Τον Ιανουάριο του 1821 η Πελοπόννησος βρισκόταν σε αναβρασμό και έτοιμη να ξεκινήσει τον αγώνα της απελευθέρωσης κατά του τουρκικού ζυγού.
Με προσεκτικές κινήσεις και μακριά από τα βλέμματα των Τούρκων οι Φιλικοί αποφάσισαν να συναντηθούν προκειμένου να οργανωθούν και να αποφασίσουν το χρόνο που θα εκδηλωνόταν η Επανάσταση. Ο τόπος συνάντησης αποφασίστηκε να είναι η Βοστίτσα, το Αίγιο. Η τοποθεσία ήταν ιδανική, καθώς ήταν μία από τις περιοχές που υπήρχαν σχετικά λίγοι Τούρκοι. Ετσι αποφασίστηκε σύμφωνα με τους ιστορικούς να πραγματοποιηθεί στο Αίγιο η Μυστική συνέλευση της Βοστίτσας. Στο Αίγιο λοιπόν από τις 26 έως τις 30 Ιανουαρίου του 1821, αποφασίστηκε και οργανώθηκε ο ένοπλος αγώνας κατά των Τούρκων.
Σύμφωνα με τους ιστορικούς η Σύσκεψη της Βοστίτσας απετέλεσε σημαντική καμπή στην όλη υπόθεση της Επανάστασης τουλάχιστον για την περιοχή της Πελοποννήσου.
Η συγκέντρωση των Φιλικών και των προκρίτων όμως μόνο εύκολη υπόθεση δεν ήταν, αφού αν κινούσαν υποψίες θα ακολουθούσε σφαγή. Γι αυτό και όταν ο Βοεβόδας της Βοστίτσας ζήτησε να πληροφορηθεί για την συγκέντρωση, τον εξήγησαν ότι η συγκέντρωση αφορούσε κτηματικές διαφορές μεταξύ δύο μοναστηριών.
Μάλιστα τα... μέτρα ασφαλείας δεν περιορίστηκαν μόνο στις δικαιολογίες, αλλά οι συγκεντρωθέντες, για να μην κινήσουν τις υποψίες των Τούρκων, πραγματοποιούσαν τις συνελεύσεις κάθε μέρα σε διαφορετικό σπίτι. Τα σπίτια των προεστών Ανδρέα Λόντου, Αλέξανδρου Δεσποτόπουλου και Άγγελου Μελετόπουλου ήταν αυτά που φιλοξένησαν τις συνελεύσεις.
Ποιοι έλαβαν μέρος στη μυστική συνέλευση της Βόστιτσας
Μόλις έφτασε στο Αίγιο ο Παπαφλέσσα ως εκπρόσωπος του Υψηλάντη ξεκίνησαν και οι συνελεύσεις. Σύμφωνα με τους ιστορικούς έλαβαν μέρος πολλοί κληρικοί από όλη την Πελοπόννησο και πρόκριτοι μόνο από τρεις επαρχίες της Αχαΐας Πατρών Βοστίτσας και Καλαβρύτων. Δεν πήραν μέρος μόνο από την τέταρτη επαρχία, αυτή της Γαστούνης.
Μερικοί από τους συμμετέχοντες :
Παλαιών Πατρών Γερμανός , πρόεδρος της συνέλευσης, Παπαφλέσσας, εισηγητής της Φιλικής εταιρείας, Επίσκοπος Χριστιανουπόλεως Γερμανός Ζαφειρόπουλος, Πρωτοσύγκελος Χριστιανουπόλεως, Αμβρόσιος Φραντζής, Νικόλαος Λόντος, Ανδρέας Λόντος, Ασημάκης Ζαΐμης, Ανδρέας Ζαΐμης, Ανδρέας Χριστόδουλος ή Χριστοδούλου, Σωτήρης Χαραλάμπης, Επίσκοπος Κερνίκης Προκόπιος, Ηγούμενος του Μεγάλου Σπηλαίου Ρεγκλής ή Μπόχαλης, Ιερομόναχος Ιερόθεος, Ιωάννης Παπαδιαμαντόπουλος, Λέων Μεσσηνέζης, Ιωάννης Παπαδόπουλος, Ασημάκης Φωτήλας, Σωτήριος Θεοχαρόπουλος, Επίσκοπος Μονεμβασίας Χρύσανθος.
Οι διαφωνίες και οι αποφασίστηκε στη Βοστίτσα
Προφανώς και το βασικό θέμα της συνέλευση της Βοστίτσας ήταν ο καθορισμός του χρόνου της έναρξης της επανάστασης, με τους συμμετέχοντες όμως να εκφράζουν κυρίως τις διαφωνίες τους για την έναρξη της Επανάστασης.
