Ο μαγνητικός βόρειος πόλος της Γης, δηλαδή ο βορράς που δείχνει η πυξίδα, δεν βρίσκεται πια στη θέση του.
Μετακινείται τόσο γρήγορα τις τελευταίες δεκαετίες που οι επιστήμονες αναγκάστηκαν να επικαιροποιήσουν έναν χρόνο νωρίτερα το Παγκόσμιο Μαγνητικό Μοντέλο καθώς οι προηγούμενες εκτιμήσεις δεν ήταν πλέον ακριβείς για ασφαλή ναυσιπλοϊα.
Κινούμενος με ταχύτητα περίπου 55 χιλιομέτρων ετησίως ο μαγνητικός βόρειος πόλος απομακρύνεται ολοένα και περισσότερο από την καναδική Αρκτική προς τη Σιβηρία. Η διαρκής μετατόπισή του δημιουργεί προβλήματα στις πυξίδες των «έξυπνων» κινητών και κάποιων ηλεκτρονικών συσκευών ευρείας κατανάλωσης, ενώ όπως επισημαίνει ο γεωφυσικός Αρνώ Σουλιά του Πανεπιστημίου του Κολοράντο, εκ των δημιουργών του επικαιροποιημένου Παγκόσμιου Μαγνητικού Μοντέλου, τη θέση του μαγνητικού βορρά χρησιμοποιούν ως δευτερεύουσα πηγή για την πλοήγησή τους αεροσκάφη και πλοία, οι ένοπλες δυνάμεις για ρίψεις αλεξιπτωτιστών, η NASA, η αμερικανική Ομοσπονδιακή Διοίκηση Αεροπλοϊας και άλλες υπηρεσίες.
ΗΠΑ και Βρετανία επικαιροποιούν κάθε πέντε χρόνια τη θέση του μαγνητικού βόρειου πόλου, αλλά φέτος το έκαναν έναν χρόνο νωρίτερα λόγω της ταχύτερης μετατόπισής του.
Από το 1831 όταν πρωτομετρήθηκε στην καναδική αρκτική ο μαγνητικός βόρειος πόλος έχει μετακινηθεί περίπου 2.300 χλμ προς τη Σιβηρία με ετήσια ταχύτητα 15 χλμ, αρχικά μέχρι το 2000 που άρχισε να «τρέχει» με 55 χλμ το χρόνο.
Ο λόγος για τη μετατόπιση αυτή έγκειται στη μετακίνηση των μετάλλων στο εσωτερικό της Γης με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένα γιγαντιαίο ηλεκτρικό πεδίο, σύμφωνα με τον γεωφυσικό Ντάνιελ Λάθροπ του Πανεπιστημίου του Μέριλαντ.
«Παρουσιάζει αλλαγές παρόμοιες με τον καιρό. Θα μπορούσαμε να τον αποκαλούμε “μαγνητικό καιρό”», εξηγεί.
Ο μαγνητικός νότιος πόλος, από την άλλη πλευρά, κινείται πολύ βραδύτερα. Λόγω της εξασθένισης του μαγνητικού πεδίου της Γης κορυφαίοι επιστήμονες εκτιμούν ότι κάποια στιγμή οι δύο μαγνητικοί πόλοι του πλανήτη μας θα αλλάξουν πολικότητα, κάτι που έχει συμβεί αρκετές φορές στο παρελθόν της Γης, αλλά όχι τα τελευταία 780.000 χρόνια. Όταν συμβεί αυτό μπορεί να αντιμετωπίσουν προβλήματα τα πουλιά που χρησιμοποιούν τα μαγνητικά πεδία για την πλοήγησή τους. Αλλά και για τους ανθρώπους -ειδικά τους αστροναύτες- και τους δορυφόρους είναι δυσοίωνη εξέλιξη η εξασθένιση του μαγνητικού πεδίου, καθώς προστατεύει τη Γη από επικίνδυνες ακτινοβολίες, επισημαίνει ο Ντάνιελ Λάθροπ.