Η επίσκεψη Τσίπρα στον Ταγίπ Ερντογάν
Η συνάντηση του Αλέξη Τσίπρα στο Λευκό Παλάτι με τον σουλτάνο Ερντογάν μπορεί να μην είχε τις δραματικές στιγμές του Δεκεμβρίου του 2017, όταν ο Τούρκος πρόεδρος, θυμωμένος, ανέπτυσσε μέσα στο Προεδρικό Μέγαρο, όλη την γκάμα των τουρκικών διεκδικήσεων.
Mπορεί να υπήρξαν αναφορές στην ανάγκη αλληλοκατανόησης και εκτόνωσης της έντασης, αλλά το αποτέλεσμα, όπως προκύπτει από τις κοινές δηλώσεις των Αλέξη Τσίπρα και Ταγιπ Ερντογάν, απέχει πολύ από το να θεωρηθεί μια διπλωματική επιτυχία.
Άλλωστε το αγκάθι των 8 Τούρκων αξιωματικών που βρήκαν άσυλο στην Ελλάδα συνεχίζει να βαραίνει στις σχέσεις των δυο χωρών και ο Ερντογάν δεν δείχνει διατεθειμένος να ξεχάσει την ιστορία, όπως φάνηκε και από την επικήρυξη των 8, λίγες ώρες πριν φθάσει ο κ. Τσιπρας στην Άγκυρα. Το μήνυμα είχε σταλεί πριν καν πατήσει το πόδι του στην Τουρκία ο Έλληνας πρωθυπουργός.
Ο Ερντογάν συνεχίζει να απαιτεί την έκδοση τους, αν και γνωρίζει ότι κάτι τέτοιο υπερβαίνει τις δυνάμεις του Αλέξη Τςιπρα. Οι δηλώσεις του Έλληνα πρωθυπουργού ότι «οι πραξικοπηματίες δεν είναι καλοδεχούμενοι στην Ελλάδα» μπορεί να ακούγονται θετικά στην Άγκυρα, αλλά το πρόβλημα παραμένει και ο Τούρκος πρόεδρος προειδοποίησε την Αθήνα, για το τι μπορεί να συμβεί στο μέλλον με ανάλογες περιπτώσεις.
«Δεν θα πρέπει οι φυγάδες να βρίσκουν καταφύγιο στην Ελλάδα», είπε, και πρόσθεσε ότι περιμένει από την Ελλάδα να σεβαστεί την μνήμη αυτών που έχασαν την ζωή τους στο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου. Προφανώς και στα δικά του αυτιά, τα όσα είπε ο κ. Τσιπρας στην συνέχεια για την διάκριση των εξουσιών ακούστηκαν σαν παραδοξολογίες.
Αν κάτι αποκόμισε ο Αλέξης Τσίπρας από την συνάντησή του με τον Ταγιπ Ερντογάν είναι η αίσθηση ότι το κανάλι επικοινωνίας ανάμεσα στην Αθήνα και την Άγκυρα παραμένει ζωντανό. Δεν είναι θεαματικό, αλλά δεν είναι και αμελητέο.
Αυτό ενδεχομένως προσδοκούσε και ο Έλληνας πρωθυπουργός, που εν όψει εκλογών, και με μια εύθραυστη πλειοψηφία στην Βουλή, προφανώς και δεν είναι σε θέση να αναλάβει θεαματικές πρωτοβουλίες στα ελληνοτουρκικά. Αυτό εννοούσε άλλωστε, λέγοντας ότι αν δεν είχε την δυνατότητα να σηκώσει το τηλέφωνο θα είχαμε βρεθεί μπροστά σε «επικίνδυνες κλιμακώσεις».
Θέλει να ξέρει ότι υπάρχει επικοινωνία, που διευκολύνεται και από την ανάληψη του υπουργείου Άμυνας από τον Ευάγγελο Αποστολάκη, που διατηρεί κανάλια επικοινωνίας με τον ομόλογό του Ακάρ. Κανάλια επικοινωνίας που μπορεί να αποδειχθούν πολύτιμα, σε περίπτωση κρίσης στην Ανατολική Μεσόγειο και ειδικά στην κυπριακή ΑΟΖ.
Κατά τα λοιπά ο Τούρκος πρόεδρος δεν παρεξέκλινε ούτε στιγμή από την πάγια πολιτική των τουρκικών κυβερνήσεων από την μεταπολίτευση και μετά. Κάθε πιθανή αποδοχή ελληνικού αιτήματος, ακόμα και του πιο προφανούς, ακόμα και αυτού που έχει την απόλυτη αποδοχή των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων και της Ουάσινγκτον, όπως είναι η επαναλειτουργία της Θεολογικής σχολής της Χάλκης- την οποία επισκέπτεται σε λίγες ώρες ο Αλέξης Τσιπρας- θα συνοδεύεται από ελληνικές υποχωρήσεις σε σχέση με την μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης. «Θέλετε την Σχολή, δώστε μας τους μουφτήδες», ήταν το μήνυμα του Ταγιπ Ερντογάν.
Κατά τα λοιπά, όπως συνέβη και στο παρελθόν με ανάλογες επισκέψεις Ελλήνων πρωθυπουργών στην γειτονική χώρα, περίσσεψαν οι δηλώσεις για την ανάγκη διεύρυνσης του διαλόγου, ενίσχυσης των οικονομικών σχέσεων ανάμεσα στις δυο χώρες, εμπέδωσης της εμπιστοσύνης και ενίσχυσης των δεσμών ανάμεσα σε Αθήνα και Άγκυρα. Παραμένει εξαιρετικά αμφίβολο αν οι διακηρύξεις αυτές θα έχουν αντίκρυσμα στο ελληνικό FIR, όπου καθημερινά ελληνικά και τουρκικά μαχητικά διεξάγουν σκληρές στρατιωτικές ασκήσεις που μοιάζουν περισσότερο με πολεμικές επιχειρήσεις.
Οι σημερινοί συμβολισμοί της επίσκεψης του Αλέξη Τσίπρα στην Χάλκη και στον Οικουμενικό Πατριάρχη καθώς και η ξενάγηση μετά στην Αγιά Σοφιά, θα του επιτρέψουν να περάσει το μήνυμα ότι «έξω πάει καλά», ενώ θα δώσουν την ευκαιρία στον Ταγιπ Ερντογάν να απαντήσει στις επικρίσεις των Ευρωπαίων, ότι δεν σέβεται στις θρησκευτικές ελευθερίες. Στο ανατολίτικο παζάρι στο οποίο ειδικεύονται οι γείτονες, τίποτα δεν είναι δωρεάν. Ένα δίνεις, ένα παίρνεις.