Αν είχαν μαντέψει οι ερευνητές ότι το Χούνγκα-Τόνγκα-Χούνγκα-Χα’απάι θα άντεχε τόσο στη φθορά του πετροκαταλύτη χρόνου ίσως να του είχαν δώσει ένα άλλο όνομα, όχι τόσο δυσπρόφερτο.
Αλλά στην αρχή έδιναν μικρές πιθανότητες επιβίωσης στο νησί που αναδύθηκε από τους αφρούς του Ειρηνικού στο αρχιπέλαγος Τόνγκα της Πολυνησίας: άντε τρεις με τέσσερις μήνες ζωής.
Όταν δημιουργήθηκε το νησί πριν από τέσσερα χρόνια, η γέννησή του πρόσφερε ένα μοναδικό θέαμα στους παρατηρητές. Ψαράδες ανέφεραν ότι η θάλασσα έβραζε ενώ από το λιμάνι της πρωτεύουσας των Τόνγκα μια στήλη καπνού φαινόταν να ανεβαίνει στον ουρανό. Τρεις ολόκληρες εβδομάδες βόγκαγε το υποθαλάσσιο ηφαίστειο μέχρι να γεννηθεί το μήκους δύο χιλιομέτρων και μέγιστου ύψους 120 μέτρων νησί.
Ένας από τους πρώτους που το είδαν να ξεπηδά από τα αφρισμένα κύματα του Ειρηνικού ήταν ο επιστήμονας της NASA Νταν Σλέιμπακ. Όλα αυτά τα χρόνια παρατηρούσε την εξέλιξή του μέσω δορυφορικών φωτογραφιών, μέχρι τον περασμένο Οκτώβριο που το επισκέφθηκε για πρώτη φορά μαζί με συναδέλφους του. «Ήμασταν σαν ενθουσιασμένα σχολιαρόπαιδα», έγραψε στο ιστολόγιο της NASA. «Ούτε χάρτη δεν είχαμε».
Αλλά και οι δορυφορικές φωτογραφίες αποδείχθηκαν απατηλές, αφού οι ακτές του HTHH (όπως το βάφτισαν εν συντομία) ήταν πολύ πιο απότομες και τα κύματα έκαναν την απόβαση στο νησί πολύ δυσκολότερη απ’ ό,τι νόμιζαν. Προβλήματα, όμως, συνάντησαν κι όταν πάτησαν επί τέλους τα πόδια τους. «Δεν έχει άμμο, αλλά μαύρα χαλίκια μεγέθους αρακά. Κι εμείς φορούσαμε σανδάλια», έγραψε..
Ο αποικισμός του νησιού
Ο Σλέιμπακ κι οι συνάδελφοί του δεν ενδιαφέρονται μόνον για το νησί, αλλά ελπίζουν να συλλέξουν στοιχεία και για το πώς αλληλεπιδρούσαν ηφαιστειακά τοπία με το νερό στον πλανήτη Άρη πριν από πολλά πολλά χρόνια.
Πέρα από την ανοιχτόχρωμη κολλώδη λάσπη, που ξέρασε ο κρατήρας του ηφαιστείου και που αδυνατούσαν να καταλάβουν από πού προερχόταν, αφού δεν ήταν τέφρα, εκείνο που τους ξάφνιασε εξίσου ήταν το πόσο εκτεταμένα πρόλαβε η πανίδα και η χλωρίδα να αποικίσει το νεότευκτο νησί.
Oι ερευνητές είδαν κουκουβάγιες και καπνογλάρονα που είχαν βρει καταφύγιο στις πλαγιές του κρατήρα.
Το νέο νησί στο αρχιπέλαγος Τόνγκα είναι ένα από τα τρία που δημιουργήθηκαν τα τελευταία 150 χρόνια κι άντεξαν περισσότερο από μερικούς μήνες. Το γνωστότερο είναι το νησί Σάρτσεϊ, που ορθώνεται από το 1963.
Πόσο ακόμη θα παραμείνει ζωντανό το HTHH πριν το καταπιούν τα κύματα παραμένει άγνωστο. Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις ίσως αντέξει για πάνω από τρεις δεκαετίες...