Η πρωθυπουργός της Βρετανίας, Τερέζα Μέι, θα κάνει σήμερα μία απόπειρα στις Βρυξέλλες να εξασφαλίσει νέα συμβιβαστική λύση για το ακανθώδες ζήτημα των ιρλανδικών συνόρων, παρά τη επίμονη άρνηση του ευρωπαϊκού μπλοκ να επαναδιαπραγματευθεί τη συμφωνία αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου.
Η Τερέζα Μέι θα συναντήσει στις Βρυξέλλες τεταμένη ατμόσφαιρα, την επομένη της πολεμικής που δημιούργησαν οι δηλώσεις του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, ο οποίος θεωρεί ότι όσοι προώθησαν στα τυφλά ένα Brexit χωρίς να έχουν το παραμικρό σχέδιο για την υλοποίησή του, αξίζουν μία ξεχωριστή θέση στην κόλαση.
Το σχόλιό του προκάλεσε παθιασμένες αντιδράσεις στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η συνάντηση ανάμεσα στην Τερέζα Μέι και τον Ντόναλντ Τουσκ είναι προγραμματισμένη για τις 15.00 τοπική ώρα (16.00 ώρα Ελλάδος).
Η πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου θα έχει συναντηθεί πριν με τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Αντόνιο Ταγιάνι και τον επικεφαλής της επιτροπής του κοινοβουλίου για το Brexit Γκι Φερόφστατ.
Η αποστολή της Τερέζα Μέι είναι δύσκολη, άλλωστε το παραδέχθηκε και η ίδια, αφού η ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ενωσης προειδοποιεί συνεχώς ότι η συμφωνία που οι 27 και η βρετανική κυβέρνηση υπέγραψαν στο τέλος του Νοεμβρίου δεν είναι ανοικτή για διαπραγμάτευση.
Ωστόσο, όλοι επαναλαμβάνουν επίσης ότι θέλουν να αποφύγουν το επίφοβο σενάριο ενός Brexit άνευ συμφωνίας την 29η Μαρτίου. Το επιχείρημα του Λονδίνου στηρίζεται στην απόρριψη της συμφωνίας από την συντριπτική πλειοψηφία της Βουλής των Κοινοτήτων.
Η παγίδα του backstop
Σύμφωνα με τον εκπρόσωπό της, η Τερέζα Μέι ετοιμάζεται να παραδεχθεί ότι δεν θα είναι εύκολο να επιτύχει τροποποιήσεις και ότι η διαπραγμάτευση της συμφωνίας έγινε καλή τη πίστη.
Ομως, «το Κοινοβούλιο ψήφισε με σημαντική πλειοψηφία...στέλνοντας ένα αδιαμφισβήτητο μήνυμα ότι η αλλαγή είναι αναγκαία», θα είναι το επιχείρημα της Μέι, σύμφωνα με τις πληροφορίες που κυκλοφόρησαν από την Ντάουνινγκ Στριτ.
«Στόχος του Ηνωμένου Βασιλείου είναι να βρεθεί ένας τρόπος για να υπάρξουν εγγυήσεις ότι δεν μπορούμε και δεν θα παγιδευτούμε στο δίκτυ ασφαλείας», θα πει προς τους συνομιλητές της.
Η ρύθμιση του backstop περιλήφθηκε στην συμφωνία ως ύστατη λύση για την αποφυγή της επαναφοράς ενός «σκληρού συνόρου» ανάμεσα στην δημοκρατία της Ιρλανδίας και την Βόρεια Ιρλανδία.
Η ρύθμιση προβλέπει ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα παραμείνει στην τελωνειακή ένωση με την Ευρωπαϊκή Ενωση και η επαρχία της Βόρειας Ιρλανδίας στην ενιαία αγορά για τα προϊόντα, ώστε να αποφευχθούν οι τελωνειακοί έλεγχοι, εάν δεν βρεθεί καμία άλλη λύση κατά την διάρκεια των διαπραγματεύσεων για την μελλοντική σχέση του Λονδίνου με την Ευρωπαϊκή Ενωση. Η Τερέζα Μέι θα προσπαθήσει λοιπόν να επιτύχει τροποποιήσεις στην συμφωνία.
Σύμφωνα με την Ντάουνινγκ Στριτ, τρεις εναλλακτικές είναι ανοικτές για το backstop: χρονικό όριο, μονομερή έξοδο αποφασισμένη από το Ηνωμένο Βασίλειο ή σχέδιο που προτείνεται από βουλευτές και βασίζεται στην χρήση «τεχνολογιών» για τους τελωνειακούς ελέγχους.
Οι Βρυξέλλες έχουν απορρίψει ήδη στο παρελθόν τις δύο πρώτες εναλλακτικές και διατηρούν ισχυρές αμφιβολίες για την δυνατότητα υλοποίησης του τρίτου σεναρίου.
Χθες, με την ευκαιρία της επίσκεψης του πρωθυπουργού της Ιρλανδίας Λίο Βαράντκαρ στις Βρυξέλλες, Γιούνκερ και Τουσκ έμειναν αμετακίνητοι στις ευρωπαϊκές θέσεις.
«Δεν μπορούμε να αποδεχθούμε να ανοίξει και πάλι για συνομιλίες η συμφωνία αποχώρησης», επέμεινε ο πρόεδρος της Κομισιόν. «Και καθώς το backstop αποτελεί μέρος της συμφωνίας, δεν μπορούμε να ανοίξουμε συνομιλίες για το backstop», είπε.
Για την Ευρωπαϊκή Ενωση, το θέμα δεν είναι μόνο η διαφύλαξη των Ειρηνευτικών Συμφωνιών του 1998 που έβαλαν ένα τέλος στα «Troubles» στην Βόρεια Ιρλανδία, αλλά επίσης η προστασία μίας πολύτιμης, θεμελιώδους αρχής της Ευρωπαϊκής Ενωσης: της ενιαίας αγοράς.