Στο τραπέζι των συνομιλιών υποστηρίχτηκαν δύο απόψεις
Η μία άποψη με υποστηρικτή το Παπαφλέσσα ήταν η πως αν δεν εκδηλωνόταν έγκαιρα η Επανάσταση υπήρχε ο κίνδυνος να ματαιωθεί, καθώς οι Τούρκοι είχαν ενημερωθεί για τις κινήσεις της Φιλικής Εταιρίας.
Από την άλλη πλευρά ακούστηκε και η άποψη των υποστηρικτών που ήθελαν την αναβολή του Αγώνα. Για να υποστηρίξουν την άποψη τους χρησιμοποίησαν ως επιχειρήματα ότι δεν είχαν ολοκληρωθεί οι προετοιμασίες, δεν υπήρχε ενημέρωση αν η εξέγερση θα ήταν καθολική, ποιος θα αναλάμβανε τον ηγετικό ρόλο την διεύθυνε.
Ιστορικά αναφέρετε ότι οι συντονισμένες ενέργειες υψηλού ρίσκου και συνωμοτικότητας (μετακινήσεις, συσκέψεις, συγκέντρωση χρημάτων και πολεμικού υλικού, πυκνή αλληλογραφία κτλ) και η ετοιμότητα που υπήρξε το τρίτο δεκαήμερο του Μαρτίου του 1821, δεν θα μπορούσαν να επιτευχθούν αν στη Βοστίτσα είχε απορριφθεί το επαναστατικό σχέδιο της Φιλικής Εταιρείας.
Οπως αναφέρει και το wikipedia μεταξύ των αποφάσεων της συνέλευσης ήταν να ειδοποιήσουν όλους τους προκρίτους της Πελοποννήσου για τις σκέψεις και τις επιμέρους αποφάσεις της συνέλευσης. Ορίστηκαν δε ο Επίσκοπος Χριστιανουπόλεως να ειδοποιήσει κατά την επιστροφή του τους προεστούς των επαρχιών Μυστρά, Καλαμάτας, Αρκαδίας, Καρύταινης και Φαναρίου, ο Επίσκοπος Μονεμβασίας τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη. Στάλθηκαν επίσης επιστολές στον πρώην επίσκοπο Άρτης Ιγνάτιο και στην Ρωσία.
Μάλιστα αποφασίστηκε να σταλεί ο ιερομόναχος Ιερόθεος στην Πελοπόννησο να μαζέψει χρήματα για τον αγώνα ενώ πολλοί από τους παρευρισκόμενους πρόσφεραν πρώτοι χρήματα. Ο επίσκοπος Γερμανός Χριστιανουπόλεως 2.000 γρόσια, ο Α. Φρατζής 2.000, ο Σ. Χαραλάμπης 2.500, ο επίσκοπος Προκόπιος 1.500, και ο Α. Ζαΐμης 3.000. Μάλιστα διαβάστηκε και επιστολή του Μαυρομιχάλη που προέτρεπε στην γρήγορη έναρξη της επανάστασης.
Οι ημερομηνίες για την έναρξη του Αγώνα
Αρχικά προσδιορίστηκε, αν οι συνθήκες το επέτρεπαν κι έπαιρναν ευνοϊκή απάντηση από την
Ρωσία, η 25η Μαρτίου (με την προτροπή του Παπαφλέσα), αλλιώς η 23 Απριλίου ή η 21 Μαΐου. Επίσης σε περίπτωση που οι Οθωμανοί τους καλούσαν στην Τριπολιτσά θα κήρυσσαν την επανάσταση πρώτοι.
Σύμφωνα με τους ιστορικούς πάντως μπορεί η συνέλευση της Βοστίτσας να μην πέτυχε τον αρχικό της σκοπό, ωστόσο ήταν σε αυτή που μπήκαν τα θεμέλια της εξέγερσης των Ελλήνων. Ολοι όσοι συμμετείχαν απέκτησαν για πρώτη φορά πλήρη συνείδηση της τεράστιας προσπάθειας που αναλάμβαναν.
Από πρωτογενείς πηγές όπως την Ιστορία του Αμβρ. Φραντζή (Α', σ. 11), μαρτυρία του Παπαφλέσσα, την ομιλία του Αλ. Δεσποτόπουλου το 1861, ομιλία του Θεόφιλου Βλαχοπαπαδόπουλου (ή Παπαβλαχόπουλου), διακόνου του Π.Π. Γερμανού που παρευρέθη στη Συνέλευση κ.ά. προκύπτει ότι τηρήθηκαν πρακτικά, μη σωζόμενα σήμερα.
H 26η Ιανουαρίου έχει καθιερωθεί στην Αιγιάλεια ως Δημόσια Εορτή Τοπικής Σημασίας, ενώ πραγματοποιούνται τριήμερες εκδηλώσεις:
Φωτογραφίες: protionline.gr