σύνορα στο Αιγαίο και για την διαιρεμένη Κύπρο δείχνουν ανοσία στις συμφιλιωτικές προσπάθειες δεκαετιών», γράφουν.
Η έγκυρη βρετανική οικονομική εφημερίδα αναφέρεται στην κόντρα Αθήνας -Άγκυρας για τους «8», την επικήρυξή τους από την Τουρκία ανήμερα της επίσκεψης Τσίπρα, τα όσα διημείφθησαν στη συνέντευξη Τύπου του Τούρκου προέδρου και του Έλληνα πρωθυπουργού, και τις προσπάθειες βελτίωσης του κλίματος.
«Οι συχνές επισκέψεις του κ. Τσίπρα στην Τουρκία δείχνουν την αξία που προσδίδει στη βελτίωση των σχέσεων με μια χώρα με πολύ μεγαλύτερο πληθυσμό, στρατό και οικονομία έναντι της Ελλάδας. Από την πλευρά του ο κ. Ερντογάν έχει επιδιώξει να βελτιώσει τις σχέσεις με την Ευρώπη, κύριο εμπορικό εταίρο της Τουρκίας, εν μέσω σοβαρής οικονομικής κάμψης. Η συνεργασία μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας έχει επίσης σημασία για τη μείωση της παράτυπης μετανάστευσης στην Ευρώπη. Ο τόνος του κ. Τσίπρα ήταν φιλικότερος σε σχέση με την τελευταία συνάντηση των δύο ηγετών τον Δεκέμβριο του 2017».
Και επιστρέφοντας στο θέμα της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης και τα παζάρια της Άγκυρας σημειώνουν:
«Ο πρώην βασικός διαπραγματευτής της Τουρκίας για τις ενταξιακές συνομιλίες στην ΕΕ, Εγκεμέν Μπαγίς είπε ότι η επίσκεψη του κ. Τσίπρα δεν έκανε “το θαύμα, αλλά μπορεί να οδηγήσει σ’ αυτό”. “Όλα τα προβλήματα μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας δεν μπορούν να λυθούν εν μιά νυκτί, αλλά [η επαναλειτουργία της Χάλκης] θα μπορούσε να είναι μια ευκαιρία. Αλλά για να λάβει ένας ηγέτης μια τέτοια πολιτική απόφαση κάτι θα πρέπει να του παρουσιάσουν ως αντάλλαγμα”, πρόσθεσε.
Ο κ. Ερντογάν υπαινίχθηκε ότι η Τουρκία μπορεί να χαλαρώσει τους περιορισμούς στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης, αν η Ελλάδα αναγνωρίσει στη μουσουλμανική της μειονότητα το δικαίωμα να εκλέγει τους μουφτήδες της. “Ελάτε, λύστε εκείνο το πρόβλημα κι εμείς θα λύσουμε αυτό. Δεν είναι μεγάλο θέμα από την δική μας οπτική γωνία», είπε. Η Ελλάδα υποστηρίζει εδώ και καιρό ότι η Σχολή της Χάλκης δεν θα πρέπει να περιλαμβάνεται σε μια συμφωνία ανταλλαγμάτων με την Τουρκία. “Έλληνες πολιτικοί ανησυχούν ότι ένας εκλεγμένος μουφτής μπορεί να παίξει αποσταθεροποιητικό ρόλο σε μια ευαίσθητη περιοχή, που συνορεύει με την Τουρκία”, είπε δυτικός αναλυτής».
Και καταλήγουν: «Η ΕΕ έχει πει ότι η Τουρκία πρέπει να δείξει προσήλωση στο σεβασμό των θρησκευτικών ελευθεριών ανοίγοντας τη Σχολή αν θέλει να προχωρήσει το προβληματικό αίτημα για ένταξή της. Πρώην πρόεδροι των ΗΠΑ, περιλαμβανομένων των Μπιλ Κλίντον και Μπαράκ Ομπάμα, έχουν επίσης καλέσει την Τουρκία να ξανανοίξει τη Σχολή. Προς το παρόν, λίγοι μοναχικοί ιερείς φροντίζουν για την καθαριότητα στους άδειους διαδρόμους και τις αίθουσες της Χάλκης. Ο Βαρθολομαίος, ένας από τους τελευταίους εν ζωή αποφοίτους τους, είπε: “Ελπίζω να ζήσω για να δω την πολυαναμενόμενη μέρα που θα ξαναλειτουργήσει αυτή η Σχολή”».